Điều tra, thu thập và định danh các loài cá tỳ bà bướm (Sewellia spp.) tại một số tỉnh miền Trung

Nghiên cứu được thực hiện nhằm điều tra điều kiện tự nhiên nơi phân bố, tình hình khai thác và định danh phân loại các loài cá tỳ bà bướm thu thập tại 6 tỉnh miền Trung: Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều tra, thu thập và định danh các loài cá tỳ bà bướm (Sewellia spp.) tại một số tỉnh miền Trung VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN II ĐIỀU TRA, THU THẬP VÀ ĐỊNH DANH CÁC LOÀI CÁ TỲ BÀ BƯỚM (Sewellia spp.) TẠI MỘT SỐ TỈNH MIỀN TRUNG Nguyễn Thị Kim Liên1*, Trương Thị Thúy Hằng1, Ngô Khánh Duy1 TÓM TẮT Nghiên cứu được thực hiện nhằm điều tra điều kiện tự nhiên nơi phân bố, tình hình khai thác và định danh phân loại các loài cá tỳ bà bướm thu thập tại 6 tỉnh miền Trung: Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên. Nghiên cứu gồm hai nội dung: nội dung 1 điều tra điều kiện tự nhiên nơi phân bố và khai thác cá tỳ bà bướm tại 6 tỉnh miền Trung bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp người dân đánh bắt tại các vùng thu mẫu qua các phiếu câu hỏi đã soạn thảo trước; Nội dung 2 tiến hành định danh phân loại các loài cá tỳ bà bướm được thu thập dựa theo khóa định loại CITES Identification Guide to the Fresh water Fish và hệ thống định loại của FAO. Kết quả ghi nhận: Địa hình nơi cá phân bố ở 6 tỉnh miền Trung là như nhau đều là các con suối ở miền núi. Cá phân bố tại vùng thượng nguồn và hạ nguồn của các con suối chảy qua vùng rừng từ Huế đến Phú Yên, cá bám trên các tảng đá nơi nước chảy xiết, ở thượng nguồn cá tập trung nhiều hơn so với hạ nguồn; Sinh cảnh nơi cá phân bố là những cây rừng mọc ven bờ suối. Nền đáy có nhiều đá, rong rêu bám đá là nguồn thức ăn cho cá. Khu vực cá sinh sống thường có ánh sáng nhiều để tảo phát triển làm thức ăn cho cá. Các yếu tố chất lượng nước ghi nhận: nhiệt độ 22 – 25oC, DO 4 mg/L, pH nước 5,5, độ cứng nước 53,7 mgCaCO3/L, tốc độ dòng chảy một chiều dao động từ 0,36 – 0,42 m/s. Mùa vụ khai thác cá là mùa nắng từ tháng 3 đến tháng 10 dương lịch, cỡ cá khai thác từ 3 - 4 cm, sản lượng khai thác ngày càng giảm từ năm 2003 đến nay. Kết quả nghiên cứu đã định danh phân loại được ba loài cá tỳ bà bướm: Cá tỳ bà bướm beo (Sewellia elongate Roberts, 1998), cá tỳ bà bướm hổ (Sewellia lineolata Valenciennes, 1846) và cá tỳ bà bướm đốm (Sewellia speciosa Roberts, 1998). Từ khóa: Cá tỳ bà bướm, điều tra, điều kiện tự nhiên, tình hình khai thác, định danh.I. GIỚI THIỆU 2020 với mục tiêu thành phố Hồ Chí Minh sẽ Tại Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM), là nguồn cung cấp cá cảnh chính của khu vựccá cảnh là đối tượng nuôi chủ lực phù hợp với Đông Nam Á và cho thị trường cá cảnh thế giới.chương trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông Mục tiêu đến năm 2020 sản lượng cá cảnh đạtnghiệp, xây dựng và phát triển nông nghiệp đô 150 - 180 triệu con, xuất khẩu 30 – 50 triệu con,thị của Thành phố. Trong các nhóm cá cảnh kim ngạch xuất khẩu đạt 50 triệu USD, Thànhxuất khẩu, nhóm cá cảnh tự nhiên bản địa ngày phố cũng yêu cầu tiếp tục nghiên cứu sinh sảncàng có giá trị và được quan tâm trên thị trường nhân tạo, chọn lọc, thuần chủng một số loài cátrong và ngoài nước, nhưng hiện nay sản lượng tự nhiên bản địa dùng làm cảnh được thị trườngđánh bắt và khai thác ngoài tự nhiên ngày càng ưa chuộng, ưu tiên nghiên cứu về bảo tồn giốngít không đủ đáp ứng cho thị trường cá cảnh. Bên cá cảnh bản địa quý hiếm. Để đạt mục tiêu trêncạnh đó nguồn cá cảnh tự nhiên chủ yếu là khai thì chúng ta cần phải tiếp tục nghiên cứu, thuầnthác nên nguy cơ suy giảm và cạn kiệt dần, một dưỡng bảo tồn một số giống cá cảnh tự nhiênsố khác có nguy cơ tuyệt chủng nguồn lợi này. bản địa bên cạnh đó ứng dụng tiến bộ khoa họcXác định cá cảnh tiếp tục là đối tượng phù hợp kỹ thuật trong lai tạo, khảo nghiệm, nhập nội vàvới nền nông nghiệp đô thị và là nguồn thu nhập nhân giống một số đối tượng cá cảnh có giá trịđáng kể của người dân, Thành phố hiện đã xây xuất khẩu cao về số lượng cũng như chất lượngdựng chương trình phát triển cá cảnh đến năm để phục vụ cho nhu cầu xuất khẩu.1 Trung Tâm Nghiên Cứu và Phát Triển Nông Nghiệp Công Nghệ Cao.* Email: lienkimnguyen85@gmail.com84 TẠP CHÍ NGHỀ CÁ SÔNG CỬU LONG - SỐ 14 - THÁNG 10/2019 VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN II Tỳ bà bướm (Sewellia) là giống cá nước miền Trung; Định danh phân loại các loài cángọt bản địa của Việt Nam. Loài cá này phân tỳ bà bướm được thu thập để làm tiền đề chobố ở các sông suối nước ngọt, nơi có dòng nghiên cứu thuần dưỡng và sinh sản loài cáchảy mạnh của các tỉnh miền Trung Việt Nam này trong điều kiện nhân tạo.như Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁPNẵng, Huế. Đây là một trong những đối tượng NGHIÊN CỨUcá cảnh tự nhiên hiện nay khai thác rấ ...