Điều tra và ghi nhận nhóm côn trùng gây hại nấm bào ngư (Pleurotus pulmonarius) trồng ở thành phố Hồ Chí Minh và Đồng Nai

Dịch hại côn trùng trên nấm trồng đang xuất hiện phổ biến và gây hại nghiêm trọng cho ngành trồng nấm. Nghiên cứu này đã tiến hành điều tra các trại trồng nấm bào ngư tại thành phố Hồ Chí Minh và Đồng Nai về tình hình côn trùng gây hại, khoảng thời gian côn trùng xuất hiện nhiều.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều tra và ghi nhận nhóm côn trùng gây hại nấm bào ngư (Pleurotus pulmonarius) trồng ở thành phố Hồ Chí Minh và Đồng NaiNguyen. T. T. Dương và cộng sự. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 62(5), 3-11 3ĐIỀU TRA VÀ GHI NHẬN NHÓM CÔN TRÙNGGÂY HẠI NẤM BÀO NGƯ (Pleurotus pulmonarius)TRỒNG Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH VÀ ĐỒNG NAINGUYỄN THỊ THÙY DƯƠNG1,*, LÊ THỊ THÙY NHI1NGÔ THÙY TRÂM1, DƯƠNG HOA XÔ11Trung tâm Công nghệ Sinh học Thành phố Hồ Chí Minh*Email: nguyenduongbiology@gmail.com(Ngày nhận: 28/07/2018; Ngày nhận lại: 08/08/2018; Ngày duyệt đăng: 15/10/2018)TÓM TẮTDịch hại côn trùng trên nấm trồng đang xuất hiện phổ biến và gây hại nghiêm trọng chongành trồng nấm. Nghiên cứu này đã tiến hành điều tra các trại trồng nấm bào ngư tại Thành phốHồ Chí Minh (TP.HCM) và Đồng Nai về tình hình côn trùng gây hại, khoảng thời gian côn trùngxuất hiện nhiều. Kết quả điều tra ghi nhận côn trùng gây hại xuất hiện nhiều thuộc bộColeoptera, Diptera, Collembola. Vào mùa côn trùng xuất hiện nhiều (tháng 02 - tháng 05), cáctrại trồng bào ngư tại TP.HCM có năng suất giảm từ 20% đến 50%. Tỷ lệ năng suất giảm từ 30%đến 90% vào mùa côn trùng xuất hiện nhiều (tháng 03 - tháng 06) ở các trại trồng bào ngư tạiĐồng Nai.Từ khóa: Coleoptera; Collembola; Côn trùng hại nấm; Diptera.Survey and identification of insect pests damaging the cultivation of oyster mushroom(Pleurotus pulmonarius) in Ho Chi Minh City and Dong Nai provinceABSTRACTInsect pests of mushroom are becoming more common; therefore, they cause severe damageto mushroom cultivation. This study surveyed Mushroom Farms in Ho Chi Minh city and DongNai province not only for mushroom–damaging insects but also for their frequent occurrence.The result recorded insect pests of Pleurotus pulmonarius mainly belonging to three orders(Coleoptera, Diptera, and Collembola). In the season of many existing insects, the productivityrate of Mushroom Farms in Ho Chi Minh city from February to May decreased from 20% to50% and in Dong Nai province from March to June declined from 30% to 90%.Keywords: Coleoptera; Collembola; Diptera; Insect pests of mushroom.1. Mở đầuNước ta có tiềm năng lớn về sản xuấtnấm ăn và nấm dược liệu do có nguồn nguyênliệu trồng nấm phong phú, nguồn lao độngnông thôn dồi dào, điều kiện thời tiết thuận lợicho phát triển nhiều chủng loại nấm và có thểtrồng nấm quanh năm, thị trường tiêu thụngày càng mở rộng. Trên cơ sở đó, nấm ăn,4Nguyen. T. T. Dương và cộng sự. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 62(5), 3-11nấm dược liệu được đưa vào “Danh mục sảnphẩm quốc gia thực hiện từ năm 2012 thuộcChương trình phát triển sản phẩm quốc giađến năm 2020” theo quyết định số 439/QĐTTg ngày 16/4/2012. Tuy nhiên, ngành trồngnấm cũng đang đối mặt với những dịch hạinguy hiểm làm thất thu năng suất đáng kể. Tạihội thảo “Trao đổi kỹ thuật, cơ hội và tháchthức của ngành nấm Việt” được tổ chức tại ĐàLạt (2016) cũng có nhiều báo cáo ghi nhận vềdịch hại côn trùng ảnh hưởng đến ngành trồngnấm và có nguy cơ làm tê liệt ngành nấm.Thực tế sản xuất nấm bào ngư (Pleurotuspulmonarius) ở TP.HCM và Đồng Nai cũngđang đối mặt với dịch hại do côn trùng gây ra.Côn trùng gây hại nấm trồng chưa đượcnghiên cứu nhiều và tài liệu ghi nhận vềchúng rất ít. Chính vì vậy “Điều tra và xácđịnh nhóm côn trùng gây hại nấm bào ngư(Pleurotus pulmonarius) trồng ở TP.HCM vàĐồng Nai” sẽ là tiền đề cho các nghiên cứutiếp theo về côn trùng gây hại nấm trồng.2. Vật liệuCôn trùng được thu thập từ các trại nấmbào ngư ở TP.HCM và Đồng Nai.3. Phương pháp3.1. Điều tra thu thập thông tin côntrùng gây hại nấm bào ngưChọn các trại trồng từ 10.000 bịch phôitrở lên, tiến hành phỏng vấn trực tiếp ngườitrồng, điều tra các loài côn trùng gây hại nấmbào ngư, thời gian côn trùng xuất hiện nhiều,tỷ lệ thiệt hại năng suất trong khoảng thờigian côn trùng xuất hiện nhiều (Gnanerwaranvà Wijayagunasekara, 1999). Tại mỗi khu vựcđiều tra sẽ tiến hành điều tra 05 trại nấm.Công tác điều tra sẽ được tiến hành 2 lần/năm(01 lần mùa côn trùng xuất hiện ít, 01 lần mùacôn trùng xuất hiện nhiều).Địa điểm điều tra: các trang trại trồngnấm bào ngư ở TP.HCM, Đồng Nai.3.2. Thu mẫu côn trùng gây hại nấmbào ngư từ bịch phôi, tai nấmThu mẫu côn trùng từ bịch phôi:Chọn 5 vị trí/trại nấm, mỗi vị trí lấy 5bịch phôi, mỗi bịch phôi cân 50g giá thể đểđếm số lượng côn trùng và phân loại.Thu mẫu côn trùng từ tai nấm:Chọn 5 vị trí có tai nấm/trại dùng vợt thumẫu côn trùng về đếm số lượng côn trùng vàphân loại.Chỉ tiêu theo dõi:- Côn trùng thu thập được phân loại đếnbộ (ngành, lớp, bộ, họ). Phân loại định danhnhóm côn trùng gây hại dựa vào các khóaphân loại định danh về hình thái trong “Borrorand DeLong’s Introduction to the Study ofInsect” tác giả Charles A.Triplehorn vàNorman F. Johnson (2005), tài liệu côn trùnghại nấm trồng (Singh và Sharma, 2016).- Tần suất bắt gặp của đối tượng côntrùng vào bẫy theo cô ...