Dinh dưỡng và an toàn thực phẩm - Chương VIII: Các bệnh thiếu dinh dưỡng có ý nghĩa sức khoẻ cộng đồng

Những kết quả nghiên cứu của khoa học dinh dưỡng đã chỉ ra trong thức ǎn có chứa các thành phần dinh dưỡng cần thiết đối với cơ thể, đó là các chất protein, lipit, các vitamin, các chất khoáng và nước: Sự thiếu một trong các chất này có thể gây ra nhiều bệnh tật thậm chí chết người ví dụ như bệnh scobut do thiếu vitamin C đã lấy đi sinh mạng 100 trong số 160 thủy thủ theo Vasco de Gam tìm đường sang phương đông, bệnh viêm da Pellagra hay gặp ở các vùng ǎn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh dưỡng và an toàn thực phẩm - Chương VIII: Các bệnh thiếu dinh dưỡng có ý nghĩa sức khoẻ cộng đồngDinh dưỡng và an toàn thực phẩm Chương VIII: Các bệnh thiếu dinh dưỡng có ý nghĩa sức khoẻ cộng đồngNhững kết quả nghiên cứu của khoa học dinh dưỡng đã chỉ ra trong thức ǎn cóchứa các thành phần dinh dưỡng cần thiết đối với cơ thể, đó là các chất protein,lipit, các vitamin, các chất khoáng và nước: Sự thiếu một trong các chất này có thểgây ra nhiều bệnh tật thậm chí chết người ví dụ như bệnh scobut do thiếu vitaminC đã lấy đi sinh mạng 100 trong số 160 thủy thủ theoVasco de Gam tìm đường sang phương đông, bệnh viêm da Pellagra hay gặp ở cácvùng ǎn toàn ngô do thiếu vitamin PP, bệnh tê phù do thiếu vitamin B1...Người ta gọi đó là các bệnh thiếu dinh dưỡng đặc hiệu, nghĩa là nguyên nhân chủyếu là do thiếu một thành phần dinh dưỡng nào đó. Nhờ áp dụng kiến thức dinhdưỡng. vào chǎm sóc sức khỏe; nhiều loại bệnh này được đẩy lui về quá khứ. Tuyvậy ở các nước nghèo vẫn còn nổi trội lên các vấn đề sức khỏe do thiếu dinhdưỡng, các bệnh thiếu dinh dưỡng quan trọng nhất hiện nay là thiếu Protein nǎnglượng, thiếu vitamin A và bệnh khô mắt, thiếu máu dinh dưỡng, thiếu iot và bệnhbướu cổ. THIếU DINH DƯõNG PROTEIN-NǍNG LƯợNGI. ĐạI CƯƠNG Về THIếU DINH DƯỡNG PROTEIN NǍNG LƯợNG .Dinh dưỡng và an toàn thực phẩmThiếu dinh dưỡng Protein nǎng lượng là loại thiếu dinh dưỡng quan trọng nhất ởtrẻ em, với biểu hiện lâm sàng bằng tình trạng chậm lớn và hay đi kèm với cácbệnh nhiễm khuẩn .Thiếu dinh dưỡng Protein nǎng lượng ở trẻ em thường xảy ra do:- Chế độ ǎn thiếu về số lượng và chất lượng .- Tình trạng nhiễm khuẩn, đặc biệt là các bệnh đường ruột, sởi, và viêm cấp đườnghô hấp. Các bệnh này gây tǎng nhu cầu, giảm ngon miệng và hấp thu.Mối quan hệ giữa suy đinh dưỡng- nhiễm khuẩn thể hiện qua vòng sau đây:Tình trạng phổ biến của suy dinh dưỡng có liên quan chặt chẽ với tình trạng kinhtế xã hội, sự nghèo đói, sự kém hiểu biết vì tình trạng vǎn hóa thấp, mù chữ, thiếuthức ǎn, vệ sinh kém, đồng thời với sự lưu hành bệnh nhiễm khuẩn. ở cộng đồngcác nguyên nhân thường đan xen nhau rất phức tạp cần lưu ý tới những trẻ em sinhra ở các gia đình nghèo túng, ở những bà mẹ đẻ quá dày, cân nặng khi trẻ sinh rathấp, những đứa trẻ sinh đôi, những bà mẹ sau sinh mất sữa. Đó là những trẻ cónguy cơ cao chế độ ǎn không đủ cả lượng và chất dẫn tới bị suy dinh dưỡng.Suy dinh dưỡng thể còm Marasmus là thể thiếu dinh dường nặng hay gặp nhất. Đólà hậu quả của chế độ ǎn thiếu cả nhiệt lượng lẫn Protein do cai sữa sớm hoặc ǎnbổ sung không hợp lý. Tình trạng vệ sinh kém gây ỉa chầy, đứa trẻ ǎn càng kém vàvòng luẩn quẩn bệnh lý bắt đầu. Kwashiorkor ít gặp hơn Marasmus thường là dochế độ ǎn quá nghèo về protein mà gluxit tạm đủ (chế độ ǎn sam chủ yếu dựa vàokhoai sắn). Ngoài ra còn có thể phối hợp Marasmus - Kwashiorkor. Đặc điểm các thể suy dinh dưỡngDinh dưỡng và an toàn thực phẩm Thể loại lâm sàng Marasmus Kwashiorkor Các biểu hiện thường gặp Cơ teo đét Có thể không rõ do phù Rõ ràng Có ở các chi dưới , mặt Phù Không có Cân nặng/ chiều cao Rất thấp Thấp, có thể không rõ do phù Biến đổi tâm lý Đôi khi lặng lẽ mệt mỏi Hay quấy khóc, mệt mỏi Các biểu hiện có thể gặp Ngon miệng Khá Kém ỉa chảy Thường gặp Thường gặpDinh dưỡng và an toàn thực phẩm Biến đổi ở da ít gặp Thường có viêm da, bong da Biến đổi ở tóc ít gặp Tóc mỏng thưa, dễ nhổ Đôi khi do tích luỹ mỡ Gan to Không Bình thường hoặc hơi Thấp (dưới 3g/100ml) Hoá sinh (albumin huyết thanh) thấpChúng ta cần nhớ rằng suy dinh dưỡng bắt đầu từ biểu hiện chậm lớn cho đến cácthể nặng là Marasmus và Kwashiorkor.Trong hoạt động chǎm sóc sức khỏe ban đầu, việc nhận biết các thể nhẹ và vừa cóý nghĩa quan trọng đặc biệt.Trong điều kiện thực địa, người ta chủ yếu dựa vào các chỉ tiêu nhân trắc (cânnặng theo tuổi, chiều cao theo tuổi, cân nặng theo chiều cao, vòng cánh tay) đểphân loại tình trạng suy dinh dưỡng. Khi đo vòng cánh tay cần sờ nắn để đánh giátình trạng lớp mỡ dưới da.ở cộng đồng, cách phân loại thông dụng nhất trước đây do Gomez F. đưa ra từnǎm 1956 dựa vào cân nặng theo tuổi ...