Dinh dưỡng và thực phẩm: Nước

Ngoài việc sử dụng thuốc men và các phương thức trị liệu, dinh dưỡng cũng giữ một vai trò rất quan trọng đối với người bệnh. Một bệnh nhân tiểu đường nếu biết cách ăn uống sẽ có thể hạn chế hậu quả xấu khi lượng đường trong máu lên quá cao; người cao huyết áp mà không tiết giảm muối ăn thì sẽ dễ dàng bị tai biến não hoặc cơn suy tim... Quyển sách này đưa ra những hướng dẫn về ăn uống để có thể hỗ trợ việc trị bệnh, đã được các nghiên cứu khoa học...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh dưỡng và thực phẩm: Nước KHOAÙNG CHAÁT K hoaùng chaát (mineral) trong khoa Dinh döôõng laø nhöõng nguyeân toá hoùa hoïc caàn thieát cho söï toàn taïi vaø phaùt trieån bình thöôøng cuûa cô theå. Khoaùng chaát coù trong thöïc phaåm hoaëc teá baøo sau khi bò ñoát chaùy. Moät soá khoaùng chaát caàn thieát ñeå ñieàu hoøa caùc chöùc naêng vaø goùp phaàn caáu taïo caùc kieán truùc cuûa cô theå, caàn phaûi ñöôïc cung caáp ñeàu ñaën töø thöùc aên haèng ngaøy. Veà phöông dieän dinh döôõng, khoaùng chaát ñöôïc chia ra laøm hai nhoùm döïa theo nhu caàu cuûa cô theå: – Vó khoaùng (macromineral) hay khoaùng chaát ña löôïng, laø nhöõng khoaùng chaát ñöôïc cô theå caàn ñeán vôùi löôïng khaù lôùn, moãi ngaøy coù theå treân 250mg, nhö calci, phospho, magnesium vaø ba chaát ñieän phaân natri, clor vaø kali. – Vi khoaùng (micromineral) hay khoaùng chaát vi löôïng, tuy raát caàn thieát nhöng nhu caàu khoâng nhieàu, moãi ngaøy chæ caàn döôùi 20mg, nhö saét, ñoàng, baïc, keõm, croâm, mangan, selen, cobalt, fluor, silic, molybden, bor... Khoaùng chaát ñöôïc ruoät non haáp thuï töø thöïc phaåm roài döï tröõ vaø löu chuyeån trong maùu, trong caùc teá baøo. 81 Dinh döôõng vaø thöïc phaåm Tuy moät phaàn chaát khoaùng khoâng duøng ñeán coù theå ñöôïc thaûi ra theo nöôùc tieåu, nhöng neáu löôïng chaát khoaùng ñöa vaøo cô theå quaù cao so vôùi möùc yeâu caàu, vieäc giöõ laïi chuùng quaù laâu trong cô theå seõ gaây ra moät soá taùc haïi. Noùi chung, vai troø cuûa khoaùng chaát laø nhö sau: – Caàn cho söï taêng tröôûng vaø vöõng chaéc cuûa xöông; – Ñieàu hoøa chuyeån hoùa heä thoáng tim maïch, tieâu hoaù, caùc phaûn öùng hoùa hoïc. – Ñeå laøm chaát xuùc taùc taïo ra caùc enzyme. – Laø thaønh phaàn cuûa chaát ñaïm, chaát beùo trong caùc moâ, teá baøo. – Coù taùc duïng phoái hôïp vôùi caùc vitamin, hormon trong caùc chöùc naêng cuûa cô theå; – Giöõ caân baèng caùc theå dòch loûng trong cô theå. Coâng duïng cuûa khoaùng chaát ñaõ ñöôïc ngöôøi xöa bieát tôùi vaø duøng ñeå trò beänh, maëc duø hoï khoâng giaûi thích ñöôïc taïi sao. Tröôùc Coâng nguyeân, caùc thaày thuoác Trung Hoa ñaõ khuyeân beänh nhaân böôùu coå aên rong bieån (seaweed) coù chöùa iod, caùc thaày thuoác Hy Laïp cho beänh nhaân thieáu maùu uoáng nöôùc nhuùng saét nung. Ngaøy nay, keát quaû nghieân cöùu khoa hoïc ñaõ khaùm phaù vaø chöùng minh ñöôïc vai troø cuûa khoaùng chaát. Ngoaøi chöùc 82 naêng dinh döôõng, moãi khoaùng chaát coøn coù nhöõng vai troø khaùc nöõa trong cô theå. Gaàn ñaây nhieàu thí nghieäm cho thaáy coù moái lieân heä giöõa khoaùng chaát vôùi caùc beänh kinh nieân nhö beänh cao huyeát aùp, beänh gioøn xöông, beänh tim maïch, thaäm chí caû beänh ung thö. Tuy nhieân, vieäc cung caáp quaù nhieàu khoaùng chaát cho cô theå khoâng phaûi laø ñieàu toát. Trong thöïc teá, cô theå khoâng caàn ñeán khoaùng chaát vôùi lieàu löôïng quaù lôùn. Söï taùc ñoäng qua laïi trong cô theå cuûa khoaùng chaát, vitamin, caùc chaát dinh döôõng vaø nhieàu chaát khaùc raát phöùc taïp. Cho neân moät löôïng lôùn cuûa baát cöù moät thaønh phaàn naøo cuõng ñeàu gaây ra söï maát caân baèng vaø caûn trôû söï haáp thuï bình thöôøng caùc chaát dinh döôõng. ÔÛ Hoa Kyø, Vieän Haøn laâm khoa hoïc quoác gia khuyeán caùo chæ neân giöõ möùc tieâu thuï khoaùng chaát haèng ngaøy nhö sau ñoái vôùi nhöõng ngöôøi cao tuoåi: calci (Ca) phospho (P) 800mg 800mg magnesium (Mg) 350mg saét (Fe) 10mg keõm (Zn) iod (I) 15mg 150mcg selen (Se) 70mcg Vôùi caùc khoaùng chaát khaùc, vieän naøy chæ ñöa ra nhöõng öôùc löôïng veà möùc an toaøn cô theå vôùi soá löôïng ñöôïc haáp thuï. Duøng vôùi lieàu löôïng lôùn, moät soá khoaùng chaát coù theå gaây taùc haïi cho söùc khoûe. Caùch toát nhaát ñeå coù moät löôïng 83 Dinh döôõng vaø thöïc phaåm vöøa phaûi caùc khoaùng caàn thieát laø caân ñoái böõa aên ña daïng goàm nhieàu moùn aên khaùc nhau. Trong cô theå coù treân 60 loaïi khoaùng chaát, nhöng chæ coù 20 loaïi ñöôïc xem laø caàn thieát. Khoaùng chaát chæ chieám 4% troïng löôïng cô theå. CALCI (Ca) C alci laø khoaùng chaát coù nhieàu nhaát trong cô theå, vôùi 99% taäp trung ôû xöông vaø raêng. Soá coøn laïi, tuy chæ chieám 1%, hieän dieän trong caùc dòch loûng vaø caùc moâ teá baøo meàm, nhöng cuõng coù nhieäm vuï raát quan troïng. Löôïng calci ôû ñaøn oâng laø khoaûng 900 - 1200g, ñaøn baø coù ít hôn, khoaûng 800 - 900g, döôùi ba daïng hôïp chaát: citrat, phosphat vaø carbonat. Trong giai ñoaïn mang t ...