Định hướng tăng trưởng xanh ở Việt Nam trong cách mạng công nghiệp 4.0

Bài viết dựa trên những lợi thế sẵn có của Việt Nam, kết hợp với những bài học kinh nghiệm của nhiều quốc gia khác trên thế giới trong việc thực hiện tăng trưởng xanh và những cơ hội và thách thức mà cuộc CMCN 4.0 đặt ra, để đề xuất những giải pháp, mang tính gợi ý hi vọng đóng góp phần nào trong công cuộc định hướng tăng trưởng xanh ở nước ta hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Định hướng tăng trưởng xanh ở Việt Nam trong cách mạng công nghiệp 4.0 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG ĐỊNH HƢỚNG TĂNG TRƢỞNG XANH Ở VIỆT NAM TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Nguyễn Thị Thu Trang Đại học Ngân hàng TP.Hồ Chí Minh TÓM TẮT Tăng trưởng xanh là tăng trưởng cần thiết trong thời gian khủng hoảng kinh tế, khủng hoảng sinh thái trên toàn thề giới, như một phương thức tối ưu mà các nhà kinh tế, môi trường... nghĩ đến để ngăn chặn những thách thức của biến đổi khí hậu đang ngày càng ảnh hưởng mạnh mẽ đến đời sống con người. Tăng trường xanh đã và đang được nhiều quốc gia lựa chọn là mô hình phát triển mới để giải quyết đồng thời những vấn nạn đang tiếp diễn phức tạp: tài nguyên trên thế giới đang dần cạn kiệt, đa dạng sinh học bị suy giảm, ô nhiễm môi trường tiếp tục gia tăng, biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét. Ở Việt Nam Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã công bố “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2050”. Tuy vậy, làm sao để hiện thực hóa và có hiệu quả thì cần phải có những giải pháp mang tính đồng bộ. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) được đánh giá đem lại cơ hội lớn cho nước ta, khi lần đầu được tham gia một “sân chơi” không biên giới, không khoảng cách, sau ba lần lỡ nhịp các cuộc CMCN về cơ khí, điện khí hóa và tự động hóa trước đó. Nếu không chớp được cơ hội vàng này, dự báo những nguy cơ, thách thức mà chúng ta phải đối mặt sẽ hết sức khốc liệt.. Bài viết dựa trên những lợi thế sẵn có của Việt Nam, kết hợp với những bài học kinh nghiệm của nhiều quốc gia khác trên thế giới trong việc thực hiện tăng trưởng xanh và những cơ hội và thách thức mà cuộc CMCN 4.0 đặt ra, để đề xuất những giải pháp, mang tính gợi ý hi vọng đóng góp phần nào trong công cuộc định hướng tăng trưởng xanh ở nước ta hiện nay. Từ khóa: tăng trưởng xanh, mô hình tăng trưởng xanh, định hướng tăng trưởng xanh, tăng trưởng, cách mạng công nghiệp 4.0. Đặt vấn đề Mô hình tăng trưởng hướng tới sự phát triển bền vững mà cộng đồng quốc tế thừa nhận và đang phấn đấu thực hiện là tăng trưởng xanh. Ðây là khái niệm mới nên mặc dù hầu hết các nước đều thống nhất với nhau về mặt ý chí, nhưng sự nhận thức, cách hiểu và cách áp dụng vẫn đang trong quá trình định hình. Trong xu thế phát triển chung của thế giới hiện nay và trong tương lai, Việt Nam không thể và không nên là ngoại lệ trong định hướng thúc đẩy tăng trưởng xanh. Kể từ khi thực hiện đường lối Ðổi mới và mở cửa với kinh tế thế giới (1986), chúng ta đã tiếp thu được nhiều tinh hoa tri thức quản lý kinh tế của thế giới và áp dụng thành công trong điều kiện hoàn cảnh Việt Nam; trong đó ý nghĩa nhất là đã xây dựng và vận hành được nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (đến nay đã có 37 nước công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường). Trong tiến trình hội nhập với thế giới của Việt Nam, việc áp dụng mô hình kinh tế xanh và thúc đẩy tăng trưởng xanh có nhiều điểm phù hợp và thuận lợi: (1) Nước ta nằm ở khu vực phát triển năng động nhất trên thế giới (Ðông - Nam Á), hướng ra Biển Ðông - một trong những tuyến đường hàng hải sôi động nhất trên thế giới; gần với khu vực Ðông Bắc Á đang là tiên phong trong tăng trưởng xanh của thế giới (Nhật Bản, Hàn Quốc); (2) Nền chính trị ổn định, xã hội thân thiện, dân số đông. Riêng yếu tố chính trị ổn định đã là một lợi thế so sánh của ta đối với các nước trong khu vực; (3) Vị trí địa hình tự nhiên và tính đa dạng sinh học cao mở ra cơ hội phát triển một số ngành kinh tế xanh mũi nhọn, đồng thời phát triển và sử dụng các loại năng lượng tái tạo; (4) Cảnh quan thiên nhiên phong phú với nhiều khu vực được công nhận là di sản thiên nhiên của thế giới, truyền thống văn hóa lịch sử đậm đà bản sắc dân tộc mở ra cơ hội để phát triển du lịch giải trí và xây dựng một nền công nghiệp văn hóa; (5) Quá trình hội nhập thành công của đất nước trong những 202 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG năm qua cũng tạo ra nội lực để thúc đẩy tăng trưởng xanh và chuyển đổi phương thức phát triển kinh tế; mặt khác, chúng ta đi sau các nước trong việc tiếp cận nền kinh tế xanh nên có thể học hỏi, tiếp thu kinh nghiệm của các nước đã thành công; đồng thời có được sự trợ giúp của các tổ chức quốc tế trong việc nghiên cứu phát triển xây dựng mô hình; (6) Trong khu vực FDI, hầu hết các tập đoàn nổi tiếng thế giới về công nghệ cao đều đã vào Việt Nam. Nếu chúng ta có chính sách phù hợp hơn nữa thì các tập đoàn này sẽ đẩy mạnh đầu tư công nghệ cao, góp phần nâng cao năng lực khoa học công nghệ của đất nước và kết nối với mạng sản xuất xanh toàn cầu. Tăng trưởng xanh thúc đẩy tạo việc làm và thu nhập cho người dân thông qua đầu tư của Nhà nước và tư nhân, mở mang các ngành nghề thân thiện với môi trường… đang là một xu thế mới mà nhiều nước trên thế giới đang áp dụng. Trong tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam, việc lựa chọn và thực hiện tăng trưởng xanh cũng đang trở thành con đường tất yếu trong định hướng phát triển bền vững mà Ðảng và Nhà nước ta đã xác định. Cuộc CMCN 4.0 mà chúng ta vừa bước vào sẽ tạo ra một thế giới mà ở trong đó các hệ thống ảo và vật lý của chuỗi sản xuất trên toàn cầu có thể hợp tác với nhau một cách linh hoạt. CMCN 4.0 không đơn thuần chỉ là về các máy móc, hệ thống thông minh và được kết nối, mà còn có phạm vi rộng lớn hơn nhiều. Đồng thời là các làn sóng của những đột phá xa hơn trong các lĩnh vực khác nhau từ mã hóa chuỗi gen cho tới công nghệ nano, từ các năng lượng tái tạo tới tính toán lượng tử. Nó đang và hứa hẹn sẽ tạo ra các lợi ích hết sức to lớn và tác động mạnh mẽ tới kinh tế thế giới cũng như tới kinh tế Việt Nam. Lý thuyết về t ng trƣởng xanh và cách mạng cộng nghiệp 4.0 1. T ng trƣởng xanh Nhận ...