Du lịch Tây Nguyên - Tiềm năng, thực trạng và định hướng phát triển

Bài viết nghiên cứu, đánh giá tổng hợp tài nguyên du lịch Tây Nguyên và thực trạng phát triển nhằm làm rõ hệ thống tài nguyên du lịch, đặc biệt là các tài nguyên thiên nhiên có giá trị di sản, làm cơ sở cho công tác tổ chức không gian phát triển bền vững du lịch ở Tây Nguyên. Bên cạnh đó, bài báo cũng đề xuất một số định hướng tổ chức không gian phát triển bền vững du lịch ở Tây Nguyên: tạo dựng không gian du lịch, đẩy mạnh các sản phẩm đặc thù,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Du lịch Tây Nguyên - Tiềm năng, thực trạng và định hướng phát triểnñòa phöôngDU LÒCH TAÂY NGUYEÂN TIEÀM NAÊNG, THÖÏC TRAÏNG VAØ ÑÒNH HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅNTröông Quang Haûi, Nguyeãn HieäuVieän Vieät Nam hoïc vaø Khoa hoïc phaùt trieån, Ñaïi hoïc Quoác gia Haø NoäiTaây Nguyeân coù caùc caûnh quan thieân nhieân kyø thuù, nhieàu daân toäc sinh soáng vôùi nhöõngbaûn saéc vaên hoaù ñaëc tröng, taïo neân moät heä thoáng taøi nguyeân du lòch phong phuù, ñadaïng vaø ñaëc saéc. Caùc di saûn coù giaù trò noåi baät nhö cuïm thaùc nöôùc Ñray Nur vaø ÑraySaùp treân soâng Seâreâpoák; nhöõng thaân caây goã Thuûy tuøng bò maõ naõo hoùa phaùt hieän trongnuùi Chö A Thai; khoâng gian vaên hoùa coàng chieâng Taây Nguyeân… ñaõ taïo neân nhöõngneùt ñoäc ñaùo cho du lòch Taây Nguyeân. Nhöõng naêm gaàn ñaây, du lòch Taây Nguyeân ñaõ coùnhöõng böôùc phaùt trieån nhöng coøn chaäm so vôùi caû nöôùc (tröø thaønh phoá Ñaø Laït), chöatöông xöùng vôùi tieàm naêng hieän coù. Treân cô sôû ñaùnh giaù caùc nguoàn taøi nguyeân, phaântích hieän traïng vaø döï baùo xu theá phaùt trieån du lòch, ñeà taøi TN3/T18 thuoäc Chöôngtrình Taây Nguyeân 3 ñaõ ñeà xuaát moät soá ñònh höôùng toå chöùc khoâng gian phaùt trieån dulòch Taây Nguyeân nhö: taïo döïng khoâng gian du lòch; ñaåy maïnh lieân keát phaùt trieån dulòch giöõa Taây Nguyeân vaø Nam Trung Boä; ñaåy maïnh hôïp taùc, lieân keát trong caùc chöôngtrình du lòch; ñaàu tö phaùt trieån caùc saûn phaåm ñaëc thuø...Môû ñaàuTaây Nguyeân coù tieàm naêng vaø nhöõng lôïi theá lôùn veàdu lòch treân cô sôû ñaàu tö khai thaùc laâu beàn caùc caûnhquan thieân nhieân ñaëc thuø vaø truyeàn thoáng vaên hoaùdaân toäc laâu ñôøi. Trong nhöõng naêm qua, du lòch TaâyNguyeân ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån khaù, goùp phaànñaùng keå vaøo vieäc chuyeån dòch cô caáu kinh teá vaø phaùttrieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa vuøng. Moät soá saûn phaåm dulòch cuûa Taây Nguyeân ñaõ töøng böôùc taïo döïng ñöôïcthöông hieäu nhö Leã hoäi hoa Ñaø Laït, Lieân hoan coàngchieâng quoác teá, Leã hoäi caø pheâ, Du lòch baûn Ñoân. Maëcduø vaäy, tyû troïng veà löôïng khaùch du lòch vaø thu nhaäptöø du lòch cuûa vuøng Taây Nguyeân vaãn chöa töôngxöùng vôùi tieàm naêng vaø lôïi theá saün coù.Toång quan caùc taøi lieäu nghieân cöùu cho thaáy, ñeánnay chöa coù caùc nghieân cöùu, ñaùnh giaù taøi nguyeân dulòch moät caùch heä thoáng, ñaày ñuû cuõng nhö chöa xaùcñònh roõ ñöôïc nhöõng saûn phaåm du lòch ñaëc thuø coù söùccaïnh tranh cao treân cô sôû khai thaùc caùc giaù trò di saûnvaø taøi nguyeân du lòch ñaëc tröng cuûa Taây Nguyeân. Dulòch Taây Nguyeân phaùt trieån coù phaàn chaäm hôn socaùc vuøng khaùc cuûa