Giãn phế quản không hồi phục

Người cao tuổi ho nhiều, khạc nhiều đờm vào buổi sáng, ho ra máu... Ðó là những dấu hiệu của bệnh giãn phế quản. Tình trạng giãn không hồi phục các phế quản trung bình và nhỏ kèm theo các rối loạn cấu trúc thành phế quản, tăng tiết dịch niêm mạc phế quản gây nên bệnh cảnh giãn phế quản. Nguyên nhân có thể bẩm sinh hoặc mắc phải. Người cao tuổi thường gặp nguyên nhân mắc phải. Giãn phế quản bẩm sinh thường ở phần lớn các phế quản, ít gặp và biểu hiện bệnh ngay từ khi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giãn phế quản không hồi phục Giãn phế quản không hồi phụcNgười cao tuổi ho nhiều, khạc nhiều đờm vào buổi sáng, ho ramáu... Ðó là những dấu hiệu của bệnh giãn phế quản.Tình trạng giãn không hồi phục các phế quản trung bình và nhỏkèm theo các rối loạn cấu trúc thành phế quản, tăng tiết dịch niêmmạc phế quản gây nên bệnh cảnh giãn phế quản.Nguyên nhân có thể bẩm sinh hoặc mắc phải. Người cao tuổithường gặp nguyên nhân mắc phải. Giãn phế quản bẩm sinhthường ở phần lớn các phế quản, ít gặp và biểu hiện bệnh ngay từkhi còn trẻ. Thành phế quản thiếu các vòng sụn nâng đỡ nên giãnra có thể có thêm những rối loạn miễn dịch dịch thể như: suy giảmhay không có globulin máu hoặc suy giảm miễn dịch tế bào gây rốiloạn tiết dịch và chức năng thanh lọc của niêm mạc phế quản nêndễ nhiễm khuẩn. Phải nói đến bệnh nhầy nhớt lông chuyển bấtđộng (mucoviscidose) và đặc biệt là hội chứng Kartagener gồmgiãn phế quản, viêm xoang và đảo ngược phủ tạng: tim quay sangphải, gan ở bên trái và dạ dày ở bên phải. Ảnh minh họa (nguồn Internet)Giãn phế quản thường gặp hơn có thể khu trú hoặc lan tràn ở nhiềuvùng. Giãn phế quản lan tràn là di chứng của các bệnh phổi, phếquản nặng, thậm chí từ thời nhỏ tuổi như cúm, sởi, ho gà... Giãnphế quản khu trú gây nên bởi sự ứ đọng dịch tiết dẫn đến viêmnhiễm hoặc viêm nhiễm phế quản nguyên phát gặp ở: lao, nấm, ápxe phổi hoặc khối u.Giãn phế quản bắt đầu từ lần phân nhánh phế quản thứ tư cho đếnlần thứ 8. Có nhiều dạng tổn thương phế quản: Dạng hình trụ haychuỗi hạt; Dạng túi, bóng hay kén.Hệ thống mạch máu phế quản tăng sinh, các tiểu động mạch ngoằnngoèo dẫn máu theo chiều ngược dòng do những nối tắt động mạch– động mạch. Chính vì vậy mà bệnh giãn phế quản có triệu chứngho ra máu, nhiều khi ho ra máu dữ dội. Sụn phế quản thoái hóa tiêuhủy hoặc không có được thay thế bằng các mô xơ vôi hóa, collagenlàm mất đi khung nâng đỡ và tính đàn hồi. Phế nang cũng có tổnthương, hay gặp: viêm phế nang, xẹp phế nang gây rối loạn chứcnăng trao đổi khí.Triệu chứngTriệu chứng của giãn phế quản bao gồm:+ Ho nhiều, khạc nhiều đờm vào buổi sáng hoặc suốt ngày. Khốilượng đờm hơn 200ml một ngày. Đựng đờm vào cốc thủy tinh lắngthành 3 lớp: trên cùng là bọt, giữa là nhày loãng, dưới là mủ đặc.Đờm có mùi nồng như thạch cao, có mùi hôi thối khi nhiễm vikhuẩn yếm khí.+ Ho ra máu: máu đỏ tươi lẫn với đờm hay toàn phần. Mức độnặng nhẹ tùy thương tổn mạch máu.+ Các dấu hiệu nhiễm khuẩn: sốt, tăng bạch cầu.+ Người cao tuổi bệnh lâu ngày và kết hợp nên có các dấu hiệu củarối loạn thông khí như ngón tay ngón chân dùi trống, suy hô hấpmạn tính và tâm phế mạn.Để xác định chính xác giãn phế quản phải chụp cắt lớp vi tính lồngngực độ phân giải cao. Phát hiện giãn phế quản khi phế quản lớngấp đôi mạch máu đi kèm, phế quản tăng khẩu kính phía ngoại vi,hình kén. Hình ảnh phế quản bị giãn.Ðiều trịĐiều trị giãn phế quản ở người cao tuổi chủ yếu là nội khoa:+ Liệu pháp kháng sinh được chỉ định sớm để hạn chế sự nặng nềcủa nhiễm khuẩn. Khi chưa có kết quả kháng sinh đồ cần lựa chọncác kháng sinh phổ rộng như nhóm cefalosporin thế hệ 2, 3:cefuroxim, cefotaxim hoặc nhóm macrolid: rovamyxin,roxithromyxin. Nếu đờm có mùi hôi chỉ định metronidazol để diệtvi khuẩn kỵ khí tốt hơn.+ Dẫn lưu sạch đờm mủ rất cần thiết để làm thông thoáng đườngdẫn khí:Các thuốc làm loãng đờm: mucitux, bisolvon hoặc khí dung dungdịch cao phân tử như manitol.Dẫn lưu tư thế và vỗ rung.+ Điều trị ho ra máu bằng thuốc an thần giảm ho co mạch tùy theonặng hay nhẹ. Nếu không cầm được máu tiến hành kỹ thuật gây tắcđộng mạch phế quản.Điều trị ngoại khoa giãn phế quản ở người cao tuổi cũng được xemxét nếu điều trị nội khoa không có kết quả với điều kiện thể trạngvà tuổi tác cho phép khi mắc thể khu trú.Dự phòng giãn phế quảnPhòng giãn phế quản cho người cao tuổi phải được tiến hành ngaytừ khi trẻ tuổi. Tiêm vaccin phòng lao, cúm, sởi, ho gà... Điều trịtốt các bệnh phổi phế quản như: viêm phế quản, viêm phổi, laophổi, polip phế quản, dị vật đường thở... Xử lý tốt các ổ nhiễmkhuẩn đường hô hấp trên. Tránh hít phải khói, hơi độc bằng sửdụng các phương tiện phòng hộ. Nhà xưởng phải thông thoáng, mởnhiều cửa sổ, có hệ thống hút bụi, hóa chất, vệ sinh răng miệng,mang khẩu trang để tránh nhiễm bệnh qua đường hô hấp ...