Điều trị nội khoa - HÔN MÊ part 1

Vai trò của Não: Chỉ huy mọi hoạt động có ý thức và vô thức giúp con người thích ứng với môi trường nhằm duy trì sự sống. Để làm được nhiệm vụ đó, não cần có những khả năng: 1.1.1. Thu nhận tín hiệu từ môi trường (nhờ giác quan – đường cảm giác nhận tín hiệu vào). 1.1.2. 1.1.3. Vỏ não nhận tín hiệu, phân tích tổng hợp…đánh giá - lệnh đáp ứng. Hành động đáp ứng (bó tháp + hệ thống xương, cơ…)...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Điều trị nội khoa - HÔN MÊ part 1 HOÂN MEÂ 1. ÑAÏI CÖÔNG 1.1. Vai troø cuûa Naõo: Chæ huy moïi hoaït ñoäng coù yù thöùc vaø voâ thöùc giuùp con ngöôøi thích öùng vôùi moâitröôøng nhaèm duy trì söï soáng. Ñeå laøm ñöôïc nhieäm vuï ñoù, naõo caàn coù nhöõng khaû naêng: 1.1.1. Thu nhaän tín hieäu töø moâi tröôøng (nhôø giaùc quan – ñöôøng caûm giaùc nhaäntín hieäu vaøo). 1.1.2. Voû naõo nhaän tín hieäu, phaân tích toång hôïp…ñaùnh giaù -> leänh ñaùp öùng. 1.1.3. Haønh ñoäng ñaùp öùng (boù thaùp + heä thoáng xöông, cô…) Khi hai giai ñoaïn 1 vaø 2 suy giaûm con ngöôøi bò giaûm khaû naêng giao tieáp vôùi moâitröôøng, bò hoân meâ. 1.2. Hoân meâ (coma) 1.2.1. Ñònh nghóa Laø giaûm khaû naêng giao tieáp cuûa naõo vôùi moâi tröôøng do suy giaûm Khaû naêng thöùc giaác o Khaû naêng nhaän bieát o 1.2.2. Caùc yeáu toá ñeå duy trì yù thöùc Khaû naêng thöùc giaác (wakefulness)  môû maét  Khaû naêng nhaän bieát (awareness) hieåu vaø laøm theo yeâu caàu  1.2.3. Lieân heä giöõa caáu truùc naõo vaø caùc yeáu toá cuûa yù thöùc: 1.2.3.1. Heä thoáng löôùi hoaït hoaù Coù goác naèm giöõa thaân naõo (neáu toån thöông hay buoàn nguû)  Vaø caùc chi nhaùnh toaû leân voõ naõo vaø ñoài thò kích thích voû naõo vaø taêng 192 1.2.3.2. Voû naõo: nhaän tín hieäu, phaân tích (hieåu bieát) bieát ñau ôû ñaâu, noùi gì… 1.2.4. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán yù thöùc do aûnh höôûng ñeán 1.2.4.1. Heä thoáng löôùi (thaân vaø caùc nhaùnh) Laøm giaûm khaû naêng thöùc giaác (do phuø naõo, toån thöông tröùc tieáp thaân naõo, caùc thuoácnguû…) 1.2.4.2. Baùn caàu naõo (caùc teá baøo voõ naõo + caùc nhaùnh cuûa heä thoáng) khaû naêng nhaän bieát giaûm.  khaû naêng thöùc giaác giaûm (nhaän tín hieäu chaäm chaïp, buoàn nguû…)  Gaëp trong nhöõng tröôøng hôïp hoân meâ do chuyeån hoaù, giai ñoaïn caáp cuûa vieâm naõo(chæ toån thöông teá baøo cuûa voõ naõo) Khaû naêng nhaän bieát giaûm  Khaû naêng thöùc giaác coøn duy trì  Khi bò maát oxy naõo keùo daøi, vieâm naõo (khi ñaõ qua khoûi giai ñoaïn caáp). 1.3. Tænh Khi beänh nhaân ñònh höôùng ñöôïc khoâng gian, thôûi gian vaø baûn thaän. Laâm saøng: môû maét lanh leï khi lay goïi, traû lôøi laøm moät soá ñoäng taùc theo yeâu caàu. 1.4. Chaån ñoaùn phaân bieät hoân meâ vôùi moät soá tình traïng khaùc 1.4.1. Nguû 1.4.2. Hoäi chöùng laëng thinh baát ñoäng (mutisme akinetique): Do toån thöông raûi raùc ôû vuøng traùn, gian naõo. Beänh nhaân coøn môû chôùp maét (coøn khaû naêng thöùc giaác) chôùp maét khi bò ñe doïa, coønkhaû naêng nhaän bieát, co tay khi bò ñau nhöng khoâng hieåu ñöôïc. 1.4.3. Hoäi chöùng khoùa trong (locked in syndrome) Toån thöông ôû caàu naõo nhöng coøn nguyeân vein: Voû naõo (nhaän bieát)  193 Heä thoáng löôùi hoaït hoaù ôû mesencephalon  Thaàn kinh soï soá III  Beänh nhaân bò lieät töù chi vaø caùc thaàn kinh soï coøn laïi: chæ coøn chôùp maét, chuyeån ñoängmaét thoe chieàu doïc, hoaït ñoäng thaàn kinh phöùc taïp. Hieåu ñöôïc caâu hoûi nhöng khoângñaùp öùng. 1.4.4. Ñôøi soáng thöïc vaät Do toån thöông lan toaû voõ naõo (nhaän bieát = 0)  Heä thoáng löôùi vaø caùc phaûn xaï ôû thaàn kinh naõo coøn bình thöôøng (thöùc giaác (+)) 1.4.5. Hoân meâ do nguyeân nhaân taâm lyù: Do bieán ñoåi nhöõng roái loaïn veà caûm xuùc nguoàn goác beân trong thaønh nhöõng roái loaïn veà caûm giaùc vaø vaän ñoäng (bieåu loä beân ngoaøi). Beänh nhaân coù caùc roái loaïn veà caûm giaùc, vaän ñoäng…khoâng phuø hôïp vôùi caáu truùc giaûi phaãu. Khoâng coù toån thöông thöïc theå. 2. NHAÉC LAÏI GIAÛI PHAÃU – SINH LYÙ 2.1. Giaûi phaãu 2.1.1. Naûo Meàm, naëng khoaûng 1200-1400g (2% tor5ng löôïng cô theå nhöng nhaän 1/6 cunglöôïng tim, 1/5 oxy). 2.1.2. Hoäp soï Cöùng khoâng giaõn nôû ñöôïc. Baát lôïi: Do nheï hôn naõo  Caùc gôø xöông cöùng  2.1.3. Maøng naõo 2.1.3.1. Maøng nuoâi, maøng nheän (khoaûng döôùi nheän chöùa nöôùc naûo tuûy) 2.1.3.2. Maøng cöùng 2.1.3.3. Lieàm naõo194 2.1.3.4. Leàu tieåu naõo 2.1.4. Caùc heä thoáng maïch maùu 2.1.4.1. Ñoäng maïch maøng naõo = ñoäng maïch maøng naõo giöõa 2.1.4.2. Ñoâng maïch naõo Naûo giöõa  Nhaùnh xuyeân (saâu) ñeán ñoài thò bao trong theå vaân  ...