Đọc tác phẩm “Nền đạo đức Tin lành và tinh thần của chủ nghĩa tư bản” của Max Weber dưới góc độ văn hóa học

Nội dung của bài viết bao gồm khái niệm tinh thần của chủ nghĩa tư bản; vai trò của văn hóa đối với phát triển; nghiên cứu những tư tưởng của M.Weber trong tác phẩm cần tiếp tục khai thác trong nghiên cứu văn học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đọc tác phẩm “Nền đạo đức Tin lành và tinh thần của chủ nghĩa tư bản” của Max Weber dưới góc độ văn hóa học®äc T¸C PHÈM “NÒN §¹O §øC Tin Lµnh Vµ TINH THÇN CñA CHñ NGHÜA T¦ B¶N” CñA MAX WEBER D¦íI GãC §é V¡N HO¸ HäC Lª Xu©n Kiªu, Ph¹m ThÞ Thuý giíi thiÖu Max Weber (1864-1920), nhµ x· héi häc ng−êi §øc, lµ mét trong nh÷ng ng−êi khai sinh ra ngµnh khoa häc x· héi nµy. C¸c c«ng tr×nh cña «ng cã ¶nh h−ëng m¹nh mÏ ®Õn sù ph¸t triÓn cña ngµnh x· héi häc ë hÇu nh− tÊt c¶ c¸c n−íc trªn thÕ giíi. Trong ®ã, t¸c phÈm “NÒn ®¹o ®øc Tin Lµnh vµ tinh thÇn cña chñ nghÜa t− b¶n” ®−îc «ng viÕt n¨m 1904-1905 ®· trë thµnh cuèn s¸ch kinh ®iÓn ®èi víi nhiÒu nhµ nghiªn cøu khoa häc x· héi nãi chung vµ nghiªn cøu x· héi häc nãi riªng. Cuèn s¸ch cña M. Weber ®· tr¶ lêi cho c©u hái t¹i sao vµ lµm thÕ nµo mµ CNTB ®· x¸c lËp kh«ng chØ nh− mét m« h×nh kinh tÕ mµ cßn lµ “mét m« h×nh v¨n ho¸ ghi dÊu Ên lªn trªn toµn bé c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi, tinh thÇn còng nh− vËt chÊt ë ch©u ¢u cËn ®¹i vµ ®−¬ng ®¹i” (5, tr.15). Qua cuèn s¸ch, v¨n ho¸ næi bËt lªn nh− mét chñ ®Ò rÊt quan träng trong nghiªn cøu cña M. Weber. Cho ®Õn nay, ®· cã h¬n 20 b¶n dÞch cña “NÒn ®¹o ®øc Tin Lµnh vµ tinh thÇn cña chñ nghÜa t− b¶n” ra c¸c thø tiÕng trªn thÕ giíi, nh−: Anh, Ph¸p, T©y Ban Nha, ý, NhËt B¶n, Trung Quèc, ViÖt… D−íi ®©y, chóng t«i xin giíi thiÖu nh÷ng quan niÖm cña M. Weber vÒ v¨n ho¸ trong t¸c phÈm nµy.1. VÒ kh¸i niÖm tinh thÇn cña chñ nghÜa t− b¶n t−ëng trë thµnh nh÷ng søc m¹nh h÷u hiÖu trong lÞch sö. Chóng t«i chØ muèn T− t−ëng næi bËt cña cuèn s¸ch lµ lµm s¸ng tá c¸i phÇn cña c¸c ®éng lùcvai trß cña nh©n tè tinh thÇn ®èi víi sù t«n gi¸o trong v« sè nh÷ng ®éng lùc c¸ph¸t triÓn cña CNTB. M. Weber muèn biÖt trong lÞch sö vèn ®· gãp phÇn vµochøng minh r»ng, nh÷ng quan niÖm t«n sù ph¸t triÓn cña nÒn v¨n minh hiÖn ®¹igi¸o (ë ®©y lµ ®¹o Tin Lµnh) thùc sù lµ cña chóng ta” (5, tr.28).mét nh©n tè cã ¶nh h−ëng quan träng®èi víi kinh tÕ vµ do ®ã, lµ mét trong Chóng ta biÕt r»ng, trong thÕ kûnh÷ng nguyªn nh©n cña nh÷ng chuyÓn XVI, ë ch©u ¢u ®· diÔn ra cuéc C¶i c¸chbiÕn kinh tÕ cña c¸c x· héi. ¤ng viÕt t«n gi¸o mµ nh÷ng ng−êi s¸ng lËp lµ“Nh− vËy c«ng cuéc nghiªn cøu sau ®©y Martin Luther vµ Calvin. §©y kh«ng chØcã lÏ còng lµ mét ®ãng gãp khiªm tèn lµ sù ®æi míi t«n gi¸o ®¬n thuÇn mµ lµvµo viÖc cho thÊy b»ng c¸ch nµo c¸c ý sù biÕn ®æi hÕt søc s©u s¾c nÒn v¨n ho¸§äc t¸c phÈm “NÒn ®¹o ®øc Tin Lµnh… 29Thiªn Chóa gi¸o víi sù ra ®êi cña ®¹o h¬n, ®ã lµ vÊn ®Ò mèi liªn hÖ gi÷a tinhTin Lµnh. V¨n ho¸ Thiªn Chóa gi¸o thÇn cña nÒn kinh tÕ TBCN hiÖn ®¹i víikiÓu míi ra ®êi - mét nÒn v¨n ho¸ míi ®¹o ®øc lý tÝnh cña Chñ nghÜa C¬ §ècmµ “tinh thÇn ®øng bªn trªn thÕ giíi gi¸o khæ h¹nh. M. Weber nhÊn m¹nhcña Thiªn Chóa gi¸o ®· trë thµnh c¬ së r»ng, quan ®iÓm nµy kh«ng chØ lµ viÖcý niÖm cña ®¹o ®øc lao ®éng míi, vµ trë ®Æc tr−ng hãa cã thÓ chÊp nhËn ®−îcthµnh søc m¹nh cæ vò cho viÖc c¶i biÕn cña tinh thÇn TBCN. C¸c quan ®iÓmthùc tiÔn hîp lý ®èi víi thÕ giíi” (4, kh¸c sÏtr.432). CNTB ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong nhÊn m¹nhbèi c¶nh nµy. M. Weber ®· kh¶o s¸t nh÷ng ®Æcxem c¸c mÆt cô thÓ nµo cña v¨n ho¸ tÝnh kh¸cTBCN cã thÓ b¾t nguån tõ søc m¹nh t«n nh− lµgi¸o. Trªn c¬ së ®ã, cã thÓ ®¸nh gi¸ ë nh÷ng ®Æcmét møc ®é nµo ®ã v¨n ho¸ hiÖn ®¹i tÝnh cÇn®−îc gi¶i thÝch bëi søc m¹nh cña t«n thiÕt. Víigi¸o vµ ë mét chõng mùc nhÊt ®Þnh th× quan ®iÓmnã còng chÞu ¶nh h−ëng bëi c¸c lùc mµ «ng ®·l−îng kh¸c. chän, M. Weber ®· Kh¸i niÖm “tinh thÇn cña chñ nghÜa t×m kiÕm ...