Dịch vụ thông tin di động trong thư viện: Tổng quan các xu hướng cung cấp thông tin hiện nay

Truy cập Internet từ thiết bị di động không chỉ thay đổi cách mọi người giao tiếp, mà cũng ảnh hưởng đến cách thức người sử dụng tìm kiếm và sử dụng thông tin để giải quyết các nhu cầu hàng ngày của mình. Mời các bạn cùng tìm hiểu những xu hướng ứng dụng của dịch vụ thông tin di động trong thư viện hiện nay qua bài viết sau đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dịch vụ thông tin di động trong thư viện: Tổng quan các xu hướng cung cấp thông tin hiện nayNHÌN RA THẾ GIỚIDỊCH VỤ THÔNG TIN DI ĐỘNG TRONG THƯ VIỆN:TỔNG QUAN CÁC XU HƯỚNG CUNG CẤP THÔNG TIN HIỆN NAY1. Giới thiệuWeb di động (Mobile Web) được địnhnghĩa là “một trang web mà người sử dụngcó thể truy cập thông tin từ bất kỳ vị trí nào,không phụ thuộc vào loại thiết bị sử dụng”.Việc sử dụng các thiết bị di động để truycập Internet và tìm kiếm thông tin đangtăng nhanh đáng kể. Các công nghệ đượccải tiến như di động, kết nối chi phí thấp vàtruyền tải dữ liệu nhanh hơn là những yếutố quan trọng nhất dẫn đến việc sử dụngngày càng tăng các thiết bị di động.Truy cập Internet từ thiết bị di độngkhông chỉ thay đổi cách mọi người giaotiếp, mà cũng ảnh hưởng đến cách thứcngười sử dụng tìm kiếm và sử dụng thôngtin để giải quyết các nhu cầu hàng ngày củamình. Điều này đã được công nhận bởi cánbộ thư viện-những người chứng kiến ngườisử dụng thư viện qua điện thoại di độngthay cho máy tính xách tay và máy tính đểbàn để tìm kiếm trên thư mục, kiểm tra giờmở cửa thư viện và duy trì liên lạc với cánbộ thư viện. Cán bộ thư viện nhanh chóngnhận ra sự cần thiết phải cung cấp các trangweb thư viện có thể dễ dàng tìm kiếm thôngqua các thiết bị di động.Khái niệm thư viện di động không phảilà mới. Lần đầu tiên nó được đề cập nhưmột phương tiện đặc biệt được thiết kế đểsử dụng trong môi trường thư viện. Đây làloại hình thư viện nhằm cung cấp dịch vụcho các khu vực như làng nhỏ ngoại ô vàkhông có tòa nhà thư viện. Thuật ngữ thưviện sách di động (bookmobile) cũng đãđược sử dụng thay thế. Với sự ra đời củacông nghệ di động, thuật ngữ thư viện diđộng đã nhanh chóng được sử dụng để chỉnhững dịch vụ thông tin được cung cấptrên các thiết bị di động. Trong tài liệu này,thuật ngữ “thư viện di động” được hiểutheo nghĩa thứ hai.2. Phương pháp luậnTài liệu này sử dụng phương pháp nghiêncứu tổng quan hệ thống, đặc biệt, tập trungvào các tài liệu liên quan đến dịch vụ diđộng được cung cấp bởi tất cả các loạihình thư viện. Các thuật ngữ tìm kiếm sửdụng bao gồm: “dịch vụ/thư viện di động,“thư viện công nghệ di động”, “thư viện diđộng” và “m-thư viện”; được tiến hành trêncác công cụ sau: Thư viện số ACM; Tómtắt Thư viện, Thông tin học và Công nghệ(LISTA); Tóm tắt Thư viện và Thông tin học(LISA); CiteSeer; Google Scholar; các bảnin điện tử (e-prints) về Thư viện và Thôngtin học (e-LIS), Thư viện số Thông tinKhoa học và Công nghệ (DLIST); Scopusvà ScienceDirect. Công việc tìm kiếm đượcgiới hạn trong giai đoạn 2004-2014 và đãđược thực hiện vào tháng 7/2014.Kết quả tìm kiếm đã xác định những tàiliệu có bình duyệt thích hợp với chủ đề này.Tổng cộng có 245 bài báo được tìm thấy.Các tiêu chí lựa chọn tài liệu tập trung vàocác bài viết về việc sử dụng công nghệ diđộng và cung cấp dịch vụ di động của tất cảcác loại hình thư viện. Hơn nữa, một số tiêuchí loại bỏ cũng được áp dụng để đánh giásự phù hợp của các tài liệu tìm được. Cáctiêu chí loại bỏ được sử dụng là:- Các bài báo đề cập đến thư viện di độngtheo nghĩa phương tiện cung cấp dịch vụthông tin cho các khu vực nông thôn củaTHÔNG TIN VÀ TƯ LIỆU - 2/2016 | 37NHÌN RA THẾ GIỚIthư viện công cộng bị loại bỏ vì được xem làkhông liên quan đến mục đích nghiên cứu.- Các bài báo nghiên cứu về thư viện diđộng y tế và/hoặc sức khỏe cũng bị loại vìchủ đề này thuộc một tổng quan tài liệu riêng.- Các bài viết về các vấn đề công nghệ diđộng nói chung cũng không được xem xétbởi vì không liên quan trực tiếp đến thư việndi động.Các tiêu chí chấp nhận và loại bỏ đượcsử dụng làm công cụ để lựa chọn tập trungvào chủ đề nghiên cứu cụ thể, đó là sử dụngcông nghệ di động của thư viện. Bằng cácháp dụng các tiêu chí này, có tổng cộng 76 bàibáo đã được chấp nhận để phân tích. Cáctài liệu tham khảo của các bài báo cũng đãđược kiểm tra, nhưng không tìm thấy thêmtài liệu nào. Tài liệu xác định hồi cố đến năm2005, nhưng không có bài báo nào về chủ đềliên tục cho đến năm 2007 và sau đó. Đa sốtài liệu được xuất bản giai đoạn 2010-2012,đó có thể là do sự chấp nhận và sử dụng rộngrãi các thiết bị di động của phần lớn côngchúng trong thời gian này. Sau đó toàn bộcác bài báo liên quan được đọc hết để xácđịnh chủ đề của bài. Theo đó, bảy chủ đề nổilên bao gồm:1) Tổng quan về thư viện di động.2) Báo cáo về các xu hướng hiện nay.3) Nghiên cứu nhận thức của người sửdụng về dịch vụ thư viện di động.4) Giới thiệu các dịch vụ di động củathư viện.5) Giới thiệu việc sử dụng công nghệ diđộng trong thư viện.6) Báo cáo nghiên cứu điển hình.7) Báo cáo đánh giá các dịch vụ di độngcủa thư viện.Các bài được nhóm theo chủ đề có liên quanvà phân tích. Kết quả trình bày dưới đây.38 | THÔNG TIN VÀ TƯ LIỆU - 2/20163. Kết quả3.1. Tổng quan về thư viện di độngCác nội dung về thư viện di động bao gồm:Khái niệm dịch vụ di động trong thư viện;Những lý do chính của việc cung cấp dịchvụ thông tin di động ...