Đề xuất mô hình tổ chức quản lý môi trường cụ thể cho từng lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy, sông Hương và sông Đồng Nai - Sài Gòn

Bài viết "Đề xuất mô hình tổ chức quản lý môi trường cụ thể cho từng lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy, sông Hương và sông Đồng Nai - Sài Gòn" phân tích đặc điểm tự nhiên và xã hội lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy, sông Hương và sông Đồng Nai - Sài Gòn để từ đó đề xuất mô hình tổ chức quản lý môi trường thích hợp cho từng khu vực. Hy vọng nội dung bài viết là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đề xuất mô hình tổ chức quản lý môi trường cụ thể cho từng lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy, sông Hương và sông Đồng Nai - Sài Gòn §Ò xuÊt m« h×nh tæ chøc qu¶n lý m«i tr­êng cô thÓ cho tõng l­u vùc s«ng NhuÖ - s«ng §¸y, s«ng H­¬ng vµ s«ng §ång Nai - Sµi Gßn GS. TS Ng« §×nh TuÊn Tãm t¾t: Bµi b¸o ph©n tÝch ®Æc ®iÓm tù nhiªn vµ x· héi cña c¸c l­u vùc s«ng NhuÖ-s«ng §¸y, s«ng H­¬ng vµ s«ng §ång Nai-Sµi Gßn tõ ®ã ®Ò xuÊt m« h×nh tæ chøc qu¶n lý m«i tr­êng thÝch hîp cho tõng l­u vùc. VÊn ®Ò bøc xóc vÒ m«i tr­êng cña 3 l­u vùc s«ng NhuÖ - s«ng §¸y, s«ng H­¬ng, s«ng §ång Nai - Sµi Gßn lµ: ThiÕu n­íc trong mïa c¹n, ngËp lôt khã tiªu tho¸t trong mïa lò, mÆn x©m nhËp s©u vµ « nhiÔm n­íc do n­íc th¶i c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ sinh ho¹t. Tõ ®ã cã thÓ nhËn d¹ng ®­îc vÊn ®Ò qu¶n lý m«i tr­êng ë ba l­u vùc s«ng nãi trªn. 1. Môc ®Ých chÝnh cña QLMT lµ lµm cho m«i tr­êng s¹ch vµ xanh nh»m b¶o vÖ chÊt l­îng cuéc sèng cña ng­êi d©n vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng kinh tÕ x· héi quèc gia. Xanh ë ®©y tr­íc hÕt lµ ®¶m b¶o ®ñ n­íc. 2. Néi dung vµ nhiÖm vô cña QLMT lµ gi¸m s¸t, qu¶n lý vµ ¸p dông phèi hîp mét c¸ch hµi hoµ c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh, kinh tÕ, ph¸p luËt vµ c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt nh»m b¶o vÖ m«i tr­êng sèng cã hiÖu qu¶ cao. 3. Qui m« cña QLMT ë ®©y lµ phÇn l·nh thæ cña 3 l­u vùc s«ng nãi trªn n¬i ®ang diÔn ra ¤ nhiÔm m«i tr­êng trÇm träng hoÆc m«i tr­êng sèng bÞ xuèng cÊp. I. §Æc ®iÓm cña c¸c l­u vùc 1. L­u vùc s«ng NhuÖ a. L­u vùc s«ng NhuÖ lµ l­u vùc hÖ thèng thuû lîi s«ng NhuÖ ®­îc x©y dùng tõ n¨m 1932 bao gåm phÇn lín c¸c quËn huyÖn thuéc h÷u s«ng Hång cña Hµ Néi (toµn bé hÖ thèng s«ng T« LÞch), c¸c huyÖn §an Ph­îng, Hoµi §øc, Thanh Oai, Th­êng TÝn, Phó Xuyªn vµ øng Hoµ thuéc tØnh Hµ T©y, hai huyÖn Kim B¶ng, Duy Tiªn thuéc tØnh Hµ Nam, mét phÇn thÞ x· Hµ §«ng vµ mét sè thÞ trÊn, huyÖn lþ cña c¸c huyÖn vµ c¸c khu c«ng nghiÖp V¨n §iÓn. Riªng Hµ Néi, vÒ mïa c¹n, toµn bé l­îng n­íc th¶i sinh ho¹t, c«ng nghiÖp (kho¶ng 450.000 ~ 500.000m3/ngµy®ªm ®­îc tËp trung tõ c¸c s«ng SÐt, s«ng Lõ, s«ng Kim Ng­u, s«ng T« LÞch ch¶y tho¸t ra s«ng