Định hướng tiếp cận, phục dựng, bảo tồn và phát huy giá trị của nhà tù Bà Rá trong phức hợp di tích lịch sử, văn hóa và thắng cảnh của khu vực núi bà rá – Thác mơ tỉnh Bình Phước

Bài viết tập trung phân tích sự kết nối các giá trị của phức hợp các di tích lịch sử, văn hóa và thắng cảnh núi Bà Rá, nhằm gợi ý những định hướng tiếp cận, phục dựng, bảo tồn để phát huy giá trị của nhà tù Bà Rá một cách bền vững và hiệu quả trong bối cảnh phát triển hiện tại và tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Định hướng tiếp cận, phục dựng, bảo tồn và phát huy giá trị của nhà tù Bà Rá trong phức hợp di tích lịch sử, văn hóa và thắng cảnh của khu vực núi bà rá – Thác mơ tỉnh Bình PhướcTạp chí KHOA HỌC – Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng Số 10.2019:101–108 101ĐỊNH HƯỚNG TIẾP CẬN, PHỤC DỰNG, BẢO TỒN VÀ PHÁT HUYGIÁ TRỊ CỦA NHÀ TÙ BÀ RÁ TRONG PHỨC HỢP DI TÍCH LỊCH SỬ,VĂN HÓA VÀ THẮNG CẢNH CỦA KHU VỰC NÚI BÀ RÁ – THÁC MƠTỈNH BÌNH PHƯỚC Trần Thị Thu Lương Trường Đại học Quốc tế Hồng BàngTÓM TẮTNhà tù Bà Rá, do thực dân Pháp xây dựng năm 1940 tại khu vực núi Bà Rá, là một di chlịch sử nằm trong tổng thể phức hợp di ch văn hóa, lịch sử và thắng cảnh thiên nhiên đặcbiệt của tỉnh Bình Phước. Do vậy, việc phục dựng, bảo tồn, giới thiệu và khai thác di ch nhàtù Bà Rá cần phải được định hướng trong sự phối hợp hài hòa với việc bảo tồn và khai tháctổng thể phức hợp di ch, thắng cảnh Bà Rá. Bài viết tập trung phân ch sự kết nối các giátrị của phức hợp các di ch lịch sử, văn hóa và thắng cảnh núi Bà Rá, nhằm gợi ý những địnhhướng ếp cận, phục dựng, bảo tồn để phát huy giá trị của nhà tù Bà Rá một cách bền vữngvà hiệu quả trong bối cảnh phát triển hiện tại và tương lai.Từ khóa: nhà tù Bà Rá, phức hợp di ch văn hóa lịch sử, định hướng ếp cận.1. ĐẶT VẤN ĐỀTrong chuỗi giá trị di sản của Việt Nam thì di động đặc biệt núi Bà Rá) được Pháp thiếtsản về nh thần đấu tranh bất khuất chống lập năm 1940 và hoạt động trong 5 nămngoại xâm của dân tộc là dòng di sản nổi bật. (1940 - 1945) [3]. Đó là một mắt xích quanDòng di sản này in dấu hàng ngàn di ch lịch trọng trong hệ thống công cụ thống trị vàsử ở khắp mọi miền đất nước và nó đã trở đàn áp của chính quyền thực dân Pháp đốithành một kiểu biểu tượng và bản sắc của văn với những người Việt Nam yêu nước và cáchóa dân tộc. Trong loại di ch lịch sử về nh chiến sĩ cách mạng ở Nam Bộ trong nhữngthần đấu tranh cách mạng chống ách thống năm ền khởi nghĩa cách mạng tháng támtrị của thực dân đế quốc tại Việt Nam thì di năm 1945. Cuộc đấu tranh dũng cảm của ch nhà tù giam cầm các chiến sĩ cách mạng các chiến sĩ cách mạng trong nhà tù Bà Rávà đồng bào yêu nước là loại di ch đặc thù chống lại sự tàn