Địa chất đối bờ

Tham khảo sách địa chất đối bờ, khoa học tự nhiên, địa lý phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Địa chất đối bờ §¹i häc Quèc gia Hµ néiTrêng ®¹i häc khoa häc tù nhiªn Phßng qu©n sù Tæng côc kü thuËt quèc phßng Mü Washington, DC 20314-1000®Þa chÊt ®íi bê Ngêi dÞch: TrÞnh Lª Hµ Hµ néi - 2005 Ch¬ng 1 Lêi giíi thiÖu1.1. Môc ®Ých Môc ®Ých cña tµi liÖu nµy lµ cung cÊp cho ngêi ®äc kh¸i niÖm tæng hîp vÒ®Þa chÊt ®íi bê, giíi thiÖu c¸c nguån th«ng tin, d÷ liÖu cã liªn quan vµ c¸cph¬ng ph¸p khoa häc c«ng nghÖ cã kh¶ n¨ng øng dông trong lÜnh vùc nghiªncøu ®Þa chÊt bê. “§Þa chÊt bê” lµ mét ngµnh khoa häc chuyªn vÒ nghiªn cøu c¸c®Æc ®iÓm h×nh th¸i, cÊu tróc, cÊu t¹o ®¸ gèc vµ trÇm tÝch ë khu vùc ®íi bê. C¸ct liÖu tham kh¶o cña tµi liÖu ®Òu n»m trong c¸c cuèn s¸ch gi¸o khoa kinh ®iÓnvµ nh÷ng t liÖu chuyªn m«n trong c¸c lÜnh vùc ®Þa chÊt, ®Þa m¹o, ®Þa lý, h¶id¬ng, khÝ tîng h¶i v¨n vµ c¸c c«ng nghÖ kü thuËt ®Þa vËt lý. Hy väng r»ng,cuèn s¸ch nµy sÏ gióp cho ngêi ®äc, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi hiÖn ®ang ho¹t®éng trong c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn chuyªn ngµnh nµy cã ®îc nh÷ng kh¸iniÖm tæng qu¸t vÒ mäi khÝa c¹nh ®Þa chÊt cña khu vùc ®íi bê vµ c¸c nguån th«ngtin liªn quan.1.2. ý nghÜa thùc tiÔn Cuèn s¸ch nµy ®îc xuÊt b¶n nh»m ®¸p øng nhu cÇu chuyªn m«n vµ n©ngcao hiÓu biÕt vÒ khu vùc ®íi bê cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý, nghiªn cøu phôc vô lîiÝch kinh tÕ x· héi. V× vËy ®èi tîng b¹n ®äc thêng lµ c¸c kü s, c¸c nhµ ®Þa chÊtvµ h¶i d¬ng häc, nh÷ng ngêi ®· cã Ýt nhiÒu nh÷ng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖmho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®íi bê, muèn ®îc më réng thªm nh÷ng hiÓu biÕt vµtiÕp cËn víi mét sè vÊn ®Ò chuyªn biÖt liªn quan ®Õn qóa tr×nh ®éng lùc ®íi bê,t¬ng t¸c biÓn khÝ vµ lôc ®Þa. ë ®©y “§íi bê” ®îc hiÓu lµ mét khu vùc n»m gi÷ar×a cña thÒm lôc ®Þa vµ phÇn ®Êt liÒn tiÕp gi¸p cßn chÞu ¶nh hëng cña c¸c ho¹t®éng sãng, b·o (chi tiÕt ë ch¬ng II). §Þnh nghÜa nµy cã thÓ ¸p dông cho c¸c khuvùc n»m ven bê c¸c ®¹i d¬ng, c¸c hå lín, c¸c thñy vùc chøa níc, c¸c cöa s«ngven biÓn vµ cho mét khu vùc bê biÓn bÊt kú nµo cã c¸c qóa tr×nh ®éng lùc ven bê.Víi c¸ch sö dông linh ho¹t nh vËy, chóng t«i hy väng r»ng cuèn s¸ch nµy sÏ trëthµnh tµi liÖu bæ Ých cho c¸c nhµ nghiªn cøu vµ lµ cuèn cÈm nang cho nh÷ngngêi hiÖn ®ang ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc liªn quan.1.3. S¸ch tham kh¶o Danh môc s¸ch vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o sÏ ®îc liÖt kª ë phần phô