Trí Bá tên là Dao, là cháu Trí Vũ Tử (Lịch) con Trí Tuyên Tử (Từ Ngô). Khi trước Từ Ngô muốn lập người con nối nghiệp mới hỏi người trong họ rằng: - Ta muốn lập Dao, thế nào ? Trí Quả nói: - Không bằng lập Tiêu . Từ Ngô nói:- Tài trí của Tiêu đều kém Dao, không bằng lập Dao . Trí Quả nói: - Dao có năm điều sở trường hơn người, chỉ có một điều sở đoản mà thôi . Râu rậm mà dài hơn ngươi, cưỡi ngựa bắn cung giỏi hơn người,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đông Châu Liệt Quốc - Hồi 84 Đông Châu Liệt Quốc Hồi 84 Trí Bá tháo nước vào Tấn Dương Dự Nhượng đánh áo Triệu Tương Tử Trí Bá tên là Dao, là cháu Trí Vũ Tử (Lịch) con Trí Tuyên Tử (TừNgô). Khi trước Từ Ngô muốn lập người con nối nghiệp mới hỏi ngườitrong họ rằng: - Ta muốn lập Dao, thế nào ? Trí Quả nói: - Không bằng lập Tiêu . Từ Ngô nói: - Tài trí của Tiêu đều kém Dao, không bằng lập Dao . Trí Quả nói: - Dao có năm điều sở trường hơn người, chỉ có một điều sở đoản màthôi . Râu rậm mà dài hơn ngươi, cưỡi ngựa bắn cung giỏi hơn người, nhiềukỹ nghệ hơn người, cương nghị quả cảm hơn người, trí xảo biện luận hơnngười, nhưng mà tham tàn bất nhân, đó là một điều sở đoản . Đem năm điềusở trường đè lấn người ta mà lại thêm một nỗi bất nhân thì còn ai dùng được .Nếu mà lập Dao, họ Trí tất diệt! Từ Ngô không cho làm phải, mà cứ lập Dao làm đích tử . Trí Quả thanrằng: - Ta không đổi họ khác đi thì e có ngày vạ lây! Trí Quả liền vào yết kiến quan thái sử, xin đổi họ, xưng là Phụ thị .Khi Từ Ngô mất, Dao nối ngôi, chuyên cầm quyền chính nước Tấn, trong cóbọn Trí Khai, Trí Quốc là thân thuộc ngoài có bọn Hi Tì, Dự Nhượng làmtay chân, quyền to thế trọng, có ý cướp ngôi nước Tấn bèn gọi những ngườitâm phúc vào thương nghị . Mưu sĩ là Hi Tì nói: - Bốn quan khanh truyền lực bằng nhau, nếu một nhà nào làm trướcthì ba nhà nọ tất chống cự lại . Vậy muốn chiếm lấy nước Tấn thì phải trừbớt cái thế mạnh của ba nhà . Trí Bá nói: - Dùng cách gì mà trừ bớt được ? Hi Tì nói: - Nay nước Việt đang thịnh, nước Tấn ta mất quyền bá chủ, ngàimượn việc cất quân tranh bá với Việt, rồi giả cách truyền mệnh của vua Tấn,bắt ba nhà (Hắn, Triệu, Ngụy) kia mỗi nhà phải nộp vao công gia một trămdặm đất, để thu thuế làm quân phí . Ba nhà chịu nộp thì thành ra ta thêmđược ba trăm dặm đất, họ Trí ta cường thịnh lên bao nhiêu thì ba nhà kia suyyếu đi bấy nhiêu; nếu không chịu nộp thì bấy giờ ta phụng mệnh vua Tấn,đem quân trừ diệt đi, ấy là cái phép muốn ăn quả thì bóc vỏ trước đó! Trí Bá nói: - Kế ấy dẫu diệu, nhưng trong ba nhà thì nên trị nhà nào trước ? Hi Tì nói: - Họ Trí ta vẫn thân với Hàn, Ngụy mà cùng với Triệu có hiềm khích .Ta nên bảo Hàn và Ngụy trước; Hàn, Ngụy đã theo thì Triệu tất cũng khôngdám trái mệnh . Trí Bá liền sai Trí Khai đến yết kiến Hàn Hổ (tức là Hàn Khang Tử) .Hàn Hổ mời vào . Trí Khai nói: - Anh tôi phụng mệnh vua Tấn sắp quân đánh Việt, truyền cho baquan khanh mỗi nhà phải nộp vào công gia một trăm dặm