NhuÖ qua ®Ëp Thanh LiÖt (H < +3,5m). Khi H > +3,5m (mïa m­a) ®Ëp Thanh LiÖt ®ãng l¹i, n­íc ø ®äng g©y ngËp óng kÐo dµi. Sau khi tr¹m b¬m Yªn Së ®­îc x©y dùng vµ ®­a vµo ho¹t ®éng th× khi ®Ëp Thanh LiÖt ®ãng l¹i, n­íc chuyÓn vÒ hå Yªn Së, hÖ thèng b¬m tiªu chñ ®éng b¬m n­íc ra s«ng Hång, tiªu tho¸t n­íc cho néi thµnh. b. Cao ®é cña l­u vùc s«ng NhuÖ thay ®æi tõ +1,0m ®Õn +9,0m víi ®Þa h×nh d¹ng lßng m¸ng cao ë phÇn s«ng Hång, s«ng §¸y vµ thÊp dÇn vµo s«ng NhuÖ vµ theo chiÒu B¾c - Nam víi ®iÓm lÊy n­íc chÝnh vµo hÖ thèng lµ cèng Liªn M¹c ë phÝa B¾c. c. HÖ thèng s«ng NhuÖ ®­îc ng¨n c¸ch víi c¸c l­u vùc kh¸c bëi hÖ thèng ®ª s«ng §¸y ë phÝa T©y, hÖ thèng ®ª s«ng Hång ë phÝa B¾c vµ phÝa §«ng. Bªn trong l­u vùc còng h×nh thµnh c¸c tiÓu khu ®­îc ph©n chia theo ®Þa h×nh, hÖ thèng giao th«ng (®­êng s¾t, ®­êng liªn huyÖn), hÖ thèng ®ª bao cña c¸c s«ng La Khª, s«ng V©n §×nh, s«ng Ch©u, s«ng T« LÞch, s«ng Hång, s«ng §¸y... d. ChÕ ®é thñy v¨n c¸c s«ng, kªnh trong hÖ thèng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸c s«ng bao ngoµi hÖ thèng.  Vµo mïa lò, khi mùc n­íc s«ng Hång, s«ng §¸y vµ s«ng Ch©u cao th× kh¶ n¨ng tiªu tù ch¶y cña hÖ thèng rÊt h¹n chÕ. Thêi kú nµy cöa lÊy n­íc Liªn M¹c ®ãng kÝn hoµn toµn tr¸nh n­íc s«ng Hång ch¶y vµo g©y óng ngËp. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y lßng s«ng §¸y cã xu thÕ bÞ båi rÊt m¹nh do xãi mßn bÒ mÆt l­u vùc, trong mïa m­a lò mùc n­íc s«ng §¸y kh¸ cao, ®ång thêi mùc n­íc s«ng Hång còng cao, phÇn cuèi h¹ l­u khi lò s«ng Hång chuyÓn qua s«ng §µo cïng víi lò lín trªn s«ng Hoµng Long dån ng­îc lªn lµm cho n­íc trong hÖ thèng bÞ ø l¹i g©y ra t×nh tr¹ng óng nghiªm träng. VÒ mïa c¹n, s«ng Hång lµ nguån cung cÊp chÝnh n­íc t­íi cho l­u vùc s«ng NhuÖ qua cèng Liªn M¹c. Do vËy, nÕu mùc n­íc s«ng Hång qu¸ thÊp th× kh¶ n¨ng lÊy vµo s«ng NhuÖ sÏ Ýt vµ sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi vÊn ®Ò t­íi cho c¸c vïng kh¸c nhau trong l­u vùc, ®Æc biÖt lµ c¸c khu vùc t­íi tù ch¶y däc theo s«ng NhuÖ vµ 4 tiÓu khu ë cuèi hÖ thèng, lóc nµy s«ng §¸y còng rÊt Ýt n­íc do kh«ng cã nguån bæ sung. e. Nguån n­íc mÆt cung cÊp cho hÖ thèng trong mïa c¹n chñ yÕu tõ s«ng Hång qua cèng Liªn M¹c vµ c¸c tr¹m b¬m lÊy n­íc tõ s«ng Hång ch¼ng h¹n nh­ Hång V©n, §an Hoµi... Ngoµi ra, mét sè tr¹m b¬m lÊy n­íc tõ s«ng §¸y cÊp n­íc cho c¸c khu vùc nhá ven ®ª. Vµo nh÷ng thêi kú qu¸ kiÖt, n­íc ®­îc lÊy ng­îc ®Ó t­íi cho c¸c vïng ven s«ng Ch©u vµ s«ng Duy Tiªn. N­íc d­íi ®Êt lµ nguån cung cÊp chñ yÕu cho sinh ho¹t ë n«ng th«n b»ng c¸c hÖ thèng giÕng gia ®×nh. g. HiÖn nay hÖ thèng c«ng tr×nh ®· xuèng cÊp nÆng nÒ do båi l¾ng, h­ háng. N­íc trong hÖ thèng bÞ « nhiÔm nghiªm träng do hÖ thèng kªnh kÕt hîp gi÷a t­íi vµ tiªu. Tiªu víi l­îng n­íc th¶i kh¸ lín riªng néi thµnh Hµ Néi ®· h¬n 5,00m3/s vÒ mïa kh«. Cïng víi c¸c thÞ x·, thÞ trÊn, kh ...