Đọc Đếm Máu Số 1

Bài này hoàn toàn dựa theo kinh nghiệm đọc máu cuả riêng tôi trong hơn hai mươi năm qua, trong việc làm consultant về máu tại HKỳ. Dĩ nhiên là đã có rất nhiều bài tham khảo về việc này trong văn chuơng y khoa thế giới, và rất dễ nêu ra đây, nhưng tôi sẽ không nêu ra các tham khảo vì các lý do sau: 1. Bài này có tính cách một bài nói chuyện nhàn nhã trong khi uống trà, quần thùng áo rộng, chứ không phải trong một phòng học mặc áo trắng, chiếu slides......
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đọc Đếm Máu Số 1 Đọc Đếm Máu Số 1 Như đã viết trước, mỗi cuối tuần, tôi sẽ viết một loạt bài về cách đọcđếm máu (sẽ viết tắt DMTP: đếm máu toàn phần - Complete blood count -theo tiếng English). Bài này hoàn toàn dựa theo kinh nghiệm đọc máu cuảriêng tôi trong hơn hai mươi năm qua, trong việc làm consultant về máu tạiHKỳ. Dĩ nhiên là đã có rất nhiều bài tham khảo về việc này trong vănchuơng y khoa thế giới, và rất dễ nêu ra đây, nhưng tôi sẽ không nêu ra cáctham khảo vì các lý do sau: 1. Bài này có tính cách một bài nói chuyện nhàn nhã trong khi uốngtrà, quần thùng áo rộng, chứ không phải trong một phòng học mặc áo trắng,chiếu slides... 2. Tác giả bài này sẽ truyền những kinh nghiệm riêng, kết tinh cuảnhiều năm học hỏi và hành nghề. Vào văn chương y khoa, sẽ tìm ra các thamkhảo đấy, nhưng sẽ mất rất nhiều thì giờ, vì nhưng kinh nghiệm này đượcviết tản mát trong sách vở báo chí y khoa thế giới, và lắm khi chỉ truyềnmiệng tại các chuơng trình dạy chuyên viên máu tại xứ này (vì chưa ai có thìgiờ viết hẳn ra). 3. Bài sẽ nhấn mạnh đến những cái khôn ngoan (tricks) trong việcđọc máu khiến cho người đọc sẽ đọc máu rất nhanh, và có hiệu quả, nhờnhững điểm khôn ngoan riêng trong nghề. ....................................... Từ đây đến cuối bài nói chuyện riêng, để nhớ ơn các giáo sư Máu: Viết bài này, tôi không thể quên đuợc giáo sư Máu cuả tôi tạiUniversity Hospitals, và Cleveland Metropolitan General Hospital,Cleveland, Ohio, nơi tôi học fellowship thứ nhì về máu và ung thư(Fellowship thứ nhất về ung thư - Medical Oncology- ở New York), dướigiáo sư John Horton, tốt nghiệp tại đại học Sheffield, England, tác giả quyểnCancer ,quyển sách ung thư đầu tiên tại Hkỳ và giáo sự J. Spiers, giáo sưMáu tại bệnh viện Hammersmith, London). GS Spiers đã giới thiệu tôi sangthụ giáo GS Harris. Giáo sư John Harris là một chuyên viên Máu nổi tiếng quốc gia và thếgiới, ông chuyên về tế bào máu đỏ, tác giả hang trăm bài viết, và cũng là tácgiả cuả quyển sách về máu đỏ nổi tiếng một thời: The Red Cell:Production, Metabolism, Destruction: Normal and Abnormal; các tác giảJohn Harris, M.D. and Robert W. Kellermeyer, M.D. Tôi cũng đươc. thụ giáo dưới sự huớng dẫn cuả GS Kellerneyer,nhưng trong thời gian ở Bệnh Viện đại học, trong phần máu đỏ, tôi thuờnghàng ngày đi rounds với GS Harris hơn (còn các khóa cạnh khác cuả máu,chẳng đông máu, đi với GS Ratnoff, tác giả quyển sách đầu tiên về đôngmáu tại Hkỳ: Disorders of Hemostasis W.B.Saunders, 1991, 604 pp) (nayđã có sách hay hơn: Coleman chẳng hạn, dày hơn hai nghìn trang, chuyên vềđông máu) Sách The Red Cell nói trên in lần thứ nhì năm 1972 do HarvardUniversity Press và phân phối tại England do Oxford U Press, London. Sáchdày 795 trang (GS Harris trước dạy ở Harvard, sau sang Clevelend, Ohio),và phần tham khảo dẫn chứng hơn 1000 tài liệu . BS Harris là một người rấtkhiêm nhượng, ít nói (khác hẳn các học trò !!!), và rất có kỷ luật ... Phònglàm việc cuả ông không thấy môt tờ giấy, mặt bàn không có một hạt bụi, trênmặt bàn chỉ độc có một cái bút chì. Mỗi sáng đi rounds, ông thường hỏi: What do you think? (các côcậu nghĩ gì?) Và sau khi đi một quãng khá xa trong hành lang nhà thương,chờ mọi nguời nói xong, ông mới cho ý kiến cuả ông. Ông đặc biệt lắngnghe những nguời trẻ tuổi nhất, và thường bảo: Tụi con nít -kids- lắm khinó khôn hơn mình Tính ông rất điềm đạm, một lần có một y sĩ thuờng trú lười (thật sựchả ai DÁM lười ở BV đại học (mà CÓ lười thì đã không được lựa vào đây),nhưng bận qúa, tụi tôi thường trực suốt 36 giờ không ngủ, 2 đêm ngủ, 1 đêmthức). Cậu này không kịp vào thư viện lùng một đề tài mà ông đã hỏi hômtrước; ông chỉ nhìn người Chief resident (về nội thuơng) bảo: chiều nay dẫncậu ấy đi ăn rồi anh em vào thư viện (ở nơi khác thì cậu đó đã phải làm lại3 tháng ở khu máu). (Nhà thương University Hospitals ở Cleveland hồi đó -1984-1985- là môt. trong mười nhà thương teaching lớn nhất Hoa Kỳ: nhàthuơng có 800 (tám trăm) giường bệnh, và có 2400 (hai nghìn bốn trăm) bácsĩ : Riêng về các b.sĩ trong chương trình internal Medicine: 400 residents,Viết sai, xin chưã lại: Riêng về các b.sĩ trong chuơng trình internal Medicine: 400residents, và hơn 200 fellows cho tất cả các ngành cuả toàn thể medicine(tức là các subspecialties cuả internal medicine, surgery, pediatrics, ObGyn,Pathology, Radiology, etc). Riêng về subspecialties cuả medicine thì có 80fellows, trong đó có 20 fellows về hematology-oncology (chương trình trungbình ở các bệnh viện đại học Hkỳ lúc đó có khoảng từ 2 -6 fellows về hem-onc). Lúc đó tại Hkỳ có 135 truờng đại học y khoa, và chỉ có 70 truờng DHy khoa lớn có chương trình fellowship về Máu và Ung thư (có nhữngchương trình chỉ có Máu, hoặc chỉ có Ung thư). Đến năm 1985, tro ...