Fintech tác động đến sức mạnh thị trường của ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam

Bài viết "Fintech tác động đến sức mạnh thị trường của ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam" phân tích mối quan hệ giữa các công ty Fintech và ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam, kiểm định các giả thuyết kết quả bằng cách sử dụng một mẫu quan sát gồm 22 ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam và dữ liệu về số lượng công ty Fintech được thành lập trong giai đoạn 2013 - 2022. Đề xuất một số hướng đi cho các bên liên quan, không chỉ khuyến khích ngân hàng đổi mới mà còn cải thiện hiệu quả trong lĩnh vực ngân hàng - tài chính. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Fintech tác động đến sức mạnh thị trường của ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2023 VÀ TRIỂN VỌNG NĂM 2024 THÚC ĐẨY TỔNG CẦU ĐỂ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH MỚI 44.FINTECH TÁC ĐỘNG ĐẾN SỨC MẠNH THỊ TRƯỜNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TẠI VIỆT NAM TS. Trần Thị Kim Nhung*, Nguyễn Thị Nguyệt Ánh* Ngô Thị Hà Vi*, Tăng Thị Thảo Nhung* Phạm Linh Ngân*, Dương Hồng Ngọc* Tóm tắt Kể từ khi ra đời tại Việt Nam, công nghệ tài chính (Fintech) đã trở thành một lĩnh vực độtphá, tạo ra những thay đổi đáng kể trong việc tiếp cận dịch vụ của ngành Ngân hàng và Tàichính. Trong ngành này, sự xuất hiện của Fintech buộc ngân hàng phải xem xét lại hiệu quảcủa các sản phẩm và dịch vụ truyền thống, đòi hỏi sự đổi mới trong hoạt động cũng như cảitiến sản phẩm để nhanh chóng thích nghi với bối cảnh chung của ngành công nghiệp nhằmduy trì sức mạnh thị trường. Do đó, trong nghiên cứu này, chúng tôi phân tích mối quan hệgiữa các công ty Fintech và ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam,kiểm địnhcác giảthuyết kết quả bằng cách sử dụng một mẫu quan sát gồm 22 ngân hàng thương mại cổ phầnViệt Nam và dữ liệu về số lượng công ty Fintech được thành lập trong giai đoạn 2013 - 2022.Bằng xử lý thống kê số liệu, kết quả nghiên cứu cho thấy, quy luật tác động hình chữ U giữasự phát triển của các công ty Fintech vàsức mạnhthị trường của ngân hàng theo thời gian,bao gồm cả việc tạo ra cơ hội mới cũng như đối mặt với những thách thức. Cuối cùng, nhómtác giả đề xuất một số hướng đi cho các bên liên quan, không chỉ khuyến khích ngân hàngđổi mới mà còn cải thiện hiệu quả trong lĩnh vực ngân hàng - tài chính. Từ khóa: Fintech, sức mạnh thị trường, ngân hàng thương mại cổ phần1. ĐẶT VẤN ĐỀ Công nghệ đã là một phần của ngành dịch vụ tài chính từ những năm 1850, nhưng chỉtrong hai thập kỷ qua, “Fintech” mới trở thành một thuật ngữ để mô tả những đột phá trong* Trường Đại học Kinh tế Quốc dân 585KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIAcông nghệ, có tiềm năng chuyển đổi việc cung cấp dịch vụ tài chính, thúc đẩy tạo ra các môhình kinh doanh, ứng dụng quy trình và sản phẩm mới, cũng như mang lại lợi ích cho ngườitiêu dùng. Sự phát triển của công nghệ tài chính (Fintech) và sự xuất hiện của các công tyFintech đang làm thay đổi sâu sắc mô hình hoạt động, dịch vụ của các ngân hàng và cũng cóthể ảnh hưởng đến sức mạnh thị trường của các ngân hàng này (Restoy, 2021). Hiện nay, đasố các nghiên cứu cho rằng, Fintech đang thúc đẩy sự cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng,dẫn đến việc giảm sức mạnh thị trường của các ngân hàng và làm cho các công ty Fintechchiếm lĩnh thị trường từ chính các ngân hàng này (Niu và Min, 2015; Vives, 2019; Bilotta vàRomano, 2019; Hodula, 2021; Papadimitri và cộng sự, 2021). Ngược lại, nhiều nghiên cứukhác cho rằng, sức mạnh thị trường của ngân hàng không bị ảnh hưởng đáng kể (Kerényi vàMolnár, 2017; Alt và cộng sự, 2018). Theo đó, sự phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệpvà giải pháp Fintech chưa đưa ra sự giảm đáng kể về thị phần của các ngân hàng. Mặc dùcông nghệ thông tin (IT) và các yếu tố khoa học và công nghệ khác đang thúc đẩy sự lanrộng của tài chính số và tài chính trực tuyến, tích hợp trong ngành Ngân hàng vẫn duy trìở mức cao (Alt và cộng sự, 2018). Barba Navaretti (2017) tin rằng, các công ty Fintech sẽkhông thay thế hết tất cả các chức năng chính của ngân hàng, và ngân hàng truyền thống sẽáp dụng các công nghệ và phương pháp mới để cung cấp các dịch vụ hiện có. Các kết luậnnày được đưa ra dựa trên quan điểm các ngân hàng cũng đang dần hướng đến đổi mới sángtạo. Các kết luận mâu thuẫn này đặt ra một vấn đề trong bối cảnh công nghệ Fintech ngàycàng phát triển, việc các công ty Fintech ra đời song song với việc áp dụng đổi mới sáng tạotại các ngân hàng. Từ đó, nhóm nghiên cứu đưa ra đề tài: “Fintech tác động đến sức mạnhthị trường của ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam”. Tại Việt Nam, sự bùng nổ của Fintech đã tạo ra các thách thức và cơ hội mới cho cácngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP). Tuy vậy, chưa có nghiên cứu cụ thể nào tại ViệtNam tập trung vào tác động của Fintech đối với sức mạnh thị trường của các ngân hàng này.Do đó, việc nghiên cứu về tác động của Fintech đối với sức mạnh thị trường của NHTMCPtại Việt Nam không chỉ có ý nghĩa lý thuyết mà còn rất cần thiết trong thực tiễn. Vấn đề cơbản mà nghiên cứu này đặt ra là tìm hiểu cách Fintech tác động đến sức mạnh thị trường củaNHTMCP tại Việt Nam, đồng thời nhìn nhận vai trò của đổi mới sáng tạo tại các ngân hàng.Điều này bao gồm việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng, cơ hội và thách thức mà Fintechmang lại, cũng như nhận diện các chiến lược mà NHTMCP có thể áp dụng để tận dụng cơhội và đối phó với các thách thức này. Đồng thời, bài viết cũng sẽ đề xuất các khuyến nghị vàchiến lược cho các NHTMCP trong môi trường kinh doanh ngân hàng ngày càng cạnh tranh.2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Tổng quan nghiên cứu về Fintech và sức mạnh thị trường2.1.1. Tổng quan về Fintech Thuật ngữ “Fintech” (Financial Technology) được đề cập đầu tiên vào đầu những năm1990 bởi Chủ tịch Citicorp, John Reed, trong bối cảnh của một liên minh mới được thànhlập có tên là “Smart Card Forum”. Hiện nay, đã có rất nhiều định nghĩa từ các học giả khác586 KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2023 VÀ TRIỂN VỌNG NĂM 2024 THÚC ĐẨY TỔNG CẦU ĐỂ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH MỚInhau về “Finte ...