Dinh dưỡng với người cao tuổi

Dinh dưỡng với người cao tuổiMột chế độ ăn hợp lý, dinh dưỡng cân đối theo lứa tuổi, sẽ giúp người cao tuổi có cuộc sống mạnh khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Ở người cao tuổi, các hoạt động chuyển hóa và dinh dưỡng có nhiều biến đổi. Khái niệm già thường gắn với suy yếu. Khả năng thụ cảm của người cao tuổi bị giảm: mắt nhìn kém, tai nghe kém, mũi ngửi kém, vị giác và xúc giác không nhạy ảnh hưởng đến ăn ngon miệng. Hàm răng bị long. Cơ nhai bị teo. Xương hàm trên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh dưỡng với người cao tuổi Dinh dưỡng với người cao tuổiMột chế độ ăn hợp lý, dinh dưỡng cân đối theo lứa tuổi, sẽ giúp người cao tuổi cócuộc sống mạnh khỏe và phòng ngừa bệnh tật.Ở người cao tuổi, các hoạt động chuyển hóa và dinh dưỡng có nhiều biến đổi. Khái niệmgià thường gắn với suy yếu. Khả năng thụ cảm của người cao tuổi bị giảm: mắt nhìn kém,tai nghe kém, mũi ngửi kém, vị giác và xúc giác không nhạy ảnh hưởng đến ăn ngonmiệng. Hàm răng bị long. Cơ nhai bị teo. Xương hàm trên cũng teo, teo nhiều hơn hàmdưới, gây trở ngại khi cắn khi nhai. Tuyến nước bọt bị teo. Dạ dày và ruột teo đi. Trươnglực dạ dày giảm, sức co bóp giảm. Sức tiết dịch vị giảm. Ăn khó tiêu, nhu động của ruộtgiảm, hoạt động của gan thận đều yếu đi. Trọng lượng gan chỉ còn 65%, chức năngchuyển hóa, giải độc kém. Khả năng tái tạo giảm. Đơn vị thận (nephron) giảm đi chỉ còn1/3 đến 1/2 so với khi sinh. Khả năng lọc còn khoảng 60% gây ứ đường, ứ urê máu. Tấtcả đều ảnh hưởng tới sự tiêu hóa, hấp thụ thức ăn. Đường kính mạch máu ngoại vi hẹplại, giảm cung cấp máu đến các nơi gây thiểu năng tuần hoàn tim và não, tăng sức cảncủa dòng máu đòi hỏi tim phải tăng hoạt động tăng sức bóp 20%, tim mạch giảm trươnglực và độ đàn hồi, các van tim dễ hở gây phù, do ứ đọng máu chi dưới (chân nặng). Maomạch giảm hiệu lực gây thiếu ôxy. Nhưng điều quan trọng hơn cả là sự hoạt động của hệthần kinh. Ở người cao tuổi khỏe mạnh hệ thần kinh hoạt động tốt thì mặc dầu có sự suyyếu trên nhưng cơ thể vẫn có khả năng tự điều chỉnh, thích nghi được tốt và người nhiềutuổi vẫn có thể ăn uống, tiêu hóa được bình thường.Xét về mặt dinh dưỡng, con người là một hệ thống, một cỗ máy tiêu thụ năng lượng đểhoạt động, cỗ máy này cũng bị hao mòn trong quá trình sử dụng. Đối với người cao tuổiăn uống càng quan trọng vì qua nhiều năm hoạt động cỗ máy cũng đã có nhiều đổi thay.Giảm ăn so với tuổi trẻ Ăn nhiều rau quả tốt cho sức khỏe người cao tuổiNhu cầu năng lượng của người 60 tuổi giảm đi khoảng 20%, ở người trên 70 tuổi giảm đi30% so với người 25 tuổi. Nhiều người tuy tuổi đã cao nhưng vẫn ăn ngon miệng nênlượng thức ăn thừa, người quá mập. Người quá mập, mỡ dắt