Điều trị nội khoa - DÙNG THUỐC CHẸN BÊTA, LỢI TIỂU TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH TIM MẠCH THUỐC CHẸN BÊTA

Tham khảo tài liệu 'điều trị nội khoa - dùng thuốc chẹn bêta, lợi tiểu trong điều trị bệnh tim mạch thuốc chẹn bêta', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị nội khoa - DÙNG THUỐC CHẸN BÊTA, LỢI TIỂU TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH TIM MẠCH THUỐC CHẸN BÊTA DUØNG THUOÁC CHEÏN BEÂTA, LÔÏI TIEÅU TRONG ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH THUOÁC CHEÏN BEÂTA Hieän töôïng cheïn beâta coù nghóa laø chaën, öùc cheá hoaït ñoäng cuûa caùc thuï theå beâta adrenergic. Chuùng naèm trong maøng teá baøo, ví duï teá baøo sôïi cô tim; chuùng ñoái dieän vôùi caùc ñaàu muùt (taän cuøng) cuoái caùc daây thaàn kinh giao caûm laø nôi phoùng ra caùc haït noradrenalin. Caùc haït naøy ñöôïc caùc thuï theå beâta adrenergic ñoùn nhaän vaø taïo neân hieäu quaû kích thích giao caûm. Nay caùc haït cuûa thuoác cheïn beâta coù caáu truùc (keå caû ñaàu gheùp) töông töï vôùi caùc haït noradrenalin kia neân ñaõ “traù hình” chui vaøo ñöôïc thuï theå, choaùn choã neân tranh bôùt phaàn cuûa caùc haït noradrenalin. Vì vaäy hieäu quaû kích thích giao caûm taïi nhöõng teá baøo naøy bò giaûm haún töùc bò öùc cheá. Söï öùc cheá nhö theá (baèng caùch traù hình vaø choaùn choã) goïi laø ‘öùc cheá theo cô cheá caïnh tranh’. Söï giaûm kích thích giao caûm nhö neâu treân seõ taïo ra caùc taùc duïng nhö: 1. Ñoái vôùi cô tim:  Giaûm söï co boùp taâm thaát (‘co sôïi cô aâm tính’), giaûm coâng cô tim [vaäy cheïn beâta laø thuoác chuû ñaïo trong ñieàu trò ‘beänh tim thieáu maùu cuïc boä’ (Beänh maïch vaønh), nhöng laøm naëng nhöõng suy thaát ñaõ roõ reät].  Giaûm (töùc laøm chaäm, keùo daøi thôøi gian) söï daãn truyeàn ñeán coù theå gaây bloâc nhó- thaát, bloâc xoang-nhó [vaäy thuoác cheïn beâta khoâng duøng khi saün coù bloác daãn truyeàn].  Laøm nhòp tim bôùt nhanh, keå caû khi gaéng söùc, trong ñoù thôøi gian taâm tröông (ttr) ñöôïc daøi ra [vaäy lôïi cho chöõa moät soá loaïn nhòp nhanh, suy tim, hoäi chöùng taêng ñoäng, suy vaønh (voán caàn taêng ñoå ñaày cuoái ttr ñeå taêng löôïng maùu töø ñoäng maïch chuû sang ñoäng maïch vaønh, caàn keùo daøi thôøi gian töôùi maùu caùc teá baøo cô tim thaát traùi voán chæ thu nhaän maùu chuû yeáu vaøo kyø ttr maø thoâi)].  Keùo daøi thôøi kyø trô cuûa sôïi cô tim [vaäy cheïn beâta coù taùc duïng choáng loaïn nhòp]  Bò chuù: cheïn beâta lieàu cao coù theå laøm co maïch nheï (keå caû maïch vaønh) vì khi coù söï cheïn haún caùc thuï theå beâta thì do khoâng coøn söï ñoái khaùng (ñoái “troïng” ñeå giöõ moät caân baèng ñoäng) töø phía thuï theå beâta nöõa, caùc thuï theå alpha seõ hoaït hoùa gaây co maïch [vaäy thuoác cheïn beâta choáng chæ ñònh trong ÑTN bieán thaùi]. 2. Ñoái vôùi heä RAA (renin-angiotensin-aldosteron): Giaûm hoaït tính renin trong huyeát töông. Do ñoù giaûm Angiotensin II löu thoâng vaø giaûm Aldosteron trong huyeát töông [vaäy thuoác cheïn beâta chöõa THA] 45 3. Ñoái vôùi caùc pheá quaûn: Thoâng qua caùc thuï theå ‘beâta 2’ raát nhieàu ôû maøng teá baøo cô trôn thaønh pheá quaûn) thuoác cheïn beâta gaây co thaét, taêng tính phaûn öùng pheá quaûn [vaäy choáng chæ ñònh trong hen pheá quaûn, vieâm pheá quaûn theå hen, beänh phoåi taéc ngheõn maïn tính-COPD). CAÙC CHÆ ÑÒNH 1. Taêng huyeát aùp (THA) 2. Ñau thaét ngöïc gaéng söùc 3. Phoøng ngöøa (choáng ñoät töû) sau NMCT 4. Loaïn nhòp tim (nhaát laø Loaïn nhòp nhanh treân thaát). 5. Beänh cô tim tieân phaùt phì ñaïi 6. Beänh Basedow: khi côn cöôøng giaùp vaø tieàn phaãu 7. Taêng aùp tónh maïch cöûa: phoøng ngöøa taùi phaùt xuaát huyeát thöïc quaûn ôû nhöõng beänh nhaân xô gan 8. Beänh lyù ngoaøi tim maïch : chöùng ñau nöûa ñaàu, chöùng run voâ caên, taêng nhaõn aùp (glaucome) goùc môû (duøng Timolol) 9. Suy tim traùi nheï vaø vöøa (nhöng choáng chæ ñònh neáu suy tim naëng ví duï phaân suaát toáng maùu EF CAÙC CHOÁÁNG CHÆ ÑÒNH CAÙ CHO 1. Veà tim maïch : + Suy tim roõ reät, loaïn chöùc naêng taâm thu vôùi phaân suaát toáng maùu < 35% ; + Bloâc nhó-thaát ñoä II vaø ñoä III ; + Hoäi chöùng Raynaud, beänh ñoäng maïch chi naëng (giai ñoaïn III - IV) 2. Veà hoâ haáp : beänh phoåi taéc ngheõn maïn (do vieâm pheá quaûn maïn, hen pheá quaûn) 3. Tieåu ñöôøng ñang duøng Insulin (vì neáu xaûy haï ñöôøng huyeát thì caùc bieåu hieän laâm saøng cuûa haï ñöôøng huyeát seõ bò che khuaát) SÖÛ DUÏNG THAÄN TROÏNG 1. Neáu ngöng thuoác phaûi giaûm lieàu raát töø töø ñeå traùnh hieän töôïng taùi buøng phaùt THA vaø ÑTN. 2. Khoâng phoái hôïp vôùi thuoác naøo cuõng gaây nhòp chaäm (Verapamil, Diltiazem…) 3. Neáu chaúng may quaù lieàu thuoác cheïn beâta: Atropin (1,2mg chích tm). Hoaëc truyeàn tm Dobutamin (vuôït 10-15g/kg/phuùt). Ñoù laø thuoác kích thích beâta adrenergic. NHOÙM THUOÁC LÔÏI TIEÅU OÁng löôïn xa: VÒ TRÍ IV ...