lôc A.Do néi dung cña cuèn s¸ch bao trïm nhiÒu vÊn ®Ò trªn quy m« lín vµ phôc vôcho nhiÒu ®èi tîng b¹n ®äc nªn trong phÇn phô lôc kh«ng cã sù ph©n lo¹i theochñ ®Ò hoÆc néi dung ®îc xuÊt b¶n. Mét sè cuèn s¸ch mang tÝnh kinh ®iÓn nhM«i trêng ®íi bê cña Carter (1988); M«i trêng trÇm tÝch ®íi bê cña Davis(1985) vµ H×nh th¸i häc bê biÓn cña Pethick (1984) nªn ®îc t×m ®äc, nhÊt lµ ®èivíi nh÷ng ngêi hiÖn ®ang ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc liªn quan tíi “®íi bê” vµ®iÒu nµy gièng nh mét tÊm “chøng chØ khoa häc” víi nh÷ng ai ®· ®äc nã.1.4. C¬ së lý luËn a. KÓ tõ khi con ngêi biÕt tíi biÓn c¶, hä ®· bÞ thu phôc bëi sù ®a d¹ngphong phó cña nh÷ng c¶nh quan ®Þa m¹o vµ c¸c hÖ sinh th¸i n»m ven bê. Ngo¹itrõ ®Ønh nói cao Amp¬, tÊt c¶ nh÷ng m«i trêng ®íi bê kh¸c nhau ®Òu ®îc t×mthÊy ë kh¾p mäi n¬i trªn thÕ giíi. Tõ nh÷ng bê biÓn b¨ng hµ ë cùc b¾c tíi nh÷ngbê ®¸ n»m trªn c¸c ®øt gÉy, c¸c barie c¸t ë vïng khÝ hËu Êm vµ nh÷ng tr¶ng c©ylïm cá ë vïng nhiÖt ®íi víi v« sè c¸c h×nh d¹ng trung gian vµ hçn hîp. Conngêi ®· biÕt sö dông biÓn c¶ ®Ó phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng cña m×nh nh s¶nxuÊt thùc phÈm, mü phÈm, giao th¬ng vµ c¶ chiÕn tranh. NhiÒu nhµ cöa vµthµnh phè ®· mäc lªn ë c¸c khu vùc ven bê, còng v× vËy mµ con ngêi ®· ph¶ichÞu nh÷ng tæn thÊt do biÓn c¶ g©y ra, nh÷ng thiÖt h¹i do thiªn tai Ëp ®Õn bÊtngê vµ nh÷ng trë ng¹i bëi nh÷ng thay ®æi do biÓn c¶ t¸c ®éng lªn ®Êt liÒn trongnh÷ng nhÞp thêi gian ng¾n ®¸ng chó ý nh sù biÕn mÊt cña c¸c b·i biÓn trongtõng giê, sù biÕn mÊt cña c¸c l¹ch triÒu trong tõng ngµy vµ sù sôp ®æ cña c¸cv¸ch bê trong mét thêi kú nµo ®ã. NhiÒu c«ng tr×nh x©y dùng cña con ngêi ®· bÞch«n vïi trong c¸t, quÐt s¹ch vµ bÞ nghiÒn vôn thµnh nh÷ng ®èng g¹ch vì lµmn¶n lßng nh÷ng ph¸t kiÕn c«ng nghÖ cña con ngêi. T¹i sao l¹i nh vËy? §iÒu g×®· chi phèi nh÷ng t¸c nh©n g©y ra sù thay ®æi nµy cña biÓn c¶? b. C©u tr¶ lêi nµy ®· bÞ l¶ng tr¸nh, mÆc dï trong nhiÒu thÕ kû qua, conngêi cha bao giê tõ bá nh÷ng nç lùc ®Ó lµm chñ biÓn c¶. Bá qua c¸c yÕu tè tùnhiªn vµ sù qóa ®é cña thãi hubris (®©y lµ mét tõ Hy l¹p kh«ng thÓ dÞch ®îc ®ñnghÜa, tõ nµy dïng ®Ó chØ th¸i ®é kiªu c¨ng tù phô, s½n sµng th¸ch thøc mäingêi vµ mäi thø cã thÓ x¶y ra), con ngêi ®· x©y dùng nhiÒu c«ng tr×nh ®Ó b¶ovÖ nh÷ng thµnh phè cña hä ë nh÷ng khu vùc xung yÕu. Nhng mét ®iÒu ®¸ngtiÕc lµ khi x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh ®ã hä ®· kh«ng ®Ó ý ®Õn nh÷ng cÊu trócvËt lý tù nhiªn cña khu vùc, sù c©n b»ng máng manh gi÷a c¸c nguån cung cÊptrÇm tÝch, chÊt lîng níc, c¸c hÖ sinh th¸i, nh÷ng yÕu ...