Di sản truyền thống: Dân chủ hay thiếu dân chủ

Bài viết trình bày văn hóa dân chủ, dân chủ công xã và dân chủ làng xã, dân chủ hay thiếu dân chủ; di sản thiếu dân chủ, phản dân chủ của nền dân chủ làng xã nói riêng và của toàn bộ xã hội Việt nam truyền thống nói chung lại đè nặng lên xã hội hiện đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Di sản truyền thống: Dân chủ hay thiếu dân chủDI S¶N TRUYÒN THèNG: D¢N CHñ HAY THIÕU D¢N CHñ Hå SÜ Quý(*) “Nh©n quyÒn, tù do, d©n chñ lµ xu h−íng kh«ng thÓ ®¶o ng−îc vµ lµ ®ßi hái kh¸ch quan cña x· héi loµi ng−êi. ViÖt Nam kh«ng ph¶i ngo¹i lÖ”(**) - NguyÔn TÊn DòngV iÖt Nam cã chiÒu dµi lÞch sö hµng ngh×n n¨m. Qu¸ tr×nh dùng n−íc vµgi÷ n−íc gian khã víi c¸c cuéc kh¸ng nhiªn trong thùc hµnh d©n chñ cña céng ®ång. (*) Thãi quen vµ tr×nh ®é thuÇn thôcchiÕn chèng ngo¹i x©m, më mang bê câi, ®ã ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c quan niÖmchinh phôc ®¹i d−¬ng ®Ó ph¸t triÓn ®Êt vµ ý kiÕn, c¸c th¸i ®é vµ c¸ch øng xön−íc ®· ®Ó l¹i cho c¸c thÕ hÖ sau mét di cña c¸c thµnh viªn céng ®ång ®èi víi hÖs¶n v¨n hãa ®a d¹ng, nh©n v¨n vµ kh¸ thèng quyÒn lùc, kÓ c¶ thÕ quyÒn vµ®Ëm b¶n s¾c. V¨n hãa ViÖt Nam, do vËy, thÇn quyÒn, ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnhtrªn nhiÒu b×nh diÖn rÊt xøng ®¸ng ®−îc mang tÝnh céng ®ång, ®èi víi b¶n th©nngîi ca vµ tù hµo. Tuy thÕ, trong suèt quan hÖ céng ®ång vµ ®èi víi c¸c thµnhchiÒu dµi lÞch sö Êy, cã mét lo¹i v¨n hãa viªn kh¸c. (**)mµ nÕu chän ra c¸c vÝ dô ®Ó chøng minh §ã lµ nh÷ng gi¸ trÞ vµ ph−¬ng thøcr»ng ViÖt Nam ®· Ýt nhiÒu cã tõ trong øng xö, nh÷ng khu«n mÉu vµ chuÈntruyÒn thèng th× còng cã thÓ chän ®−îc - mùc giao tiÕp... cña céng ®ång vµ cñav¨n hãa d©n chñ. Nh−ng sÏ lµ ®i qu¸ xa c¸c thµnh viªn x· héi ®èi víi trËt tù c¸cnÕu nãi v¨n hãa d©n chñ ë x· héi ViÖt giai tÇng x· héi, c¸c thiÕt chÕ tæ chøc x·Nam truyÒn thèng ®· ®ñ ®Ó ®ãng vai trß héi, c¸c quan hÖ x· héi, c¸c quan hÖ t©mlµ ®iÒu kiÖn, lµ tiÒn ®Ò ®Ó x©y dùng nÒn linh, tÝn ng−ìng. Thãi quen t«n trängd©n chñ hiÖn ®¹i, hoÆc còng lµ qu¸ ®µ hay xem th−êng ý kiÕn ng−êi kh¸c; tËpnÕu ai ®ã c¶m thÊy tù hµo vÒ v¨n hãa qu¸n cã hay kh«ng cã th¶o luËn céngd©n chñ truyÒn thèng ë ViÖt Nam. ®ång tr−íc vµ sau khi ra quyÕt ®Þnh;I. V¨n hãa d©n chñ th¸i ®é vµ hµnh vi biÓu thÞ viÖc chÊp 1. Tr−íc hÕt, kh«ng thÓ kh«ng nãi hµnh hay ph¶n kh¸ng quyÕt ®Þnh tËp®Õn b¶n th©n kh¸i niÖm v¨n hãa d©n (*)chñ (Xem: Словарь-справочник, 1996). GS.TS., ViÖn Th«ng tin Khoa häc x· héi. hosiquy.thongtin@gmail.comV¨n hãa d©n chñ, hiÓu mét c¸ch ®¬n (**) Thñ t−íng NguyÔn TÊn Dòng tr¶ lêi phánggi¶n lµ thãi quen trong quan niÖm vµ vÊn t¹i ViÖn Koerber, Berlin, §øc, ngµy®¸nh gi¸, møc ®é thuÇn thôc vµ tù 15/10/2014 (Thñ t−íng, 2014)4 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 3.2015thÓ, ý kiÕn ng−êi trªn, th¸i ®é ng−êi II. D©n chñ c«ng x· vµ d©n chñ lµng x·kh¸c; lèi øng xö l¾ng nghe hay bµi b¸c 1. VÊn ®Ò lµ ë chç cã luång ý kiÕnvíi ý kiÕn kh¸c biÖt, víi ý kiÕn thiÓu sè, l©u nay vÉn cho r»ng, x· héi ViÖt Namvíi quyÒn lîi cña nhãm thiÓu sè; th¸i ®é truyÒn thèng thùc ra kh«ng ®Õn nçi mÊtt«n träng hay kú thÞ ®èi víi tÝn ng−ìng, d©n chñ hay Ýt ra, còng cã d©n chñ kiÓut«n gi¸o vµ víi tÝn ng−ìng, t«n gi¸o cña riªng cña m×nh. §ã lµ kiÓu “d©n chñng−êi kh¸c... thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n hãa c«ng x·” ®−îc h×nh thµnh mét c¸ch tùd©n chñ truyÒn thèng. ph¸t tr−íc khi V−¬ng quèc §¹i ViÖt ®éc 2. Nãi ®Õn v¨n hãa d©n chñ, ng−êi lËp ®−îc thµnh lËp víi nh÷ng quanta chó ý ®Õn tÝnh x¸c ®Þnh, tÝnh bÒn niÖm s¬ khai vÒ b×nh ®¼ng céng ®ång.v÷ng cña c¸c quan niÖm, th¸i ®é vÒ d©n VÒ d©n chñ c«ng x·, GS. Cao Huychñ vµ viÖc thùc hµnh d©n chñ cña céng §Ønh viÕt: “Cho ®Õn khi V−¬ng quèc §¹i®ång. Nh÷ng nÒn d©n chñ ph¸t triÓn ViÖt ®−îc h×nh thµnh ®éc lËp sau cuéccao, cã lÞch sö dµi l©u th−êng cã tr×nh ®é chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc dai d¼ng,v¨n hãa d©n chñ cao h¬n, s©u s¾c h¬n. kiªn tr× ngãt ngµn n¨m, th× truyÒnTuy vËy, nh÷ng x· héi chËm ph¸t triÓn thèng céng ®ång d©n téc còng ®−îc ph¸tcòng cã thÓ cã v¨n hãa d©n chñ ë tr×nh huy, nÒn d©n chñ c«ng x· ®−îc t«n®é cña hä. §«i khi cã nh÷ng thãi quen, träng, tÝn ng−ìng d©n gian ®−îc duy tr×.tËp tôc cña mét vµi x· héi truyÒn thèng Nhµ n−íc quý téc xuÊt th©n ...