Di sản Thánh địa Mỹ Sơn

Tài liệu "Di sản Thánh địa Mỹ Sơn" trình hình thành Thánh địa Mỹ Sơn; kiến trúc nghệ thuật của Mỹ Sơn; hiện trạng di tích Mỹ Sơn; biện pháp bảo tồn di tích. Hi vọng tài liệu sẽ cung cấp những kiến thức bổ ích cho bạn đọc. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Di sản Thánh địa Mỹ SơnMỞĐẦUMụclục:A.Môtảđặctrưngdisản:I.Kháiquátchung:1)Vịtríđịalý&đặcđiểmchung:ThánhđịaMỹSơnCáchkinhđôTràKiệu30kmvềphíaTây,cáchĐàNẵng68kmvềhướngTâyTâyNam.Quầnthểkiếntrúcnằmgọntrongthunglũnghẹp,cónúibaobọcbốnbề,thuộclàngMỹSơn,xãDuyPhú,huyệnDuyXuyên.ĐâylàkhuditíchtôngiáovĩđạinhấtcủangườiChămpa,đượckhởicôngxâydựngtừthếkỷIVvớiquầnthểhơn70ngôiđềnthápmangnhiềuphongcáchkiếntrúckhácnhau.Tháng12/1999,ThánhĐịaMỹSơnđượcUNESCOcôngnhậnlàdisảnvănhóathếgiới.MỹSơnchịuảnhhưởngrấtlớncủaẤnĐộcảvềkiếntrúcthểhiệnởcácđềnthápđangchìmđắmtronghuyhoàngquákhứ,vàvềvănhóathểhiệnởcácdòngbiakýbằngchữPhạncổtrêncáctấmbia.2)Quátrìnhpháthiện:Vàonăm1898,ditíchMỹSơnđượcpháthiệnbởimộthọcgiảngườiPháptênlàM.CParis.Hainămsau,2nhànghiêncứucủaViệnViễnđôngBáccổlàL.FinotvàL.deLajonquièrevànhàkiếntrúcsưkiêmkhảocổhọcH.ParmentierđãđếnMỹSơnđểnghiêncứuvănbiavànghệthuậtkiếntrúc,điêukhắcChăm.Chođếnnhữngnăm19031904nhữngtàiliệucơbảnnhấtvềbiakývànghệthuậtkiếntrúcMỹSơnđãđượcL.Finotchínhthứccôngbố.MỹSơnđãđượctrùngtubởiE.F.E.O(EcoleFrancaised’ExtremeOrient)trongthờigiantừ1937đến1944.Năm1937,cácnhàkhoahọcPhápbắtđầucónhữngcôngcuộctrùngtutạiMỹSơn.Năm19371938,ngôiđềnA1vàcácngôiđềnnhỏxungquanhnóđượctrùngtu.Cácnămsau,từ1939đến1943,cácthápB5,B4,C2,C3,D1,D2đượctrùngtuvàgiacốlại.Năm1939,nhằmđểnghiêncứucácditíchcủanhómA,B,C,Dkhỏisựpháhuỷcủadòngnước(đãphásậpthápA9),ngườiPhápđãchoxâymộtconđậpvàđàomộtdòngchảyxuyênnúiđểđổihướngdòngchảy.Nhưngnăm1946,saumộttrậnlũlớn,conđậpnàyđãbịvỡ,nướcchảytrởlạitheodòngcũnhưngàyhômnaychúngtathấy.MỹSơncómộtgiaiđoạnyênlắngtừnăm1954đến1964.Khiđó,cuộcchiếntranhgiảiphóngdântộcchưađếngiaiđoạnkhốcliệt.Nhưngtừnăm1965đến1972,khikhuvựcDuyXuyênvàQuảngNamtrởthànhmộtchiếntrường.