Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP PART 1

1. Một số vấn đề về nhận thức bệnh tăng huyết áp (THA) 1.1 Nhận biết bệnh THA 1.2 Phân độ THA 1.3 Lợi ích của ổn định HA 2. Chẩn đoán xác định bệnh THA 3. Các khám nghiệm cần làm trước điều trị THA 4. Mục tiêu điều trị 5. Điều trị THA : thay đổi lối sống 5.1 Ngưng thuốc lá 5.2 Giảm cân 5.3 Giảm natri 5.4 Tăng vận động thể lực 5.5 Các biện pháp khác 6. Điều trị THA bằng thuốc 6.1 Nguyên tắc chung 6.2 Lợi tiểu 6.3 Thuốc chẹn bêta 6.4 Ức...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị nội khoa - ĐIỀU TRỊ BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP PART 1 ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP 1. Moät soá vaán ñeà veà nhaän thöùc beänh taêng huyeát aùp (THA) 1.1 Nhaän bieát beänh THA 1.2 Phaân ñoä THA 1.3 Lôïi ích cuûa oån ñònh HA 2. Chaån ñoaùn xaùc ñònh beänh THA 3. Caùc khaùm nghieäm caàn laøm tröôùc ñieàu trò THA 4. Muïc tieâu ñieàu trò 5. Ñieàu trò THA : thay ñoåi loái soáng 5.1 Ngöng thuoác laù 5.2 Giaûm caân 5.3 Giaûm natri 5.4 Taêng vaän ñoäng theå löïc 5.5 Caùc bieän phaùp khaùc 6. Ñieàu trò THA baèng thuoác 6.1 Nguyeân taéc chung 6.2 Lôïi tieåu 6.3 Thuoác cheïn beâta 6.4 ÖÙc cheá men chuyeån 6.5 Cheïn thuï theå angiotensin II 6.6 Caùc thuoác öùc cheá calci 6.7 Caùc thuoác haï HA khaùc 6.8 Phöông thöùc söû duïng thuoác ñieàu trò THA 7. Caùc tröôøng hôïp ñaëc bieät trong ñieàu trò THA 7.1 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân coù beänh tim thieáu maùu cuïc boä 230 7.2 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân suy tim 7.3 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân ñaùi thaùo ñöôøng 7.4 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân coù beänh thaän maïn tính 7.5 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân coù beänh maïch maùu naõo 7.6 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân coù beänh maïch maùu ngoaïi vi 7.7 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân quaù caân hoaëc beùo phì 7.8 Ñieàu trò THA ôû ngöôøi cao tuoåi 7.9 Ñieàu trò THA ôû phuï nöõ 7.10 Ñieàu trò THA THA ôû treûem vaø treû vò thaønh nieân 7.11 Ñieàu trò THA khaån caáp vaø THA toái khaån caáp 7.12 Ñieàu trò THA khaùng trò 7.13 Haï HA tö theá ñöùng 7.14 Roái loaïn cöông döông vaø THA 7.15 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân phaãu thuaät 7.16 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân coù hoäi chöùng ngöng thôû khi nguû 7.17 Ñieàu trò THA treân beänh nhaân gheùp thaän 7.18 Ñieàu trò THA do beänh maïch maùu thaän THA laø beänh phoå bieán vaø ngaøy caøng taêng. Thoáng keâ taïi Vieät Nam cho thaáy taàn suaát taêng töø 12% leân ñeán 16% trong nhöõng naêm gaàn ñaây (1) (2) (3). Nghieân cöùu Framingham cho thaáy, ôû ngöôøi coù huyeát aùp bình thöôøng vaøo tuoåi 55, coù ñeán 90% khaû naêng THA vaøo nhöõng naêm sau ñoù (4). Nghieân cöùu cuõng cho thaáy, chæ caàn gia taêng 5mmHg huyeát aùp taâm thu hoaëc taâm tröông, seõ gia taêng 20-30% beänh tim maïch (5). THA laø yeáu toá nguy cô chính cuûa xô vöõa ñoäng maïch, töø ñoù daãn ñeán caùc beänh tim maïch naëng nhö beänh ñoäng maïch vaønh (BÑMV), beänh maïch maùu naõo, suy tim, beänh ñoäng maïch ngoaïi vi vaø beänh maïch maùu thaän. 231 Ñieàu trò THA coù nhieàu tieán boä khoâng ngöøng, do hieåu bieát nhieàu hôn veà beänh sinh hoïc, phaùt hieän caùc thuoác môùi vaø caùc kyõ thuaät can thieäp noäi ngoaïi khoa. Ñieàu trò noäi khoa luoân luoân bao goàm ñieàu trò khoâng thuoác (thay ñoåi loái soáng) vaø ñieàu trò baèng thuoác. 1. MOÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ VEÀ NHAÄN THÖÙC BEÄNH THA 1.1. Nhaän bieát veà THA Maëc duø THA laø beänh phoå bieán vaø deã chaån ñoaùn, khaû naêng nhaän bieát beänh cuûa beänh nhaân thöôøng thaáp. Nhieàu tröôøng hôïp, chæ khi coù bieán chöùng tim maïch môùi bieát coù THA. Lyù do, raát nhieàu tröôøng hôïp duø THA beänh nhaân khoâng coù trieäu chöùng cô naêng. Thoáng keâ taïi Hoa Kyø cho thaáy khaû naêng nhaän bieát, coù ñieàu trò vaø ñieàu trò ñuùng beänh THA khoâng caûi thieän hôn trong nhieàu thaäp nieân (baûng 1) (6), maëc duø trình ñoä daân trí cao vaø caùc phöông tieän truyeàn thoâng vöôït troäi. Baûng 1: Khaû naêng nhaän bieát, ñieàu trò vaø ñieàu trò ñuùng THA ôû b/n 18-74 tuoåi coù HA taâm thu > 140mmHg, HA taâm tröông > 90mmHg (6) 1976-1980 1988-1991 1991-1994 1999-2000 Nhaän bieát 51% 73% 68% 70% Ñieàu trò 31% 55% 54% 59% Ñieàu trò ñuùng + 10% 29% 27% 34% 1.2. Phaân ñoä THA Naêm 1997, JNC-VI phaân ñoä THA laøm 3 ñoä, trong ñoù goïi laø ñoä 3 khi HA tthu > 180mmHg hoaëc HA ttr > 110mmHg (baûng 2) (7). Naêm 2003, JNC-VII ñeà nghò laïi caùch phaân ñoä THA, chæ coøn 2 ñoä, trong ñoù goïi laø ñoä 2 khi HA tthu > 160mmHg hoaëc HA ttr > 100mmHg. Tuy nhieân coù ñeà ra theâm giai ñoaïn tieàn taêng huyeát aùp khi HA tthu töø 120 - 139mmHg hoaëc HA ttr töø 80-89mmHg (baûng 3)(6). Coù söï thay ñoåi naøy vì caùc beänh nhaân ôû giai ñoaïn tieàn THA coù gaáp 2 laàn khaû naêng THA thaät söï so vôùi ngöôøi ôû möùc thaáp hôn (8). Baûng 2: Phaân loaïi HA ôû ngöôøi lôùn > 18 tuoåi (theo JNC VI, 1997) (7) 232 Loaïi HA taâm thu (mmHg) HA taâm tröông (mmHg) Lyù töôûng < 120 vaø ...