ñaát nöôùc (tröø thaønh phoá du lòchÑaø Laït). Cô sôû haï taàng kyõ thuaät du lòch ôû nhieàu khuvöïc coøn haïn cheá; trình ñoä phaùt trieån du lòch khoângñoàng ñeàu giöõa caùc tænh trong vuøng. Chöông trìnhdu lòch Con ñöôøng xanh Taây Nguyeân ñaõ ñöôïc khôûixöôùng, nhöng chöa ñöôïc trieån khai thöïc hieän moätcaùch tích cöïc. Nhieàu saûn phaåm du lòch khaùc môùiböôùc ñaàu ñöôïc ñaàu tö khai thaùc, chöa trôû thaønh caùcsaûn phaåm du lòch ñoäc ñaùo, haáp daãn. Beân caïnh ñoù,moät soá ñieàu kieän veà an ninh, an toaøn; thay ñoåi côcaáu toå chöùc cuûa cô quan quaûn lyù du lòch ñòa phöôngcuõng aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán söï phaùt trieån du lòchôû caùc tænh Taây Nguyeân. Söï phaùt trieån du lòch töï phaùt,thieáu ñoàng boä ñaõ gaây ra taùc ñoäng ñeán taøi nguyeân vaømoâi tröôøng töï nhieân cuõng nhö moâi tröôøng vaên hoùa.Moät soá döï aùn ñaàu tö, bao goàm caû ñaàu tö naâng caáphaï taàng du lòch, coøn chöa phaùt huy ñöôïc hieäu quaû.Vôùi nhöõng lyù do nhö vaäy, vieäc nghieân cöùu, ñaùnh giaùSoá 15 naêm 201427ñòa phöôngtoång hôïp taøi nguyeân du lòch Taây Nguyeân, thöïc traïngphaùt trieån ñaõ ñöôïc thöïc hieän nhaèm laøm roõ heä thoángtaøi nguyeân du lòch, ñaëc bieät laø caùc taøi nguyeân thieânnhieân coù giaù trò di saûn, laøm cô sôû cho coâng taùc toåchöùc khoâng gian phaùt trieån beàn vöõng du lòch ôû TaâyNguyeân.Heä thoáng caùc di saûn thieân nhieân, taøi nguyeându lòch ôû Taây NguyeânÑeà taøi ñaõ tieán haønh thoáng keâ, ñieàu tra, phaân tíchvaø ñaùnh giaù 113 di saûn thieân nhieân, caùc nguoàn taøinguyeân töï nhieân vaø nhaân vaên coù giaù trò noåi baät chophaùt trieån du lòch ôû Taây Nguyeân, trong ñoù coù 7 disaûn thieân nhieân, 7 vöôøn quoác gia (VQG) vaø röøng töïnhieân, 8 caûnh quan ñoäc ñaùo, 13 hoà nöôùc, 25 thaùcnöôùc, 1 suoái nöôùc noùng, 3 khu vui chôi giaûi trí, 1 disaûn vaên hoùa theá giôùi, 1 vaên hoùa daân gian, 11 vaênhoùa kieán truùc, 3 di tích khaûo coå hoïc, 7 di tích lòch söû,13 di tích vaên hoùa (chuøa, nhaø thôø), 5 leã hoäi…Caùc di saûn thieân nhieân noåi baät ôû Taây Nguyeânñöôïc ñeà taøi chuù troïng nghieân cöùu goàm coù: 1) Moätsoá khu vöïc coù veû ñeïp thieân nhieân vaø giaù trò thaåm myõkhaùc thöôøng, ví duï cuïm thaùc nöôùc Ñray Nur vaø ÑraySaùp treân soâng Seâreâpoák thuoäc caùc tænh ÑaêkLaêk vaøÑaêkNoâng; 2) Nhöõng thaân caây goã Thuûy tuøng bò maõnaõo hoùa phaùt hieän trong nuùi Chö A Thai, huyeänPhuù Thieän, tænh Gia Lai, thuoäc loaïi quyù hieám vaø ñaõbò khai thaùc kieät trong nhieàu naêm qua; 3) Nhöõngloaïi “caây hoùa thaïch soáng” ñaëc höõu ôû Taây Nguyeân;4) Ñòa khoái Kon Tum thuoäc Taây Nguyeân laø 1 trong2 khu vöïc xuaát loä loaïi ñaù thuoäc loaïi coå nhaát VieätNam vaø treân theá giôùi, coù tuoåi Arkei (treân 2,5 tyû naêmtröôùc); 5) Caùc thaønh taïo nuùi löûa kyø vó nhaát töøng hoaïtñoäng ôû Vieät Nam ñeå laïi roõ neùt nhieàu daáu aán ôû TaâyNguyeân; 6) Nhöõng nôi phaùt loä cuûa ñaù sieâu mafic treânquoác loä 14, ñòa phaän huyeän Ngoïc Hoài, tænh Kon Tum;7) Khaùm phaù bí aån cuûa vieäc hình thaønh taàng bauxittaïi Taây Nguyeân.Taøi nguyeân du lòch töï nhieân cuûa Taây Nguyeân:caùc cao nguyeân xeáp taàng ôû Taây Nguyeân laø ñaàunguoàn cuûa caùc heä thoáng soâng Ñoàng Nai, soâng Bacoù caáu truùc ñòa hình chia caét, taïo neân nhieàu thaùcnöôùc: Ña ...