GIÁ TRỊ CỦA PHÉP ĐO PCO2 VÀ pH MÁU NHĨ PHẢI LẤY QUA CATÊTE TĨNH MẠCH TRUNG TÂM TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC MỔ TIM MỞ

CO2 và H+ từ các mô đổ vào tĩnh mạch chủ trên và chủ dưới chảy về tim. Vậy PCO2 và pH ở máu nhĩ phải (hút qua catête tĩnh mạch trung tâm) có thể thay PCO2 và pH máu động mạch để đánh giá thông khí và toan kiềm không? Mục tiêu: Đánh giá mối tương quan và sự phù hợp của PCO2 và của pH giữa máu động mạch và máu nhĩ phải lấy qua catête tĩnh mạch trung tâm. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang, so sánh tự đối chứng. Paired t - test,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁ TRỊ CỦA PHÉP ĐO PCO2 VÀ pH MÁU NHĨ PHẢI LẤY QUA CATÊTE TĨNH MẠCH TRUNG TÂM TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC MỔ TIM MỞ TCNCYH 38 (5) - 2005 GIÁ TRỊ CỦA PHÉP ĐO PCO2 VÀ pH MÁU NHĨ PHẢI LẤY QUA CATÊTE TĨNH MẠCH TRUNG TÂM TRONG GÂY MÊ HỒI SỨC MỔ TIM MỞ Nguyễn Quốc Kính Khoa Gây mê Hồi sức – Bệnh viện Việt-Đức CO2 và H+ từ các mô đổ vào tĩnh mạch chủ trên và chủ dưới chảy về tim. Vậy PCO2 và pH ở máu nhĩphải (hút qua catête tĩnh mạch trung tâm) có thể thay PCO2 và pH máu động mạch để đánh giá thông khívà toan kiềm không? Mục tiêu: Đánh giá mối tương quan và sự phù hợp của PCO2 và của pH giữa máuđộng mạch và máu nhĩ phải lấy qua catête tĩnh mạch trung tâm. Đối tượng và phương pháp: Nghiêncứu cắt ngang, so sánh tự đối chứng. Paired t - test, r (theo Pearson), Bland - Altman được áp dụng. Kếtquả: PCO2 nhĩ phải - động mạch chênh lệch -5.68 (± 2,44), r = 0,92 và phù hợp tốt. pH nhĩ phải - độngmạch chênh lệch 0,04 (± 0,02), r = 0,94 và phù hợp tốt. Kết luận: PCO2 và pH máu nhĩ phải có thể thayPCO2 và pH máu động mạch trong gây mê và hồi sức bệnh nhân mổ tim mở. Từ khoá: PCO2, pH, chênh lệch động mạch - nhĩ phải, mổ tim mở.I. ĐẶT VẤN ĐỀ Vai trò của đo PCO2 và pH máu tĩnh mạch trộn và máu tĩnh mạch trung tâm mới chỉ được chú ý Xét nghiệm khí máu động mạch rất cần thiết gần đây ở nước ngoài. Mục tiêu: Nhằm đánhtrong gây mê và hồi sức nội, ngoại khoa để đánh giá mối tương quan và sự phù hợp của PCO2giá tình trạng trao đổi oxy (PaO2), thông khí và của pH giữa máu động mạch và máu nhĩ(PaCO2) và toan kiềm (pH, PCO2, HCO3-). Tuy phải lấy qua catête tĩnh mạch trung tâm.nhiên, chọc động mạch để lấy mẫu máu nhiều khikhó khăn và có thể gây một số tai biến. Trong lâm II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPsàng, có thể dùng bão hoà oxy máu qua xung NGHIÊN CỨUmạch SpO2 (không xâm lấn) để theo dõi trình 1. Đối tượngtrạng trao đổi oxy, còn tình trạng thông khí vàtoan kiềm vẫn cần đến xét nghiệm máu. Các bệnh nhân mổ tim mở, có luồn catête tĩnh mạch trung tâm sâu vào nhĩ phải (phẫu thuật viên Tế bào ở các mô chuyển hoá tạo ra năng lượng nắn kiểm tra khi mở ngực). Loại trừ các bệnh nhânATP và CO2. CO2 từ mô kết hợp với hemoglobin và có shunt trong tim giai đoạn chưa được sửa.hoà tan trong huyết tương theo máu tĩnh mạchchủ trên và chủ dưới đổ về nhĩ phải, xuống thất 2. Phương phápphải rồi lên động mạch phổi (máu ở đây được gọi Bệnh nhân được gây mê, thở máy, tuần hoànlà máu tĩnh mạch trộn) để thải qua phổi. Khi giảm ngoài cơ thể, monitoring theo phác đồ thường qui.tưới máu, mô chuyển hoá yếm khí, H+ được tạo ra Sau mở ngực và trước khi đóng ngực, lấy đồngnhiều hơn và đổ vào máu tĩnh mạch nên một số thời hai mẫu máu động mạch và nhĩ phải (quatác giả cho rằng pH máu tĩnh mạch phản ánh trực catête tĩnh mạch trung tâm hoặc phẫu thuật viêntiếp sự giảm tưới máu mô hơn là pH động mạch. hút máu nhĩ phải nếu catête ở tĩnh mạch chủ trên)Máu tĩnh mạch trộn đại điện cho tất cả máu tĩnh để thử PCO2 và pH bằng máy AVL - Compact 2mạch các vùng cơ thể nên lấy mẫu máu ở đây là Blood gas analysis.chính xác nhất nhưng đặt catête Swan - Ganz vào 3. Xử lý số liệu: Tính paired t - test (p < 0.05động mạch phổi là kỹ thuật phức tạp và tốn kém. được coi là có ý nghĩa thống kê), hệ số tươngMáu nhĩ phải tập hợp máu từ tĩnh mạch chủ trên quan r (theo Pearson), phương trình tương quanvà chủ đưới nên có thể gần với máu tĩnh mạch tuyến tính, sự phù hợp (theo Bland - Altman) củatrộn. Lấy máu nhĩ phải đơn giản hơn nhiều nhờ hút PCO2 và của pH giữa các mẫu xét nghiệm máuqua catête đo tĩnh mạch trung tâm. động mạch và máu nhĩ phải. 1TCNCYH 38 (5) - 2005 III. KẾT QUẢ Tổng số 48 cặp xét nghiệm (mỗi cặp gồm 2 mẫu là máu động mạch và nhĩ phải). 1. Phân bố bệnh nhân 2. Chênh lệch trung bình (∆) PCO2, pH Tổng số: 30 bệnh nhân, gồm 18 nam và 12 nữ giữa máu động mạch và nhĩ phải ở 48 cặp Cân nặng: 50,63 ± 13,93 (14 - 75 kg) xét nghiệm khí máu ...