bạo của kẻ thù đã để lạivới nhiều ý nghĩa lịch sử văn hóa và tâm linh dấu ấn sâu sắc trong ký ức lịch sử của nhânđặc biệt. Di ch nhà tù Bà Rá là một di ch dân Phước Long. Đó là một dấu son tô thắmlịch sử như vậy của tỉnh Bình Phước [2]. thêm truyền thống đấu tranh cách mạng củaNhà tù núi Bà Rá (hay còn gọi là Trại lao nhân dân vùng đất Phước Long - Bà Rá nóiPGS.TS Trần Thị Thu Lương – Trường Đại học Quốc tế Hồng BàngJournal Of Science – Hong Bang International University ISSN: 2615 – 9686102 Tạp chí KHOA HỌC – Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng Số 10.2019:101–108 riêng, Nam Bộ và Việt Nam nói chung. này, thì di ch nhà tù Bà Rá mới có thể được bảo tồn và phát huy các giá trị lịch sử văn Do sự phá hủy của thời gian, hiện nay di hóa của mình một cách rộng rãi và bền vững. ch nhà tù Bà Rá phần lớn chỉ còn là các phế ch. Vì vậy, nó đã và đang được các cơ Bài viết này, do vậy, tập trung phân ch sự quan quản lý di sản, lãnh đạo địa phương, kết nối giá trị của di ch nhà tù Bà Rá với giá các nhà nghiên cứu và nhân dân Bình Phước trị của các di ch khác trong phức hợp di quan tâm, phục dựng, bảo tồn để trở thành ch văn hóa, lịch sử và thắng cảnh nơi đây. một phần di sản lịch sử văn hóa quý báu của Từ đó nhằm gợi ý cách ếp cận và những Bình Phước. Tuy nhiên, di ch nhà tù Bà Rá định hướng cho sự phục dựng, bảo tồn di không nằm đơn lẻ mà nằm trong phức hợp ch để có thể phát huy giá trị của nhà tù Bà di ch văn hóa, lịch sử và thắng cảnh thiên Rá một cách bền vững và hiệu quả hơn trong nhiên tại khu vực núi Bà Rá, hồ Thác Mơ [1]. bối cảnh phát triển của Bình Phước hiện tại và tương lai. Núi Bà Rá với độ cao 723 m là một trong ba ngọn núi cao của Nam Bộ (núi Bà Đen, 2. NỘI DUNG núi Sam và núi Bà Rá) được nhân dân địa 2.1. Các giá trị kết nối của di ch nhà tù phương xem là ngọn núi thiêng. Từ đỉnh núi Bà Rá trong phức hợp di ch và thắng Bà Rá có thể ngắm cảnh đẹp của hồ Thác Mơ cảnh tại khu vực núi Bà Rá rộng 12.000 hecta ngay sát đó với 10 hòn 2.1.1. Kết nối các giá trị lịch sử của di ch đảo lớn nhỏ rợp bóng cây xanh. Trên đỉnh Bà cách mạng từ chống Pháp tới chống Mỹ Rá còn tọa lạc Miếu Bà Rá - một địa chỉ tâm Giá trị lịch sử của nhà tù Bà Rá chủ yếu là linh nổi ếng của khu vực Bình Phước và của trên hai phương diện. Một mặt, đó là chứng Nam Bộ. ch cai trị, đàn áp tàn bạo của thực dân Pháp Chúng ta biết rằng phức hợp di ch văn hóa, trong việc cầm tù, đày ải các chiến sĩ cách mạng giai đoạn 1940–1945 [4]. Mặt khác, lịch sử là một nhóm di ch lịch sử, văn hóa đó cũng là di ch về nh thần đấu tranh bất thuộc một hoặc nhiều loại hình kiến trúc khuất kiên cường, ý chí sắt đá bảo toàn khí được xây dựng cùng thời hoặc không cùng ết và t ...