và bọc các cơ quan nội tạng,dẫn đến nguy cơ suy tim, gan, thận... Bởi vậy người nhiều tuổi cần chú ý giảm thức ăn sovới thời trẻ. Trước đây mỗi bữa ăn 3 – 4 bát cơm, nay cần ăn giảm đi, khoảng 2 lưng cơmlà đủ. Chú ý theo dõi cân nặng của mình. Cân nặng của người cao tuổi không nên vượtquá số đo (cm) của chiều cao trừ đi 105. Chẳng hạn như người cao tuổi cao 165 cm, cânnặng không vượt quá 60kg.Tránh ăn quá noNgười cao tuổi nên tránh ăn quá no, đặc biệt với những người có bệnh ở hệ tim mạch. Ởhọ, tính đàn hồi của các thành mạch giảm và do lòng của động mạch bị hẹp lại, làm chosức cản ngoại vi ở các mạch máu tăng, cơ tim phải làm việc quá sức trong khi hệ tuầnhoàn nuôi cơ tim bị giảm, gây ảnh hưởng đến dinh dưỡng của cơ tim. Hơn nữa khả năngtự điều chỉnh của cơ thể cũng bị suy giảm, chức năng dự trữ glycogen của tế bào gancũng giảm. Một bữa ăn quá no là một sự căng thẳng, một gánh nặng quá tải, một stresstiêu hóa có thể dẫn tới những hậu quả tai hại. Những nước phát triển đã có thống kê:trong những ngày ăn uống lễ tết linh đình, số người nhiều tuổi phải đi cấp cứu tăng lêngấp rưỡi, gấp đôi do ăn uống quá mức.Nhu cầu chất ngọtTuổi càng cao càng giảm sức chịu đựng đối với chất ngọt. 70% ở nhóm tuổi 60 – 74 và85% ở lứa tuổi trên 75 bị giảm mức chịu đựng với chất ngọt. Đây là tiền đề dễ bị mắcbệnh đái tháo đường. Lứa tuổi trên 60, tỷ lệ người bị đái tháo đường cao hơn từ 8 đến 10lần so với dân cư chung.Khi ăn nhiều đường, uống nhiều nước ngọt, đường được hấp thu vào máu rất nhanh tạothành một đỉnh cao, một pic đường huyết cao buộc tuyến tụy phải hoạt động đột xuất tiếtra insulin để điều chỉnh đường huyết. Nếu sự kiện này diễn ra nhiều lần trong ngày vàdiễn ra liên tục trong thời gian dài, đặc biệt ở người cao tuổi thì sẽ bắt tuyến tụy hoạtđộng quá tải, gây ra bệnh đái tháo đường.Người cao tuổi cần hạn chế ăn đường, hạn chế nước ngọt. Chất ngọt là chất cung cấp trựctiếp năng lượng cho cơ thể. Nên dùng chất ngọt (glucid) từ nguồn chất bột: cơm, bánhmì... vì các chất ngọt này được tiêu hóa, hấp thụ, dự trữ ở cơ thể và chỉ giải phóng ra từtừ đưa vào máu theo nhu cầu hoạt động của cơ thể cho nên không làm tăng đường huyếtđột ngột lên đỉnh cao.Về chuyển hóa chất béoCơ thể thừa chất ngọt sẽ chuyển thành mỡ dự trữ. Ở người cao tuổi, hoạt động của menlipase phân giải chất mỡ giảm dần theo tuổi và cơ thể dễ có xu hướng thừa mỡ trong máu,cholesterol trong máu tăng, dễ gây rối loạn chuyển hóa mỡ và cũng là tiền đề dẫn đến vữaxơ động mạch rồi ảnh hưởng đến cơ tim với các cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim,phồng tim ảnh hưởng đến thiếu máu cục bộ ở não gây mất ngủ, nhức đầu ù tai, chóngmặt, hay quên, giảm khả năng tư duy, tập trung tư tưởng. Nặng h ...