DÒNG FOUCOUL VÀ HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ

Dòng điện Foucault: I.1. Khái niệm : - Dòng điện Foucalt hay dòng điện Phucô hoặc dòng điện xoáy là hiện tượng dòng điện sinh ra khi ta đặt một vật...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
DÒNG FOUCOUL VÀ HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ DÒNG FOUCOUL VÀ HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ Dòng điện Foucault:I.I.1. Khái niệm :- Dòng điện Foucalt hay dòng điện Phucô hoặc dòng điện xoáy là hiện tượng dòng điện sinhra khi ta đặt một vật dẫn điện vào trong một từ trường biến đổi theo thời gian hay vật dẫnchuyển động cắt ngang từ trường.- Nhà vật lý người Pháp Léon Foucault (1819-1868) là người đầu tiên đã chứng minh sự tồntại của các dòng điện cảm ứng trong vật dẫn nhờ tác dụng của một từ thông biến thiên.- Nguyên nhân vật lý gây nên dòng điện Foucault chính là lực Lorentz hay lực điện tương đốitính tác động lên các hạt tích điện có thể chuyển động tự do trong vật dẫn .-Dòng điện Foucault cũng là một hiệu ứng vật lý, trong nhiều hiệu ứng liên quan đến cảmứng điện từ, có nhiều ứng dụng hay ý nghĩa thực ti ễn. Nó cũng có chung b ản ch ất v ới hiệuứng bề mặt trong các dây dẫn điện xoay chiều. I.2. Ứng dụng trong kỹ thuật và đời sống: Hình 1.1  Đệm từ trường: Đặt một vật dẫn trên một từ trường tăng dần từ cao xuống thấp, khi vật rơi xuống bởi trọng lực sẽ có từ thông qua nó tăng lên, tạo dòng Foucault phản kháng lại sự rơi này. Nếu vật làm bằng chất siêu dẫn, có điện trở bằng không, tạo ra dòng điện Foucault hoàn hảo (hiệu ứng Meissner), sinh ra lực điện phản kháng đủ lớn để có thể tri ệt tiêuhoàn toàn trọng lực đối kháng, cho phép tạo ra đệm từ trường, nâng vật nằm cân bằng trênkhông trung. Đệm từ có thể được ứng dụng để nâng tàu cao tốc, giảm ma sát (do ma sát chỉcó giữa thân tàu và không khí), tăng vận tốc chuyển động của tàu.  Luyện kim: Hiệu ứng được ứng dụng trong các lò điện cảm ứng, đặc biệtphù hợp với nấu chảy kim loại trong chân không để tránh tác dụng hóahọc của không khíxung quanh. Người ta đặt kim loại vào trong lò và rút không khí bên trong ra. Xung quanh lòquấn dây điện. Cho dòng điện xoay chiều có tần số cao chạy qua cuộn dây đó. Dòng điện nàysẽ tạo ra trong lò một từ trường biến đổi nhanh, làm xuất hi ện dòng đi ện Foucault m ạnh vàtỏa ra nhiệt lượng rất lớn đủ để nấu chảy kim loại. Cuộn dây cho dòng cao tần chạy quathường là cuộn dây có dạng các ống rỗng, sử dụng n ước làm mát ở bên trong đ ồng th ời dòngđiện cao tần sẽ chỉ dẫn trên lớp vỏ ngoài do hiệu ứng lớp da.  Bếp từ (hay bếp điện cảm ứng): bếp từ sử dụng trong nội trợ cũnghoạt động theo nguyên tắc tương tự. Bếp này tạo ra, trong kho ảng cách vài milimét trên bềmặt bếp, một từ trường biến đổi. Đáy nồi bằng kim loại nằm trong t ừ tr ường này s ẽ nónglên, nấu chín thức ăn. Ưu điểm của bếp là t ốc độ đun n ấu nhanh, do gi ảm đ ược nhiệt dung(không còn nhiệt dung của bếp, chỉ có nhiệt dung của n ồi). Vi ệc đi ều ch ỉnh nhiệt độ và cácchế độ nấu nướng cũng được thực hiện chính xác và dễ dàng h ơn. Tuy nhiên b ếp có th ể cócác hiệu ứng cảm ứng điện từ chưa được kiểm chứng đối với sức khỏe con người.  Đồng hồ đo điện: Trong một số loại đồng hồ đo điện, người ta ứng dụng dòng điện Foucault để làm tắt nhanh dao động của kim đồng hồ. Người ta gắn vào một đầu của kim một đĩa kim loại nhỏ (bằng đồng hoặc nhôm), đặt đĩa này trong từ trường của một nam châm vĩnh cửu. Khi kim chuyển động, đĩa kim loại cũng bị chuyển động theo.Từ thông qua đĩa thay đổi làm xuất hiện trong đĩa nh ững dòng đi ện Foucault. Theo định luậtLenz, dòng điện Foucault tương tác với từ trường của nam châm gây ra lực chống lại sựchuyển động của đĩa. Kết quả là dao động của kim bị tắt đi nhanh chóng.Đồng hồ đo điện trở đất Kyoritsu-4102A : Đồng hồ đo điện vạn năng: Phanh (hay thắng hay thiết bị giảm tốc): Những loại phanh theo nguyên lý trên hiện nay được dùng làm phanh hãm cho xe tải, cần trục, tàu hỏa cao tốc, hay th ậm chí xe đẩy, xe đạp, ... Các bánh xe đều có đĩa kim loại. Khi cần giảm tốc độ, một từ trường mạnh được đưa vào các đĩa này (ví dụ bằng cách di động một nam châm vĩnh cửu ôm qua đĩa). Lợi điểm của phương pháp phanh này là phanh không bao giờ bị hao mòn, gi ảm chi phí bảo dưỡng. Đồng thời việc điều chỉnh lực giảm tốc cũng có thể được thực hiện chính xác hơn phanh ma sát thông thường. Cấu tạo hệ thống phanh tang trống:  Trong y tế: có một liệu pháp gọi là gắng sức trên xe đạp (ergometry)sử dụng dòng điện Foucault để xác định bệnh thiếu máu cơ tim: Xe đạp có một bánh bằngđồng nằm giữa hai cực của một nam châm điện, khi bệnh nhân đạp xe tạo ra một dò ...