Đoán bệnh qua nước bọt

Tiềm năng chẩn đoán của nước bọt (nước miếng) là rấtlớn, từ các bệnh lý vùng miệng như sâu răng và nha chucho đến các bệnh toàn thân như bệnh di truyền, bệnh tựmiễn, bệnh chuyển hóa hay ung thư.Nước bọt đã được sử dụng trong chẩn đoán cách đâyhơn... 2.000 năm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đoán bệnh qua nước bọtĐoán bệnh qua nước bọtTiềm năng chẩn đoán của nước bọt (nước miếng) là rấtlớn, từ các bệnh lý vùng miệng như sâu răng và nha chucho đến các bệnh toàn thân như bệnh di truyền, bệnh tựmiễn, bệnh chuyển hóa hay ung thư.Nước bọt đã được sử dụng trong chẩn đoán cách đâyhơn... 2.000 năm. Những lương y ngày xưa của y học cổtruyền Trung Hoa đã kết luận nước bọt và máu là “anhem” trong cơ thể và chúng đến từ cùng một nguồn gốc.Người ta tin rằng những thay đổi ở nước bọt chỉ thị chotình trạng sức khỏe của bệnh nhân.Chính xác 99,9%Tại Trung tâm y khoaMedic TP.HCM đã thực Nước bọt như một dịch phẩmhiện xét nghiệm nướcbọt để chẩn đoán bệnh chẩn đoán các bệnh lý răng miệng và toàn thân đã được đềmất ngủ, rối loạn nộitiết và tế bào di truyền. cập từ khá lâu, tuy nhiên mãi đến những năm gần đây y học mớiTrong ảnh: một bệnh thật sự có bước tiến nhảy vọtnhân tự lấy mẫu nước trong việc nghiên cứu nước bọt.bọt tại nhà - Ảnh:N.C.T. Cách đây bảy năm, Viện Quốc gia nghiên cứu nha khoa và sọmặt (NIDCR) Hoa Kỳ đặt mũi nhọn đầu tư phát triển việcsử dụng nước bọt như một công cụ chẩn đoán.Các nhà khoa học đã dần hoàn thiện các bộ công cụ chẩnđoán nước bọt, trước hết là việc tập hợp các protein vàtập hợp các sản phẩm phiên mã (transcriptome) có trongnước bọt để hình thành một “mục lục” chẩn đoán nướcbọt.Bản tin ABC News ra ngày 1-2-2010 có bài viết “Xétnghiệm di truyền mới giúp bố mẹ có được những đứa conkhỏe mạnh” cho biết một dạng tầm soát mới được gọi làxét nghiệm di truyền phổ quát (Universal genetic test) giúpxác định các ông bố và bà mẹ tương lai có phải mang gencác bệnh di truyền hay không.Không như các xét nghiệm di truyền truyền thống (cầnmột mẫu máu cho một bệnh chuyên biệt và việc lấy mẫuđược thực hiện tại bệnh viện), xét nghiệm mới này chỉ cầnmột lượng nhỏ nước bọt tự lấy tại nhà, gửi mẫu nước bọtđến phòng xét nghiệm, kết quả sẽ được trả lời qua email.Thật thú vị, từ nước bọt có thể tìm kiếm hơn 400 đột biếncủa 109 bệnh di truyền khác nhau với độ chính xác99,9%, trong đó có các bệnh khá phổ biến như các nang uxơ, bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh tay-sachs (bệnh đầnđộn và mù gia đình), bệnh thiếu máu vùng biển (betathalassaemia), bệnh teo cơ tủy mãn tính...Đoán trước việc sinh non Trả lời bệnh trong 1 giờPhòng chẩn đoánchức năng khoarăng hàm mặt Đạihọc Y dượcTP.HCM đã nhậpcác thiết bị, hóachất chẩn đoánnguy cơ sâurăng, bệnh lýNgười ta cũng đã sử dụng nước bọt để răng miệng quaphát hiện các bệnh nhiễm khuẩn và nước bọt, kết quảnhiễm virus như HIV, HBV, HCV. được trả lờiNhiều xét nghiệm dịch miệng đã được nhanh trong vòngphát triển để chẩn đoán HIV. Xét một giờ. Phòngnghiệm HIV bằng nước bọt đã được cũng đang nhậpCơ quan Quản lý thực phẩm và dược những xétphẩm Hoa Kỳ (FDA) thông qua và nghiệm vềchứng nhận tốt hơn xét nghiệm máu. hormon và ung thư.Nhiều loại thuốc phát hiện được trong nước bọt. Hiện nayxét nghiệm nước bọt dùng để đánh giá tình trạng lạmdụng thuốc, chẳng hạn như cocaine, ethanol và các chấtcó thuốc phiện.Nước bọt cũng dùng để giám kiểm thuốc điều trị nhưdigoxin, methadone, một số thuốc chống co giật... và sựtuân thủ đối với việc điều trị của các bệnh nhân tâm thầnhay giám kiểm tình trạng hút thuốc lá và phơi nhiễm khóithuốc. Một khía cạnh khác của xét nghiệm nước bọt làđánh giá sử dụng thuốc trái phép, thường phục vụ mụcđích pháp y.Ngoài ra, nước bọt là dịch phẩm rất thích hợp để xác địnhhàm lượng của hầu hết hormone, trong đó có estrogen(estradiol), progesterone, dehydroepiandrosterone(DHEA) và cortisol. Đặc biệt quan trọng là estradiol vì đócó thể là một chỉ số của tình trạng sinh non và trẻ sinh nhẹcân.Chẩn đoán nước bọt có thể tạo ra một thay đổi lớn trongthực hành lâm sàng bằng việc đưa ra các xét nghiệmthuận tiện, chính xác và không gây đau, không làm bệnhnhân sợ, nhất là các bệnh nhi.Một chút nước bọt sẽ giúp việc theo dõi tình trạng sứckhỏe, khởi phát, tiến triển bệnh và đánh giá kết quả điềutrị có thể thực hiện ngay cả ở vùng xa xôi, hẻo lánh hayvùng nghèo khó. ...