Giá trị của các chỉ số khí máu tĩnh mạch (PH, HCO3- và SBE) trong đánh giá tình trạng thăng bằng kiềm – toan ở trẻ sơ sinh suy hô hấp tại khoa hồi sức sơ sinh

Khí máu động mạch là xét nghiệm chuẩn vàng cung cấp thông tin về tình trạng thăng bằng kiềm - toan. Tuy nhiên, thủ thuật chích hay đặt catheter động mạch có thể gây ra nhiều biến chứng, nhất là khi thực hiện nhiều lần trên trẻ sơ sinh non tháng. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu đánh giá tính giá trị của khí máu tĩnh mạch nhằm thay thế cho khí máu động mạch trong đánh giá tình trạng kiềm – toan ở trẻ sơ sinh suy hô hấp tại khoa hồi sức sơ sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giá trị của các chỉ số khí máu tĩnh mạch (PH, HCO3- và SBE) trong đánh giá tình trạng thăng bằng kiềm – toan ở trẻ sơ sinh suy hô hấp tại khoa hồi sức sơ sinhNghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017 GIÁ TRỊ CỦA CÁC CHỈ SỐ KHÍ MÁU TĨNH MẠCH (PH, HCO3- VÀ SBE) TRONG ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG THĂNG BẰNG KIỀM – TOAN Ở TRẺ SƠ SINH SUY HÔ HẤP TẠI KHOA HỒI SỨC SƠ SINH. Nguyễn Thu Tịnh*, Phạm Lê An**, Phan Hữu Nguyệt Diễm***TÓM TẮT Mở đầu: Khí máu động mạch là xét nghiệm chuẩn vàng cung cấp thông tin về tình trạng thăng bằng kiềm -toan. Tuy nhiên, thủ thuật chích hay đặt catheter động mạch có thể gây ra nhiều biến chứng, nhất là khi thực hiệnnhiều lần trên trẻ sơ sinh non tháng. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu đánh giá tính giá trị của khí máu tĩnh mạchnhằm thay thế cho khí máu động mạch trong đánh giá tình trạng kiềm – toan ở trẻ sơ sinh suy hô hấp tại khoa hồisức sơ sinh. Đối tượng – phương pháp nghiên cứu: chúng tôi thực hiện lấy khí máu động mạch và tĩnh mạch cùng lúctrên 322 bệnh nhân suy hô hấp nhập khoa hồi sức sơ sinh. Chúng tôi so sánh các giá trị pH, HCO3 và SBE củamẫu máu tĩnh mạch với máu động mạch được lấy cách nhau < 5 phút. Dữ liệu được phân ích tương quan, hồi quituyến tính và biểu đồ Bland – Altman. Mô hình này được ngoại kiểm trên 40 trường hợp thu thập sau mẫunghiên cứu 20 tháng. Kết quả: Qua thời gian 12 tháng thực hiện lấy mẫu, chúng tôi thu thập được 322 cặp khí máu động và tĩnhmạch. Tất các các chỉ số khí máu tương quan và tương đồng chặt chẽ. Trung bình khác biệt của các chỉ số khí máuđộng mạch và tĩnh mạch tương ứng: pH là -0,029 đơn vị, HCO3 là 0,7 mmol/L và SBE là 0,32 mmol/L. Tất cảgiới hạn tương đồng 95% hẹp. Các ngưỡng phân cắt chẩn đoán kiềm toan cho độ nhạy, độ đặc hiệu và diện tíchdưới đường cong tốt. Ngoại kiểm mô hình cho thấy có sự hiệu chỉnh và sự phân loại tốt các các chỉ số khí máu. Kết luận: các chỉ số khí máu tĩnh mạch có tương quan chặt và mức độ tương đồng cao giữa các chỉ số tươngứng của khí máu động mạch ở trẻ sơ sinh suy hô hấp tại khoa hồi sức sơ sinh. Kết quả đề xuất các chỉ số khí máutĩnh mạch có thể thay thế tốt cho các chỉ số khí máu động mạch ở dân số này. Từ khoá: pH, HCO3, SBE, thăng bằng kiềm - toan, suy hô hấp, khí máu động mạch, khí máu tĩnh mạch.ABSTRACT THE VALIDITY OF VENOUS BLOOD VALUES (PH, HCO3- AND SBE) IN ASSESSMENT OF BASE – ACID BALANCE IN NEWBORNS WITH RESPIRATORY FAILURE. Nguyen Thu Tinh, Pham Le An, Phan Huu Nguyet Diem * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 21 - No 3 - 2017: 166 - 175 Background and objective: Arterial blood gas is the gold standard test in assessment of base – acid balance;however, arterial puncture or arterial cannulation can cause many complications, especially when they areperformed in preterm infants or repeatedly in the same patient. We investigate the validity of venous blood values(pH, HCO3- and SBE) in assessment of acid – base balance in newborns with respiratory failure. Methods: We collected simultaneously venous blood and arterial blood samples from 322 neonates who hadbeen admitted to NICU with respiratory distress. We compared pH, HCO3, and SBE on arterial and venoussamples that were taken within 5 minutes of each other. Data was analysed by using correlation, linear regression,and Bland – Altman plots. *: Bộ môn Nhi, Đại Học Y Dược Tp. HCM ** Bộ môn BS gia đình, Đại Học Y Dược Tp. HCM Tác giả liên lạc: Ths.BS. Nguyễn Thu Tịnh ĐT: 0937911277 Email tinhnguyen@ump.edu.vn166 Chuyên Đề Gây Mê Hồi SứcY Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 3 * 2017 Nghiên cứu Y học Results: A total of 322 paired samples were collected during 12 months. The mean differences betweenarterial and venous values for pH was -0.029 units, for HCO3 was 0.7 mmol/L, and for SBE was 0.32 mmol/L.All values showed narrow 95% limits of agreement. The cut-offs for metabolic acidosis or alkalosis showed verygood sensitivity, specificity, and ROC-AUC. The models were externally validated from a separate group of 40patients who were gathered 20 months later. External validation showed good calibration, and gooddiscrimination. Conclusion: venous variables showed a very strong correlation and high level of agreement with arterialvariables, respectively. These results suggest that venous values may replace arterial values respectively inassessment of base – acid balance in this clinical setting. Keywords: pH, HCO3, SBE, PCO2, acid – base balance, respiratory failure, ABG, VBG.MỞ ĐẦU quán. Tại Việt Nam, chúng tôi chưa ghi nhận có nghiên cứu liên quan dùng khí máu tĩnh mạch Suy hô hấp là hội chứng thường gặp nhất, là đánh giá thăng bằng kiềm - toan ở suy hô hấp sơnguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong thời sinh. Trong điều kiện hiện nay tại Việt Nam, hầukỳ sơ sinh và chi phí điều trị rất tốn kém (2), (13), (16). hết các đơn vị chăm sóc trẻ sơ sinh ở các tỉnh vàKhí máu động mạch là xét nghiệm chuẩn vàng thành phố đã có máy xét nghiệm khí máu nhưngcung cấp thông tin về thăng bằng kiềm toan (1), (9). tồn tại khó khăn trong việc lấy mẫu máu độngTrong thực hành lâm sàng tại khoa Hồi sức sơ mạch để xét nghiệm, đặc biệt ở trẻ sơ sinh nonsinh, xét nghiệm khí máu động mạch để cung tháng hay trẻ suy hô hấp nặng cần lấy mẫu máucấp thông tin thăng bằng kiềm toan là xét động mạch nhiều lần.nghiệm phổ biến vì hầu hết bệnh nhân có suy hô ...