Dinh dưỡng và thực phẩm: Cà chua

Cà chua: Chứa phenylalanine, có tác dụng làm chậm quá trình phân hủy endorphins - chất chống đau thiên nhiên, giúp giảm đau, đồng thời tạo ra cảm giác hưng phấn, yêu đời. Ngoài ra, các loại thực phẩm có màu đỏ thường có tác dụng “tiếp” thêm năng lượng cho con người, kích thích tính năng động.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh dưỡng và thực phẩm: Cà chua CAØ CHUA V ì coù nhieàu höông thôm laï vaø vò hôi chua neân caø chua coù theå naáu nhieàu caùch khaùc nhau vôùi nhieàuloaïi thöïc phaåm. Ngöôøi chaâu AÂu khaùm phaù ra caø chua ôû vuøng Trung Myõvaøo theá kyû thöù 16, roài sau ñoù caø chua ñöôïc daân di cö töøchaâu AÂu mang ñeán Hoa Kyø. Ngaøy nay, caø chua ñöôïc troàng khaép nôi treân theá giôùi,vaø laø moät trong nhöõng loaïi rau traùi ñöôïc troàng nhieàunhaát. Muøa thu hoaïch caø chua cho phaåm chaát toát nhaátlaø ñuùng vaøo thôøi gian noùng cuûa nhöõng thaùng heø. Vaøocaùc thôøi ñieåm khaùc, caø chua thöôøng nhaït hôn neân nhieàungöôøi duøng thay theá baèng caø chua hoäp. Vaøo muøa heø, caø chua ñöôïc haùi chín treân caây vaø ñöara thò tröôøng. Muøa ñoâng, caø chua ñöôïc haùi khi coøn xanhvaø coù theå ñeå laâu. Khi mang baùn, caø chua xanh ñöôïc xòtethylen ñeå trôû thaønh maøu ñoû nhöng caø vaãn coøn cöùng vaøcaàn ñöôïc caát trong tuû laïnh cho khoûi hoûng. 225 Dinh döôõng vaø thöïc phaåmCheá bieán Caø chua ñöôïc cheá bieán ñeå daønh döôùi nhieàu daïng: – Caø chua ñoùng hoäp ñeå daønh duøng quanh naêm, thöôøng coù nhieàu muoái vaø cung caáp nhieàu naêng löôïng. Ñeå traùnh ngoä ñoäc, caø chua hoäp caàn ñöôïc naáu kyõ tröôùc khi aên vaø loaïi boû nhöõng hoäp phoàng leân vì coù theå bò nhieãm vi khuaån botulinum raát ñoäc . – Caø chua phôi naéng hoaëc saáy khoâ goùi rieâng hay vôùi daàu aên. – Caø chua döôùi daïng boät nhaõo ñaõ ñöôïc naáu chín, loaïi boû bôùt nöôùc, ñöïng trong hoäp hay oáng. – Nöôùc xoát caø chua laø caø chua ñöôïc naáu sô qua, loaïi boû bôùt nöôùc, theâm gia vò. – Nöôùc caø chua ñoùng hoäp cuõng raát thoâng duïng. Taát caû caùc saûn phaåm treân ñeàu ñöôïc khöû truøng baèngsöùc noùng. Caùc loaïi nöôùc xoát cheá bieán töø caø chua thöôøng ñöôïc chotheâm nhieàu ñöôøng, muoái vaø chaát beùo neân raát haáp daãnkhi aên.Baûo quaûn Khi mua, löïa traùi caø chua troøn hay baàu duïc, caàm naëngtay, naém thaáy chaéc chöù khoâng nhuõn nöôùc.226 Caø chua AÊn ngay thì löïa traùi chín ñoû. Muoán ñeå daønh vaøi ngaøythì löïa traùi hôi vaøng. Caø chín caàn caát trong tuû laïnh, coøncaø xanh coù theå ñeå ngoaøi phoøng cho choùng chín. Caø chuañoû coù nhieàu vitamin A hôn caø chua xanh, nhöng caû hailoaïi ñeàu coù giaù trò dinh döôõng nhö nhau. Muoán caø chuachoùng chín kyõ, cho caø chua vaøo tuùi giaáy chung vôùi vaøitraùi taùo.Thaønh phaàn dinh döôõng Caø chua coù nhieàu chaát xô ôû voû vaø haït, nhieàu vitamin A,B, folacin vaø raát nhieàu vitamin C ôû phaàn chaát loûng