Đổi mới hoạt động bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên tiểu học

Bài viết phân tích một số hạn chế về công tác bồi dưỡng chuyên môn hiện nay cho giáo viên tiểu học, từ đó, bước đầu thử đề xuất mô hình, nội dung và phương thức tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới hoạt động bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên tiểu họcN. T. P. Nhung / Đổi mới hoạt động bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên tiểu họcĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC CHUYÊN MÔNCHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌCNguyễn Thị Phương NhungKhoa Giáo dục, Trường Đại học VinhNgày nhận bài 22/10/2017, ngày nhận đăng 25/12/2017Tóm tắt: Giáo viên tiểu học có đội ngũ đông đảo, nhưng trình độ đào tạothường chắp vá với nhiều loại hình đào tạo khác nhau. Tự học, tự bồi dưỡng làphương thức tốt nhất giúp người giáo viên tiến bộ, trưởng thành, có đủ phẩmchất và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ được giao. Tuynhiên, công tác này trên thực tế còn rất nhiều hạn chế. Bài viết phân tích một sốhạn chế về công tác bồi dưỡng chuyên môn hiện nay cho giáo viên tiểu học, từđó, bước đầu thử đề xuất mô hình, nội dung và phương thức tổ chức bồi dưỡngchuyên môn, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động này.1. Đặt vấn đềThực hiện quyết số 29NQ/TW củaBan chấp hành Trung ương khóa XI vềđổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đàotạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa,hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thịtrường định hướng xã hội chủ nghĩa vàhợp tác quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạođang triển khai chương trình giáo dục phổthông mới, trong đó đội ngũ giáo viên(GV) giữ vai trò quyết định cho sự thànhcông nhiệm vụ này của ngành. Tự học, tựbồi dưỡng là phương thức tốt nhất giúpngười GV tiến bộ, trưởng thành, có đủphẩm chất và năng lực chuyên mônnghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ giáo dụcđào tạo được giao.Đội ngũ GV tiểu học (GVTH) đôngđảo, mặc dù có tỷ lệ đạt chuẩn tương đốicao, nhưng phần lớn thông qua quá trìnhđào tạo chắp vá với nhiều hệ đào tạo khácnhau. Bởi vậy, chất lượng đội ngũ GVTHrất đáng được quan tâm trong giai đoạntriển khai chương trình giáo dục phổthông mới. Nhiệm vụ của ngành cần đàotạo, bồi dưỡng đội ngũ GVTH đạt được.Email: phuongnhungdhv@gmail.com34một mặt bằng tối thiểu về chuyên môn,trang bị cho họ các kĩ năng cần thiết đểthích ứng với sự đổi mới. Vậy nên, hoạtđộng bồi dưỡng không chỉ để củng cố,nâng cao kiến thức chuyên môn mà điềuquan trọng hơn giúp GV có cơ hội cậpnhật các phương thức, cách làm, côngnghệ mới, từ đó họ “lành nghề hơn” vàtránh nguy cơ tụt hậu. Ngoài ra, đây cũnglà cách để GV “làm mới”, “sạc thêm nănglượng” cho quá trình sáng tạo khôngngừng.Trong những năm qua, các cấp quảnlý và GVTH đã có nhiều nỗ lực nâng caochất lượng hoạt động bồi dưỡng chuyênmôn, nhưng trên thực tế, công tác này cònrất nhiều hạn chế như: thiếu một mô hìnhbồi dưỡng mang tính toàn vẹn, hệ thống;quá trình bồi dưỡng và tự bồi dưỡng đang“trăm hoa đua nở”; nội dung và phươngpháp công tác bồi dưỡng mang tính ápđặt, một chiều; tâm thế tham gia các khóatập huấn bồi dưỡng của GVTH mang tínhđối phó... Trong khuôn khổ bài viết này,chúng tôi phân tích một số hạn chế vềcông tác bồi dưỡng chuyên môn hiện nayTrường Đại học Vinhcho GVTH, bước đầu thử đề xuất môhình, nội dung và phương thức tổ chứcbồi dưỡng chuyên môn, nhằm nâng caochất lượng hoạt động này.2. Khái niệm về bồi dưỡng chuyênmôn của giáo viên tiểu họcBồi dưỡng chuyên môn là giai đoạntiếp nối tất yếu của hoạt động đào tạonghề nghiệp, thực chất là đây là quá trình“đào tạo liên tục và học tập suốt đời” củaGV để đáp ứng các nhiệm vụ và yêu cầungày càng cao trong hoạt động nghềnghiệp. Theo từ điển Tiếng Việt: “Bồidưỡng là làm tăng thêm năng lực hoặcphẩm chất” [2]. Có thể hiểu, bồi dưỡngchuyên môn của GVTH là hoạt động cậpnhật, nâng cao kiến thức và năng lực thựchiện các nhiệm vụ chuyên môn về dạyhọc và giáo dục qua một hình thức đàotạo nào đó.Bồi dưỡng chuyên môn về bản chất làquá trình tự học, tự bồi dưỡng hoặc có sựđịnh hướng, giúp đỡ về mặt chuyên mônnào đó từ các chủ thể giáo dục; có thểthông qua hai hình thức là học tập chínhthức (formal professional development)và học tập không chính thức (informalprofessional development). Học tập chínhthức là hình thức tổ chức các lớp nhưkhóa huấn luyện, tập huấn và các chươngtrình học tập trực tuyến; học tập khôngchính thức là quá trình tự bồi dưỡngchuyên môn, quá trình tích lũy học hỏiqua trải nghiệm, qua dự giờ, qua cập nhậtcác thông tin từ các phương tiện thông tinđại chúng...3. Một số vấn đề về công tác bồidưỡng chuyên môn cho giáo viên tiểuhọc hiện nayTrong những năm gần đây, các cấpquản lý và các nhà khoa học, các trườngsư phạm quan tâm nhiều đến đổi mới vềnội dung và hình thức đào tạo, bồi dưỡngTạp chí khoa học, Tập 46, Số 4B (2017), tr. 34-39chuyên môn cho GVTH, tuy nhiên côngtác này vẫn còn nhiều hạn chế:Thứ nhất, công tác bồi dưỡng chuyênmôn GVTH đang thiếu một kế hoạch tổngthể về lộ trình, cách thức và phương phápbồi dưỡng. GV trẻ mới ra trường thườngtự mày mò, tự học hỏi từ đồng nghiệp.Quá trình này diễn ra tự phát, tùy vào sựnỗ lực của mỗi người. GV có kinh nghiệmcông tác thì trông chờ vào các đợt tậphuấn chuyên môn của ngành, thiếu kếhoạch bồi dưỡng chuy ...