Gia đình Việt Nam trên con đường công nghiệp hóa và hiện đại hóa - Vũ Khiêu

Những vấn đề gia đình đang được đặt ra hiện nay ở các nước phương Tây là gì, vấn đề khai thác truyền thống gia đình ở các nước phương Đông, những vấn đề của gia đình ở Việt Nam hôm nay và mai sau là gì,... Nhằm giúp các bạn giải đáp những thắc mắc trên, mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Gia đình Việt Nam trên con đường công nghiệp hóa và hiện đại hóa" dưới đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Gia đình Việt Nam trên con đường công nghiệp hóa và hiện đại hóa - Vũ Khiêu X· héi häc sè 4(72), 2000 5 gia ®×nh viÖt nam trªn con ®−êng c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa Vò Khiªu NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 5 võa qua ®· ®Æt vÊn ®Ò gia ®×nh ë mét tÇm quan träng trong sù nghiÖp x©y dùng v¨n hãa vµ ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt cña ®Êt n−íc. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i t¹o ra ®êi sèng lµnh m¹nh ë c¸c ®¬n vÞ c¬ së, ®Çu tiªn lµ gia ®×nh, gi÷ g×n vµ ph¸t huy nh÷ng ®¹o ®øc tèt ®Ñp cña gia ®×nh ViÖt Nam, coi träng x©y dùng gia ®×nh v¨n hãa vµ x©y dùng mèi quan hÖ kh¨ng khÝt gi÷a gia ®×nh, nhµ tr−êng vµ x· héi. GÇn ®©y, gia ®×nh kh«ng chØ næi lªn nh− mét vÊn ®Ò quan träng vµ cÊp thiÕt cña riªng ViÖt Nam mµ cßn lµ vÊn ®Ò ®ang ®−îc ®Æt ra víi c¸c d©n téc trªn toµn thÕ giíi. Loµi ng−êi ®· tõ gi· thÕ kû XX ®Ó b−íc vµo thÕ kû XXI. VÊn ®Ò gia ®×nh ngµy cµng trë nªn phong phó, ®a d¹ng vµ phøc t¹p. ë mäi n¬i, mäi lóc, gia ®×nh ®Òu chøng tá søc m¹nh cña nã. Nã cã thÓ x©y dùng vµ còng cã thÓ ph¸ ho¹i. Nã ®em l¹i h¹nh phóc cho con ng−êi còng nh− gieo r¾c nh÷ng ®iÒu bÊt h¹nh. Kh«ng lóc nµo b»ng lóc nµy, vÊn ®Ò gia ®×nh ®−îc ®Æt ra víi mét ý nghÜa phæ qu¸t ë c¶ ph−¬ng §«ng vµ ph−¬ng T©y. Nã kh«ng chØ mang tÝnh cÊp thiÕt cña hiÖn t¹i mµ cßn g¾n liÒn víi qu¸ khø vµ gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®èi víi t−¬ng lai. LÞch sö c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa cña c¸c d©n téc ®Òu g¾n liÒn víi nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c cña gia ®×nh, ®Òu chÞu sù t¸c ®éng k×m h·m hay thóc ®Èy, tiÕn bé hay b¶o thñ cña gia ®×nh. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ë c¸c n−íc ph−¬ng T©y tr−íc ®©y ®· nhanh chãng xãa bá nh÷ng nÒn nÕp cæ truyÒn trong x· héi trung ®¹i, nh÷ng tËp qu¸n lçi thêi, nh÷ng hiÖn t−îng ph¶n nh©n v¨n trong ®êi sèng gia ®×nh. ViÖc nµy thùc tÕ ®· gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ®i lªn cña x· héi c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa. Sù tho¸t ly ®êi sèng gia ®×nh míi ®Çu thùc sù lµ mét hiÖn t−îng gi¶i phãng cho c¸ nh©n ®· dÇn dÇn trë thµnh mét sù nghÌo nµn trong ®êi sèng tinh thÇn, sù thiÕu thèn vÒ t×nh c¶m, sù c« ®¬n, tÎ nh¹t trong cuéc ®êi. Trong t×nh h×nh nµy, vÊn ®Ò gia ®×nh nhiÒu lóc ®· ®−îc ®Æt ra nh− mét sù luyÕn tiÕc ®èi víi qu¸ khø, mét nhu cÇu trong cuéc sèng hiÖn ®¹i. ë mét sè n−íc ph−¬ng §«ng, c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa l¹i diÔn ra víi nhiÒu nÐt kh¸c biÖt so víi ph−¬ng T©y. Gia ®×nh cò víi nh÷ng quy t¾c cæ truyÒn, víi quan hÖ g¾n bã gi÷a c¸c thµnh viªn, víi trËt tù trªn d−íi, víi sù phôc tïng ®èi víi ng−êi gia tr−ëng ®· ®−îc duy tr× vµ vËn dông nh− mét nh©n tè tÝch cùc trong c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa. Nh−ng ph¶i ch¨ng kiÓu gia ®×nh nµy cã thÓ tån t¹i m·i víi thêi gian, ph¶i ch¨ng m©u thuÉn gi÷a míi vµ cò, gi÷a sù lçi thêi cña qu¸ khø vµ sù ®ßi hái cña t−¬ng lai sÏ tr¸nh khái ®−îc mét sù bïng næ s©u s¾c vµ m¹nh mÏ. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn 6 Gia ®×nh ViÖt Nam trªn con ®−êng c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ViÖt Nam lµ mét n−íc chËm tiÕn ®ang ®i vµo c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa víi ®Çy rÉy nh÷ng khã kh¨n. Tuy nhiªn ViÖt Nam còng cã nh÷ng thuËn lîi to lín lµ víi sù nç lùc vµ s¸ng t¹o, ViÖt Nam cã thÓ tr¸nh ®−îc nh÷ng sai lÇm cña ng−êi ®i tr−íc vµ xö lý vÊn ®Ò gia ®×nh mét c¸ch khoa häc, hîp lý, ph¸t huy ®−îc truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc, g¹t bá ®−îc nh÷ng nh©n tè l¹c hËu ®Ó gia ®×nh ViÖt Nam trë thµnh nh©n tè tÝch cùc cho c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa võa thÓ hiÖn b¶n s¾c v¨n hãa cña d©n téc, võa phï hîp víi xu h−íng tiÕn bé cña nh©n lo¹i. Gia ®×nh ViÖt Nam lµ mét vÊn ®Ò khoa häc. B−íc ®Çu chØ nªn tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ cÊp thiÕt chung quanh mèi quan hÖ gi÷a gia ®×nh vµ v¨n hãa. Tr−íc hÕt, cÇn nhËn ®Þnh vµ kh¸i qu¸t l¹i toµn bé thùc tr¹ng, diÔn biÕn, quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p chung quanh vÊn ®Ò gia ®×nh vµ v¨n hãa trong ph¹m vi d©n téc vµ nh©n lo¹i h«m nay. CÇn ph©n tÝch vµ so s¸nh ®Æc ®iÓm h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña gia ®×nh trong lÞch sö ph−¬ng §«ng, ph−¬ng T©y vµ ë ViÖt Nam. Cuèi cïng, ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng vÒ gia ®×nh ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc ta hiÖn nay. Tõ ®ã nªu lªn ®−îc nh÷ng ®iÓm ®Æc thï cña gia ®×nh ViÖt Nam tõ trong qu¸ khø l©u ®êi ®Õn t×nh h×nh vµ nhiÖm vô cña gia ®×nh ViÖt Nam h«m nay vµ ngµy mai. T«i xin cã mét vµi ý kiÕn vÒ ba vÊn ®Ò sau ®©y: 1. Nh÷ng vÊn ®Ò gia ®×nh ®ang ®−îc ®Æt ra hiÖn nay ë c¸c n−íc ph−¬ng T©y. 2. VÊn ®Ò khai th¸c truyÒn thèng gia ®×nh ë c¸c n−íc ph−¬ng §«ng 3. Nh÷ng vÊn ®Ò cña gia ®×nh ë ViÖt Nam h«m nay vµ mai sau. A. Gia ®×nh ë c¸c n−íc ph−¬ng T©y ë ph−¬ng T©y gÇn ®©y, vÒ mÆt khoa häc cã nh÷ng ph¸t hiÖn míi, t×m tßi míi t¸c ®éng thªm ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò gia ®×nh. D©n téc häc nªu lªn tÝnh phæ biÕn cña cÊu tróc cæ truyÒn vÒ d©n téc. T©m sinh lý ®i s© ...