đất để thu thuếlàm quân phí . Anh tôi sai tôi đến nói, xin ngài giao lại bản đồ cho . Hàn Hổ nói: - Nhà ngươi hãy về trước, ngày mai ta sẽ trả lời . Trí Khai lui về, Hàn Hổ họp các gia thần lại mà thương nghị rằng: - Trí Bá mượn tiếng vua Tấn để trừ bớt thế lực ba nhà, vậy mới xin cắtđất . Ta muốn đem quân trừ thằng giặc ấy trước, các người nghĩ thế nào ? Mưu sĩ là Đoàn Qui nói: - Trí Bá tham lam không chán, giả mệnh vua để cắt đất của ta . Nếu tađánh lại thì tức là chống cự với vua, kẻ kia lại mượn cớ mà trị tội . Chi bằngta chịu cho hắn, đã được đất của ta thì tất lại đòi cắt đất Triệu, Nguỵ nữa .Triệu, Ngụy không theo, tất sinh sự đánh nhau, bấy giờ ta sẽ ngồi mà xembên nào thắng và bên nào bại . Hàn Hổ lấy làm phải, sai Đoàn Qui vẽ một bức địa đồ trăm dặm đất,ngày hôm sau thân hành đem sang dâng Trí Bá . Trí Bá mừng lắm, bày tiệcở trên Lam Đài để thết Hàm Hổ . Uống rượu được nửa chừng, Trí Bá saingười đem một bức tranh để ở trên ghế cùng với Hàm Hổ cùng xem, tức làbức tranh vẽ Biện Trang Tử nước Lỗ đâm chết ba con hổ . Trên có đề bài tánrằng: Ba hổ cắn một dê, Tài nào khỏi tranh cạnh ? Đợi xem cuộc đánh xong, Hẳn có ngày mỏi mệt, Một tay đâm ba hổ Biện Trang thật đáng khen! Trí Bá nói đùa với Hàn Hổ rằng: - Tôi thường xét xem sử sách, trong các nước cũng có kẻ cùng tên vớingài, Tề có Cao Hổ, Trịnh có Hãn Hổ, cùng với ngài cả thảy là ba ... Bấy giờ Đoàn Qui đứng ở bên cạnh, bèn nói với Trí Bá rằng: - Cứ theo trong lễ thì không nên động chạm đến tên huý của nhau .Ngài nói đùa chủ tôi như vậy, chẳng cũng quá lắm ru! Đoàn Qui vốn người lùn bé, đứng ở bên cạnh Trí Bá, chỉ cao đến dướivú . Trí Bá lấy ta vỗ vào trán Đoàn Qui mà bảo rằng: - Trẻ con biết gì mà cũng múa mép! cái miếng thịt dê mà ba con hổ bỏthừa, tức là mày đó chăng ? Nói xong, lại vỗ tay cười rầm lên . Đoàn Qui không dám nói lại, đưamắt nhìn Hàn Hổ, Hàn Hổ giả cách say rượu, nhắm mắt lại mà đáp rằng: - Trí Bá nói phải lắm! Nói xong, tức khắc cáo từ lui ra . Trí Quốc nghe nói, liền vào can TríBá rằng: - Ngài đã bỡn cợt Hàn Hổ lại còn khinh bỉ Đoàn Qui, thế tất người taphải căm thù ta lắm . Nếu ta không phòng bị, chắc có ngày tai vạ . Trí Bá trợn mắt mà quát to lên rằng: - Ta không hại ai thì thôi, còn ai hại ta nổi ? Trí Khai nói: - Giống ong kiến còn hại được người, huống chi là bọn quân tướng!ngài không phòng bị thì ngày khác hối lại không kịp! Trí Bá nói: - Ta sẽ bắt chước Biện Trang Tử, một tay đâm chết ba hổ, lo gì đếnnhững giống ong kiến! Trí Quốc thở dài mà lui ra . Ngày hôm sau, Trí Bá lại sai Trí Khaisang đòi cắt đất của Ngụy Câu (tức là Ngụy Hoàn Tử). Ngụy Câu toanchống cự lại . Mưu thần là Nhâm Chương nói: - Hắn đã đòi đất thì ta cứ cho . Kẻ mất đất tất sợ, kẻ được đất tất kiêu .Kẻ kiêu thì tất khinh người, kẻ sợ thì tất phải thân nhau; đem quân tươngthân mà đánh kẻ khinh người thì họ Trí còn gì mà không phải mất! Ngụy Câu khen phải, rồi cũng đem trăm dặm đất nộp cho Trí Bá . Trí ...