Đo lường số năm sống khỏe mạnh bị mất do tử vong sớm tại Đắk Lắk năm 2015

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định gánh nặng do tử vong sớm (YLL) của Đắk Lắk năm 2015; xác định 10 nguyên nhân hàng đầu của YLL theo giới tính, dân tộc và điều kiện kinh tế. Phương pháp: nghiên cứu thực hiện ở 32 cụm thôn, buôn của tỉnh Đắk Lắk, sử dụng phương pháp nghiên cứu gánh nặng bệnh tật toàn cầu 2010, không sử dụng trong số tuổi và chiết khấu; sử dụng bản sống chuẩn mới của WHO.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đo lường số năm sống khỏe mạnh bị mất do tử vong sớm tại Đắk Lắk năm 2015T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016ĐO LƯỜNG SỐ NĂM SỐNG KHỎE MẠNH BỊ MẤT DOTỬ VONG SỚM TẠI ĐẮK LẮK NĂM 2015Châu Đương*; Nguyễn Đỗ Quốc Thống*; Thân Trọng Quang*Thái Quang Hùng*; Nguyễn Đình Chiến*; Đỗ Thị Vân*; Nguyễn Thị Trang*TÓM TẮTMục tiêu: Xác định gánh nặng do tử vong sớm (YLL) của Đắk Lắk năm 2015; xác định 10nguyên nhân hàng đầu của YLL theo giới tính, dân tộc và điều kiện kinh tế. Phương pháp:nghiên cứu thực hiện ở 32 cụm thôn, buôn của tỉnh Đắk Lắk, sử dụng phương pháp nghiên cứugánh nặng bệnh tật toàn cầu 2010, không sử dụng trọng số tuổi và chiết khấu; sử dụng bảngsống chuẩn mới của WHO. Nguồn số liệu được thu thập trực tiếp tại cộng đồng. Sử dụng côngthức YLL = N*L để tính YLL cho từng nhóm tuổi và cho từng nguyên nhân bệnh. Kết quả: tổngsố năm sống khỏe mạnh bị mất do YLL năm 2015 ở Đắk Lắk là 341.711,5 YLL, tương ứng với18.434 YLL/100.000 dân. 10 nguyên nhân dẫn đầu của YLL bao gồm đuối nước, tai nạn giaothông, tự tử, tai biến mạch máu não (TBMMN), bại não, ung thư gan, suy tim, ung thư não, sinhnon và xơ gan. Nhóm tuổi 15 - 19 chiếm tỷ lệ cao nhất; nam gần gấp đôi nữ; nhóm các dân tộckhác cao hơn dân tộc Kinh và Ê Đê; nhóm nông dân chiếm > 50% tổng YLL; nhóm khôngnghèo và nhóm sống ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn chiếm tỷ lệ cao hơn các nhómkhác. 10 nguyên nhân hàng đầu ở nam giới bao gồm tai nạn giao thông, đuối nước, tự tử, ungthư gan, TBMMN, bại não, xơ gan, ung thư vòm họng, rối loạn tâm thần do rượu và nhồi máucơ tim; 10 nguyên nhân hàng đầu ở nữ gồm đuối nước, TBMMN, bại não, ung thư não, suy tim,tự tử, sinh non, viêm phổi, tim bẩm sinh và suy thận mạn tính. Kết luận: tổng số năm sống khỏemạnh bị mất do YLL năm 2015 ở Đắk Lắk là 341.711,5 YLL. Nhóm tuổi 15 - 19 chiếm tỷ lệ caonhất; nam nhiều hơn nữ; nhóm các dân tộc khác nhiều hơn dân tộc Kinh và Ê Đê; nhóm nôngdân, nhóm không nghèo và nhóm sống ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn chiếm tỷ lệcao hơn các nhóm khác.* Từ khóa: Năm sống bị mất do tử vong sớm; Năm sống điều chỉnh theo bệnh tật; Đắk Lắk.Measurement Years of Life Lost due in Early Death in DaklakProvince in 2015SummaryObjectives: To determine the burden of premature mortality (YLL) of Daklak in 2015; identify10 leading causes of YLL by gender, ethnicity and economic conditions. Method: The studywas conducted on 32 clusters of villages or hamlets of Daklak province, we use researchmethods global burden of disease in 2010, do not use age weighting and discounting; usingthe new standard life tables of WHO. Source data are collected directly at the community;using the formula YLL = N * L to calculate YLL for each age group and for each cause disease.* Bệnh viện Đa khoa CưMgar - Đắk LắkNgười phản hồi (Corresponding): Châu Đương (cdbvcmg@gmail.com)Ngày nhận bài: 10/09/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 09/11/2016Ngày bài báo được đăng: 21/11/201640T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016Results: The total number of healthy life years lost due to premature death in 2015 in Daklak is341,711.5 YLL, corresponding to 18,434 YLL/100,000 people. Ten leading causes of YLLinclude drowning, traffic accidents, suicides, stroke, cerebral palsy, liver cancer, heart failure,brain cancer, premature birth and liver cirrhosis. The age group of 15 - 19 accounted for thehighest proportion; men are nearly twice as much as women; other ethnic groups are higherthan Kinh and Ede; farmer group is over 50% of total YLL; the non-poor and living in areas withsocial and economic conditions difficult groups have higher proportion than other groups. Tenleading causes in men include traffic accidents, drowning, suicide, liver cancer, stroke, cerebralpalsy, liver cirrhosis, throat cancer, mental disorders caused by alcohol and myocardialinfarction; ten leading causes in women include drowning, stroke, cerebral palsy, brain cancer,heart failure, suicide, premature birth, pneumonia, congenital heart diseases and chronic renalfailure. Conclusion: The total number of healthy life years lost due to premature death in 2015 inDaklak is 341,711.5 YLL. The age group 15 - 19 accounted for the highest proportion; menmore than women; other ethnic groups is higher than Kinh and Ede; the farmer, non-poor andliving in areas with social and economic conditions difficult groups are higher proportion thanother groups.* Key words: Years of life lost; Disability-adjusted life years; Daklak province.ĐẶT VẤN ĐỀTừ khi Dampsey (1947) giới thiệu kháiniệm đo lường thời gian bị mất do YLLthay thế cho tỷ lệ tử vong chuẩn hóa theotuổi hoặc tỷ lệ tử vong thô, đã có nhiềuphương pháp đo lường số năm sống bịmất được đưa ra [5].Đối với xã hội, tử vong ở nhóm ngườitrẻ, đặc biệt là trẻ em có tính chất nghiêmtrọng hơn các trường hợp tử vong ởnhóm tuổi người già [2]. Chỉ số gánhnặng bệnh tật do tử vong sớm (YLLYears of Life Lost) đã giải ...