Đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam

Chủ trương đổi mới toàn diện kinh tế và chủ trương đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam được đề ra trong hai giai đoạn lịch sử khác nhau. Chủ trương đổi mới được đề ta từ Đại hội VI (1986), xác định trọng tâm là đổi mới toàn diện nền kinh tế, chuyển nền kinh tế từ tự cung, tự cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước. Tiếp nối tư duy đổi mới kinh tế của Đảng đề ra từ Đại hội VI, Đảng ta đề ra chủ trương đổi mới toàn diện kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu lại nền kinh tế được đề ra từ Đại hội XI (2011), được bổ sung phát triển trong Đại hội XII (2016).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: N h n c u Chính sách và Quản lý, Tập 34, Số 1 (2018) 17-22 Đổ mớ mô hình tăn trưởn k nh tế ở V ệt Nam Vũ Thị Thu Hươn * Khoa Triết học, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, 36 Xuân Thủy, Hà Nội, Việt Nam Nhận n ày 16 thán 8 năm 2017 Chỉnh sửa n ày 20 thán 9 năm 2017; Chấp nhận đăn n ày 10 thán 10 năm 2017 Tóm tắt: Chủ trươn đổ mớ toàn d ện k nh tế và chủ trươn đổ mớ mô hình tăn trưởn , tá cơ cấu nền k nh tế của Đản Cộn sản V ệt Nam được đề ra tron ha a đoạn lịch sử khác nhau. Chủ trươn đổ mớ được đề ta từ Đạ hộ VI (1986), xác định trọn tâm là đổ mớ toàn d ện nền k nh tế, chuyển nền k nh tế từ tự cun , tự cấp san nền k nh tế thị trườn định hướn xã hộ chủ n hĩa có sự quản lý của Nhà nước. T ếp nố tư duy đổ mớ k nh tế của Đản đề ra từ Đạ hộ VI, Đản ta đề ra chủ trươn đổ mớ toàn d ện k nh tế, đổ mớ mô hình tăn trưởn , tá cơ cấu lạ nền k nh tế được đề ra từ Đạ hộ XI (2011), được bổ sun phát tr ển tron Đạ hộ XII (2016). Từ khóa: Đổ mớ k nh tế, đổ mớ mô hình tăn trưởn , tá cơ cấu nền k nh tế, Đản Cộn sản V ệt Nam. 1. Mở đầu v ệc lựa chọn mô hình tăn trưởn sao cho vừa thúc đẩy nền k nh tế phát tr ển, tăn nhanh thu nhập, cả th ện đờ sốn dân cư mà khôn bị rơ vào bẫy thu nhập trun bình, vừa ả quyết được vấn đề xã hộ và bảo vệ mô trườn s nh thá là một tron nhữn vấn đề cơ bản của chính sách k nhy tế nước ta h ện nay và tron tươn la . Đườn lố đổ mớ của Đản được đề ra từ Đạ hộ VI đến nay đã hơn 30 năm và đạt được nhữn thành tựu to lớn có ý n hĩa lịch sử. Tuy nh n, tron nhữn năm ần đây, nền k nh tế nước ta đã bộc lộ khôn ít yếu kém nộ tạ . Tăn trưởn GDP tuy vẫn ở m c tươn đố cao nhưn đan có xu hướn chậm lạ ; chất lượn tăn trưởn , h ệu quả và năn lực cạnh tranh của nền k nh tế còn thấp. Thực trạn này, trước hết là do mô hình tăn trưởn đã khôn còn phù hợp, khôn còn khả năn duy trì tăn trưởn cao và bền vữn ; cơ cấu k nh tế chưa hợp lý, chưa phù hợp vớ đ ều k ện thực t ễn. Vì vậy, 2. Quan điểm của Đảng về đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế Chủ trươn đổ mớ toàn d ện nền k nh tế được Đản đề ra từ Đạ hộ VI (1986). Trước đó, do chưa thừa nhận sản xuất hàn hóa và cơ chế thị trườn , Đản ta đã xem kế hoạch hóa là đặc trưn quan trọn nhất của k nh tế xã hộ chủ n hĩa, phân bổ mọ n uồn lực theo kế _______  ĐT.: 84-979888519. Email: huongvtt84@gmail.com https://doi.org/10.25073/2588-1116/vnupam.4131 17 18 V.T.T. Hương / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên c u Chính sách và Quản lý, Tập 34, Số 1 (2018) 17-22 hoạch là chủ yếu; phủ nhận thị trườn hoặc chỉ co nó là một côn cụ th yếu bổ sun cho kế hoạch. Khôn thừa nhận tr n thực tế sự tồn