Điều trị hội chứng đại tràng kích thích

Một trong những bệnh lý đường ruột thường gặp nhất ở nước ta cũng như trên thế giới là hội chứng ruột kích thích (HCRKT). Tỷ lệ mắc bệnh từ 5%20% dân số, tỷ lệ này thay đổi theo từng nghiên cứu, theo từng vùng dân cư.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị hội chứng đại tràng kích thíchĐiều trị hội chứng đại tràng kích thíchMột trong những bệnh lý đường ruột thường gặp nhất ở nước ta cũng nhưtrên thế giới là hội chứng ruột kích thích (HCRKT). Tỷ lệ mắc bệnh từ 5%-20% dân số, tỷ lệ này thay đổi theo từng nghiên cứu, theo từng vùng dân cư.Tỷ lệ nữ mắc gấp hai lần nam giới, hoàn cảnh xãhội có ảnh hưởng tới sựphát sinh của HCKT. Ở Việt Nam nghiên cứu khảo sát bệnh tiêu hóa tại khoa Khám bệnh bệnhviện Bạch Mai (2004), bệnh lý ống tiêu hóa chiếm tỷ lệ cao nhất, trongnhóm bệnh lý đại trực tràng và hậu môn, HCRKT chiếm tới 83,38%.Các nước Âu Mỹ có tỷ lệ mắc HCRKT cao hơn ở châu Á và Trung Đông.Bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng tới chất lượng cuộcsống, bệnh kéo dài làm người bệnh luôn lo lắng căng thẳng mất ngủ, luônluôn lo sợ bị các bệnh hiểm nghèo khác của ruột.1. Hội chứng ruột kích thích là gì?Có nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh HCRKT là rối loạn chứcnăng của ống tiêu hóa nhưng biểu hiện chủ yếu là các triệu chứng của đạitràng. Thomson W.D. (1990) đã định nghĩa: Các rối loạn chức năng của ruộttái đi tái lại nhiều lần mà không tìm thấy các tổn thương về giải phẫu, tổchức học, sinh hóa ở ruột gọi là HCRKT (irritable bowel sydrome - IBS).Hiện nay, nhờ các thăm dò hiện đại về hình thái và chức năng của ruột trênthực nghiệm và lâm sàng đã dần làm sáng tỏ cơ chế điều chỉnh ống tiêu hóachủ yếu là sự tác động qua lại giữa hệ thống thần kinh trung ương với hệthống thần kinh ruột ( trục não-ruột) - hệ thống mạng lưới thần kinh(plexuces) hoạt động cùng với nhau để thực hiện nhịp nhàng chức năng bìnhthường của ruột.2. Cơ chế sinh bệnh của HCRKT: gồm 3 nội dung sau.Sự cảm thụ bất thường chức năng ống tiêu hóa: Tăng tính nhậy cảm, nộitạng dễ kích thích.Thay đổi tính chịu đựng của ruột, giảm khả năng chịu áp lực của khối thứcăn ở một số đoạn ruột.Rối loạn vần động của ruột, tăng nhu động ruột gây ỉa chảy, giảm nhu độngruột gây táo bón.3. Chẩn đoán HCRKT:3.1. Triệu chứng lâm sàng:· Rối loạn chức năng tiêu hóa có thể biểu hiện các triệu chứng lâm sàngtrên toàn bộ ống tiêu hóa.· Phần trên ống tiêu hóa: Hội chứng trào ngược dạ dày-thực quản,chứng khó tiêu, đầy tức bụng.· Phần dưới ống tiêu hóa: Triệu chứng chủ yếu ở đại tràng (táo bónchức năng, ỉa chảy chức năng) được gọi là đại tràng co thắt, hoặc đại tràngbị kích thích, hoặc rối loạn chức năng đại tràng.·3.2. Tiêu chuẩn Rome II:HCRKT được chẩn đoán dựa theo tiêu chuẩn Rome II. Năm 1999, hội nghịtiêu hóa quốc tế tại Rome đã đưa ra tiêu chuẩn chẩn đoán HCRKT như sau:Đau bụng hoặc cảm giác khó chịu ở bụng kéo dài 12 tuần hoặc trong 12tháng trước đó, không nhất thiết liên tục, kèm theo:+ Giảm đi sau đại tiện.+ Thay đổi hình dạng khuôn phân.+ Thay đổi số lần đi đại tiện.Ngoài các triệu chứng trên có thể gặp thêm các triệu chứng không đặc hiệunhưng gợi ý chẩn đoán HCRKT:· Số lần đại tiện không bình thường (>3 lần/ngày hoặc · Các triệu chứng không đặc hiệu trên luôn thay đổi theo thời gian, phụthuộc vào chế độ và thức ăn đồ uống. Nếu ăn uống các thức ăn không thíchhợp ngay lập tức xuất hiện các triệu chứng rối loạn; nếu ăn kiêng các triệuchứng có thể hết.HCRKT gồm nhiều triệu chứng cơ năng, các triệu chứng thay đổi, trong cáctriệu chứng có thể phân thành 2 thể loại:· Các triệu chứng về tiêu hóa biểu hiện chính là đau bụng, bụng chướnghơi, rối loạn đai tiện, rối loạn phân.· Các triệu chứng ngoài ống tiêu hóa phụ thuộc vào thời gian bệnh kéodài: Đau đầu, mất ngủ, các triệu chứng về rối loạn tâm lý (lo lắng, sợ bệnhhiểm nghèo...).3.3.Triệu chứng cận lâm sàng:· Xét nghiệm máu bình thường.· Xét nghiệm phân, cấy phân tìm vi khuẩn bình thường.· Sinh thiết, xét nghiệm mô bệnh học đại tràng bình thường.· Chụp X.Q khung đại tràng, bình thường hoặc có rối loạn co bóp nhuđộng. Nội soi đại-trực tràng bình thường.· Qua thăm khám và xét nghiệm có thể giúp chúng ta phát hiện một sốtriệu chứng báo động về bệnh lý thực tổn để chẩn đoán phân biệt vớiHCRKT.Các triệu chứng báo động:· Chán ăn, sụt cân.· Thiếu máu.· Sốt, tăng BC, tốc độ máu lắng tăng.· Đại tiện phân có nhầy máu.· Phân nhỏ dẹt thường xuyên.· Các triệu chứng rối loạn phân mới xảy ra ở người > 40 tuổi.· Tiền sử gia đình có người bị ung thư đại tràng.4. Chẩn đoán phân biệt: HCRKT với một số bệnh thường gặp.4.1. HCRKT có ỉa chảy:· Nhiễm trùng đường ruột.· Suy giảm miễn dịch.· Ung thư đại-trực tràng.· U lympho ruột.· Dị ứng thức ăn.· Thiếu men lactase.· Viêm loét đại trực tràng chảy máu.· Viêm đại tràng vi thể.· Hội chứng Crohn4.2. HCRKT có táo bón - đau bụng nổi trội:· U đại tràng.· Bệnh to giãn đại tràng.· U tụy.· Ngộ độc chì.· Thoát vị.· Bệnh sỏi mật và viêm túi mật.· Rối loạn chuyển hóa porphyrine.5. Điều trị:Nhiều nghiên cứu trên ...