Dinh dưỡng và thức ăn cho bò - chương 3

Từ năng lượng bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp và có nghĩa la trong công việc "in work" (en ergon). Công việc của các tế bào là co bóp tự thân, vận chuyển tích cực các phân tử nhỏ bé. Nguồn năng lượng cho các hoạt động ấy là năng lượng hóa dự trữ học
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh dưỡng và thức ăn cho bò - chương 3 CHUƠNG III CÁC H TH NG NĂNG LƯ NG VÀ PROTEINI. CÁC H TH NG ðÁNH GIÁ GIÁ TR NĂNG LƯ NG1.1. ð nh nghĩa và ñơn v ño1.1.1. ð nh nghĩa T năng lư ng b t ngu n t ti ng Hyl p và có nghĩa là trong công vi cin work (en ergon). Công vi c c a các t bào là co bóp t thân, v n chuy ntích c c các phân t và ion, t ng h p các ñ i phân t t các phân t nh bé.Ngu n năng lư ng cho các ho t ñ ng y là năng lư ng hóa h c d tr trongth c ăn gia súc ăn vào. Các c u n i năng lư ng gi a các nguyên t ho c phânt chính là ngu n năng lư ng ti m năng, ngu n năng lư ng này ñư c gi iphóng khi các c u n i trên b b gãy. Khi các h p ch t hoá h c ñư c chuy nt lo i h p ch t có m c năng lư ng cao sang các h p ch t có m c năng lư ngth p, m t ph n năng lư ng ñư c gi i phóng ñ s d ng cho các ho t ñ ng h ud ng theo công th c: Năng lư ng t do (free energy ) FE = H – T.S ñây: H = enthalpy (hàm lư ng nhi t năng trong h th ng), T = Nhi tñ tuy t ñ i, S = entropy (ñ h n lo n: degree of disorganization). Hi u bi t các quá trình t o ra năng lư ng sinh h c là cơ s c a khoa h cv dinh dư ng vì t t c các quá trình x y ra trong cơ th ñ ng v t khi th c ănb tiêu hoá và tham gia vào quá trình trao ñ i ch t là các quá trình sinh ra ho cl y ñi năng lư ng. Năng lư ng thư ng ñư c bi u th là giá tr nhiên li u c a th c ăn gia súcfuel value và bao g m ba nhóm ch t dinh dư ng chính: carbohydrate,protein và m . Vi c bi u th như v y cho phép chúng ta xác ñ nh ñư c quan hv lư ng gi a các ch t dinh dư ng ăn vào và hi u qu dinh dư ng - cơ s ñd ñoán năng su t gia súc. Ngày nay, chúng ta bi t r ng có r t nhi u y u t nh hư ng ñ n s d ngnăng lư ng gia súc ngay c khi nhu c u các ch t dinh dư ng c th nhưprotein, vitamin và mu i khoáng ñã ñư c ñáp ng ñ y ñ thì nhu c u v nănglư ng v n còn là m t câu h i. Gia súc c n năng lư ng ñ trư c h t cho các 77ch c năng thi t y u như: Ho t ñ ng cơ h c c a cơ, ho t ñ ng hoá h c, v nchuy n ch ñ ng các cơ ch t ngư c gradient n ng ñ và t ng h p các thành tc n thi t c a cơ th như: hormone, enzyme. gia súc ñói, năng lư ng cho cácch c năng này có ñư c t quá trình d hoá ngu n d tr c a cơ th(catabolism) trư c h t là glycogen sau ñó là m và protein. Gia súc c n nănglư ng c a th c ăn ñ ñáp ng nhu c u duy trì và ngăn ng a d hóa, khi nănglư ng th c ăn ñư c dùng cho các ho t ñ ng c a cơ và các ho t ñ ng hoá h ctrong quá trình duy trì, gia súc tr ng thái ng và t ng năng lư ng tiêu dùngñư c chuy n thành nhi t và có nhi m v duy trì ho t ñ ng c a cơ th gia súc. gia súc ñói, lư ng nhi t s n xu t ra ñúng b ng năng lư ng c a mô b dhoá và khi ño ñ c trong nh ng ñi u ki n nh t ñ nh, năng lư ng này ñư c g ilà năng lư ng trao ñ i cơ b n (basal metabolism). ơc tính năng lư ng traoñ i cơ b n cho phép ư c tính nhu c u năng lư ng cho duy trì c a gia súc. Năng lư ng do th c ăn cung c p l n hơn năng lư ng c n cho duy trì sñư c s d ng cho các ch c năng s n xu t khác. gia súc non, năng lư ng vcơ b n ñư c d tr trong protein các mô cơ, trong khi gia súc trư ng thànhnăng lư ng ñư c d tr nhi u hơn các mô m và gia súc ti t s a nănglư ng c a th c ăn s chuy n thành năng lư ng trong s a và năng lư ng ñnuôi thai. Có th nói là không có ch c năng nào, k c ch c năng duy trì cóñư c ưu th tuy t ñ i v s d ng năng lư ng. V y m t h th ng năng lư ng là gì? Hi u theo nghĩa ñơn gi n nh t hth ng năng lư ng là m t t p h p các quy lu t liên k t lư ng năng lư ng ănvào c a m t gia súc v i năng su t hay kh năng s n xu t c a con v t ñó. Hth ng này ñư c dùng ñ ho c ch n ñoán năng su t c a gia súc t m t m cnăng lư ng ăn vào nào ñó ho c ñ tính toán lư ng năng lư ng ăn vào c n thi tñ có ñư c m t m c năng su t nào ñó. M t h th ng năng lư ng ñơn gi nnh t cũng ph i bao g m hai b s li u: m t b s li u v nhu c u năng lư ngc a gia súc và b kia là s li u v giá tr năng lư ng c a th c ăn. Hai b sli u này ñư c bi u th b ng cùng m t ñơn v .1.1.2. ðơn v ño ðơn v ño năng lư ng ñi n, cơ khí và hóa h c là joule (J). Joule cũng cóth chuy n ñ i thành calorie (cal). M t calorie b ng 4,184 joule và ñư c ñ nhnghĩa là nhi t c n thi t ñ nâng nhi t ñ c a 1 g nư c t 16,5 lên 17,5oC. 78Trong th c t , calorie quá nh nên ngư i ta thư ng dùng ñơn v kilocalorie(kcal) (1 kcal = 1000 cal) và megacalorie (Mcal) (Mcal = 1000 kcal).1.2. Các d ng năng lư ng c a th c ăn1.2.1. Năng lư ng thô c a th c ăn (Gross Energy - GE) Gia súc dùng năng lư ng t th c ăn chúng ăn vào, s lư ng năng lư nghóa h c có trong th c ăn có th ño ñư c b ng cách chuy n chúng thành nănglư ng nhi t và xác ñ nh năng lư ng này. Vi c chuy n này ñư c th c hi n b ngcách ñ t (ôxy hoá) th c ăn. S lư ng nhi t t o ra t ôxy hoá hoàn toàn m tlo i th c ăn nào ñó chính là GE c a th c ăn ñó. B ng ...