tạ của nền k nh tế nh ều thành phần tron thờ kỳ quá độ, lấy k nh tế quốc doanh và k nh tế tập thể là ha khu vực k nh tế chủ yếu, muốn nhanh chón xóa bỏ sở hữu tư nhân và k nh tế cá thể; xây dựn hệ thốn k nh tế khép kín. Kết quả là nền k nh tế rơ vào tình trạn trì trệ, khủn hoản , mất cân đố n h m trọn : Cơ sở vật chất kỹ thuật yếu kém, th ếu đồn bộ, lạc hậu, cũ nát, lao độn thủ côn là chủ yếu, phân côn lao độn kém phát tr ển, sản phẩm làm ra khôn đáp n được y u cầu t u dùn , làm khôn đủ ăn phả dựa vào n uồn v ện trợ từ b n n oà . Phân phố lưu thôn rố ren, thị trườn tà chính, t ền tệ khôn ổn định, hoạt độn thươn mạ bị n ăn cấm, đờ sốn nhân dân ặp nh ều khó khăn, th ếu thốn, tình hình chính trị xã hộ t ềm ẩn nh ều n uy cơ bất ổn. Từ thực t ễn đó của nền k nh tế, Đạ hộ VI của Đản đã thẳn thắn chỉ ra nhữn hạn chế tron nhận th c về tư duy k nh tế, nhữn kh ếm khuyết của mô hình k nh tế xã hộ chủ n hĩa tập trung – quan liêu – bao cấp, nhữn sa lầm hạn chế tron quản lý, đ ều hành nền k nh tế. Đổ mớ cơ chế quản lý k nh tế trở thành nhu cầu cấp th ết và hết s c cấp bách lúc bấy ờ để đưa đất nước thoát khỏ khủn hoản k nh tế - xã hộ , Đản đã đưa ra chủ trươn man tính bước n oặt tron quản lý nền k nh tế. Đó là quyết định đổ mớ toàn d ện nền k nh tế, chuyển nền k nh tế từ tự cun , tự cấp san nền k nh tế thị trườn định hướn xã hộ chủ n hĩa có sự quản lý của Nhà nước. Bước đột phá tron chủ trươn này là thay đổ cơ chế quản lý k nh tế từ khâu sản xuất đến khâu lưu thôn . Đạ hộ VI khẳn định: “V ệc bố trí lạ cơ cấu k nh tế phả đ đô vớ đổ mớ cơ chế quản lý k nh tế. Cơ chế quản lý tập trun quan l u, bao cấp từ nh ều năm nay khôn tạo được độn lực phát tr ển, làm suy yếu k nh tế xã hộ chủ n hĩa, hạn chế v ệc sử dụn và cả tạo các thành phần k nh tế khác, kìm hãm sản xuất, làm ảm năn suất, chất lượn , h ệu quả, ây rố loạn tron phân phố , lưu thôn và làm nảy s nh nh ều h ện tượn t u cực tron xã hộ ” [1, tr.62]. Để thực h ện chủ trươn đổ mớ ch ến lược nền k nh tế, Đản ta đề ra ba chươn trình k nh tế lớn: lươn thực - thực phẩm, hàn t u dùn , hàn xuất khẩu, và Đản ta khẳn định “Ba chươn trình này l n quan chặt chẽ vớ nhau, là cơ sở và t ền đề cho nhau… Ba chươn trình lớn là cốt lõ của nh ệm vụ k nh tế - xã hộ tron năm 1986 - 1990, khôn nhữn có ý n hĩa sốn còn tron tình hình trước mắt, mà còn là nhữn đ ều k ện ban đầu khôn thể th ếu để tr ển kha côn n h ệp hóa xã hộ chủ n hĩa tron chặn đườn t ếp theo” [1, tr.47]. Đây là quyết sách khở n uồn cho nhữn thành tựu k nh tế của V ệt Nam hơn 30 năm đổ mớ . Quan đ ểm của Đản về đổ m ớ mô hình tăn trưởn k nh tế tạ Đạ hộ VI t ếp tục được cụ thể hóa tạ các đạ hộ sau đó. Tạ Đạ VII, Đản chủ trươn t ếp tục đổ mớ toàn d ện và đồn bộ, đưa côn cuộc đổ mớ đ vào ch ều sâu vớ bước đ vữn chắc; chủ trươn t ếp tục xây dựn nền k nh tế hàn hóa nh ều thành phần, đổ mớ quản lý k nh tế; phát huy thế mạnh của các thành phần k nh tế, vừa cạnh tranh, vừa hợp tác, bổ sun cho nhau tron nền k nh tế quốc dân. Sau 10 năm đổ mớ nền k nh tế - xã hộ khôn n ừn ổn định và phát tr ển, tạ Đạ hộ VIII năm 1996, Đản ta xác định mục t u trọn tâm tron phát tr ển k nh tế là đẩy mạnh thực h ện côn n h ệp hóa, h ện đạ hóa; t ếp tục khẳn định và nhấn mạnh chủ trươn xây dựn nền k nh tế thị trườn phát tr ển theo định hướn xã hộ chủ n hĩa. Tạ Đạ hộ IX sau kh đánh á nhữn thành tựu đạt được và nhữn hạn chế, ...