chungquanh haït. Moät quaû caø chua côõ trung bình chæ cung caápkhoaûng 25 calori, nhöng coù chöùa trong ñoù 20mg vitaminC vaø 360mcg vitamin A döôùi daïng beta caroten.Taùc duïng trò beänh Ngoaøi coâng duïng nhö moät thöïc phaåm, caø chua coøn coùvaøi taùc duïng toát trong vieäc phoøng ngöøa beänh taät. Nghieân cöùu taïi ñaïi hoïc Harvard cho thaáy ñaøn oâng aêncaø chua boán laàn moät tuaàn coù theå giaûm nguy cô ung thötuyeán nhieáp hoä tôùi 20% vaø caø chua naáu chín toû ra coù coânghieäu hôn caø chua soáng. Söï kieän naøy ñöôïc giaûi thích laønhôø coù chaát bioflavonoid, töông töï nhö beta caroten, coùtrong caø chua. 227 Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Cuõng coù nhaän xeùt raèng sôû dó ngöôøi Hawai ít bò ung thödaï daøy, ngöôøi Norway ít bò ung thö phoåi ñeàu laø nhôø hoïaên nhieàu caø chua. Ñieàu chaéc chaén laø caø chua coù nhieàu kali neân raát toátcho nhöõng ngöôøi cao huyeát aùp phaûi uoáng thuoác lôïi tieåu,maát kali.Taùc haïi Moät soá ngöôøi nghi ngôø raèng caø chua coù theå laøm taêngnguy cô vieâm khôùp xöông, nhöng ñieàu naøy chöa ñöôïc xaùcnhaän. Thöïc teá thì caø chua coù theå gaây ra chöùng nhöùc ñaàu ôû ngöôøiquaù maãn caûm vôùi chaát solanin coù trong caø chua. Caø chua cuõng laø moät trong caùc loaïi thöïc phaåm coù khaûnaêng gaây dò öùng. Moät hoùa chaát khaùc trong caø chua cuõng gaây ra chöùng khoùtieâu vaø ôï chua ôû daï daøy. Ngoaøi ra, ta cuõng neân caån thaän vôùi laù caø chua vì laù coùhoùa chaát alpha tomatin raát ñoäc vôùi daây thaàn kinh.228 DÖA GANG, DÖA CHUOÄT D öa gang, döa chuoät... coù nguoàn goác ôû chaâu AÙ vaø cuøng hoï vôùi döa haáu. Caùc loaïi döa ñeàu chöùakhoaûng 95% nöôùc neân cung caáp raát ít naêng löôïng. Moätly döa khoaûng 240ml chæ cung caáp khoaûng 15 calori. Döacuõng coù moät ít vitamin C trong ruoät vaø vitamin A ôû phaànvoû. Döa ñöôïc aên chung trong moùn rau troän, hoaëc ñöôïcmuoái chua, nhaát laø döa chuoät. Khi baùn treân thò tröôøng,döa thöôøng ñöôïc xòt hoùa chaát baûo veä ñeå choáng hö thoái,neân tröôùc khi aên caàn röûa saïch hoaëc goït boû voû. Nöôùc chieát traùi döa ñöôïc duøng ñeå cheá myõ phaåm. Nhieàungöôøi thaùi döa moûng ñaép leân maët cho mòn da. Döa gaây ra ñaày hôi neáu aên quaù nhieàu. Döa chuoät cuõng ñöôïc y hoïc coå truyeàn duøng laøm thuoáclôïi tieåu vaø chöõa caùc beänh nhö söng cuoáng hoïng, chöôùngbuïng, neû moâi, da maån ñoû, phoûng da. Laù döa chuoät giaõ nhoû vaét laáy nöôùc coù vò ñaéng, duøng ñeågaây noân möûa khi ngoä ñoäc. 229 CAÛI BRUSSELS L oaïi caûi naøy ñöôïc troàng laàn ñaàu tieân ôû Brussels vaøo theá kyû 12. Caûi Brussels laø nguoàn vitamin C vaø chaátxô khaù cao, ñoàng thôøi cuõng coù nhieàu chaát ñaïm, folacin,vitamin A, saét, kali. Moät baùt caûi naáu chín (khoaûng 240ml)cung caáp 45 calori vôùi 130mg vitamin C, 600mcg vitaminA, 90mcg folacin, 6g chaát xô. Naáu chín vöøa phaûi, caûi aên ngon hôn laø quaù ...