ĐềnthápMỹSơncũngbịthiệthạicùngvớixómlàngmànóđãmangtên.Nặngnềnhấtlàtrậnbomnăm1969đãlàmbiếndạnghìnhhàicủakhuditích.Hầuhếtcácđềnthápđãbịsụpđổhoặchưhạinặngnề.Sauchiếntranh,đểphụcvụchocôngcuộcnghiêncứu,phụchồiditích,chúngtađãtiếnhànhràphábommìncònlạiởkhuvựcnày.MỹSơnsauchiếntranhlàsựngổnnganggạchđổ,cầnsựtrợgiúpcủanhiềungười.Đếnnăm1975,trongsố32ditíchcònlại,chỉcókhoảng20đền,thápcòngiữđượcdángvẻbanđầu.Năm1980,trongchươngtrìnhhợptácvănhoáViệtNamBaLan,tiểubanphụchồiditíchChămpađượcthànhlậpdocốkiếntrúcsưKazimiersKwiatKowski(19441997)phụtrách.Từ1981đến1985,cácđềnthápnhómB,C,Dđượcdọndẹpvàgiacố,hàngngànmétkhốigạchvỡ,đấtđáđượcđưarakhỏikhuvựcvàsắpxếplại.Nhờvậymàkhuvựcđềnthápnàycóđượcdángvẻnhưngàyhômnay.Sauđó,mộtphầnnhómAđượcdọndẹpvàgiacố.MỹSơnhiệnnayvẫncònrấtnhiềuviệcđểlàmnhưngđượcnhưhômnaylàcôngsứccủanhữngconngườicủanhữngnăm1980đầykhókhăn.CốkiếntrúcsưngườiBaLanmàmọingườihaygọibằngmộttênthânmậtKazikđãđểlạimộttìnhcảmsâuđậmtrongditíchvàconngườitạiMỹSơn.Ôngmấtnăm1997tạiHuế.3)Quátrìnhđềnghịvàđượccôngnhận:TheoCôngướcquốctế,mộtdisảnquốcgiađượccôngnhậnlàdisảnvănhóathếgiớiphảiđảmbảođầyđủ1trong6tiêuchuẩnsau:(1)Làtácphẩmnghệthuậtđộcnhấtvônhị,tácphẩmhàngđầucủatàinăngconngười(2)Cóảnhhưởngquantrọngđếnsựpháttriểncủanghệthuậtkiếntrúc,nghệthuậtcấutạokhônggiantrongmộtthờigiannhấtđịnh,trongmộtkhungcảnhvănhóanhấtđịnh(3)Chứngcớxácthựcchomộtnềnvănminhđãbiếnmất(4)Cungcấpvídụhùnghồnchomộtthểloạixâydựng,hoặckiếntrúcphảnánhmộtgiaiđoạnlịchsửcóýnghĩa(5)Cungcấpvídụhùnghồnvềmộtdạngnhàởtruyềnthốngnóilênđượcmộtnềnvănhóađangcónguycơbịhủyhoạitrướcnhữngbiếnđộngkhôngcưỡnglạiđược(6)Cómốiliênhệtrựctiếpvớinhữngsựkiện,tínngưỡngđápứngđượcnhữngtiêuchuẩnxácthựcvềýtưởngsángtạo,vềvậtliệu,vềcáchtạolậpcũngnhưvềvịtrí.Đểtiếptụccôngviệcbảotồnditích,năm1995,BanquảnlýDitíchMỹSơnđãđượcthànhlập.BanđãphốihợpvớiTrungtâmthiếtkếvàtubổditíchTrungươngthiếtlậpcácdựántubổcấpthiếttừngcụmditíchtrêncơsởquyhoạchtoànvùng.Nổibậtnhấttrongnhữngnăm19981999,BanđãhoànthànhđượchồsơđểtrìnhUNESCOcôngnhậnMỹSơnlàDisảnThếgiới.Tháng12năm1999,thánhđịaMỹSơnđãđượcUNESCOchọnlàmộttrongcácdisảnthếgiớitạiphiênhọpthứ23củaỦybandisảnthếgiớitheotiêuchuẩn(2)nhưlàmộtvídụđiể ...