Giáo án số 11: Chủ nghĩa hiện thực (Chủ nghĩa hiện thực và hoàn cảnh ra đời của chủ nghĩa hiện thực)

Giáo án số 11: Chủ nghĩa hiện thực (Chủ nghĩa hiện thực và hoàn cảnh ra đời của chủ nghĩa hiện thực) được biên soạn nhằm giúp các bạn nắm được khái niệm chủ nghĩa hiện thực và hoàn cảnh ra đời của trào lưu; sự ảnh hưởng của xã hội và tư tưởng tới bút pháp của trào lưu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo án số 11: Chủ nghĩa hiện thực (Chủ nghĩa hiện thực và hoàn cảnh ra đời của chủ nghĩa hiện thực)11.Chủnghĩahiệnthựcvàhoàncảnhrađờicủachủnghĩahiệnthực. CHỦNGHĨAHIỆNTHỰC (Chủnghĩahiệnthựcvàhoàncảnhrađờicủachủnghĩahiệnthực.)A.MỤCTIÊU1.KiếnthứcCầnnắmvữngkháiniệmchủ nghĩahiệnthựcvàhoàncảnhrađờicủatràolưuSựảnhhưởngcủaxãhộivàtưtưởngtớibútphápcủatràolưu2.TưtưởngTìnhyêuvớivănhọchiệnthựcvàsựcảmthôngvớisốphânbấthạnhbịchủnghĩakimtiềntràđạp.3.KĩnăngBiếtvậndụngcáccơ sở xãhộivàtriếthọcđểlýgiảisự hìnhthànhmộttràolưuKĩnăngphêpháncáchiệntượngxấu.B.PHƯƠNGTIỆNDẠYHỌC1.Máychiếu2.GiáotrìnhvàtácphẩmC.NỘIDUNGI.KHÁINIỆM*Chủnghĩahiệnthực(Réalisme)cóhainghĩa:Theonghĩrộng,thuậtngữchủnghĩahiệnthựcđượcdùngđể xácđịnhquanhệgiữatácphẩmvănhọcđốivớihiệnthực,bấtkể tácphẩmđólàcủanhàvănthuộctrườngpháihoặckhuynhhướngvănnghệnào.Vớiýnghĩanày,kháiniệm chủnghĩahiệnthựcgầnnhưđồngnghĩavớikháiniệmsựthậtđờisống,bởilẽtácphẩmvănhọcnàocũngphảnánhhiệnthực.Vìvậy,khinóiđếntínhhiệnthựchaychủnghĩahiệnthựctrongvănhọccổ,trongsángtáccủaHômerơ,của ĐỗPhủ,BạchCưDị,…làngườitamuốnlưuýrằngtácphẩmcủanềnvănhọc đó,củacáctácgiảđógầngũi,gắnbóvớicuộcsốngvàmangtínhchânthựcsâusắc.Tuynhiên,cáchhiểuchủnghĩahiệnthựcđóhiệnnaykhôngcònđượclưu hànhvìnókhôngmanglạihiệuquả gìđángkể chonghiêncứuvănhọc.Thay vàođó,ngườitadùngkháiniệmkiểusángtáchiệnthực,haycòngọilàkiểu sángtáctáihiện.Theonghĩahẹp,kháiniệmchủ nghĩahiệnthựcdùngđể chỉ mộtphươngphápnghệ thuật,haymộttràolưuvănhọc.Vớitư cáchlàmộttràolưuvănhọcvàphươngphápsángtáccủatràolưuđó,chủ nghĩahiệnthựchìnhthànhtạichâuÂuvàonhữngnăm30củathế kỉ XIXvàbắtđầupháttriểnhoànchỉnh,rựcrỡcảvềmặtlíluậnlẫnthựctiễnsángtáctừnhữngnăm40thếkỉXIX,vớinhững đạibiểu ưutú:Stăngđan(Đỏ vàđen,TuviệnthànhPacmơ),Bandăc(Ơgienni Grăngđê,LãoGôriô,Miếngdalừa,…),Flôbe(BàBôvary)–Pháp;Tháccơrây(Hộichợphùhoa),Đichkenx(OlivơTuýt)–Anh;Gôgôn(Nhữnglinhhồnchết),L.Tônxtôi(Chiếntranhvàhòabình,AnnaKrênina,Phụcsinh),Đôtxtôiepxki(Tộiácvàtrừngphạt)Nga.Thuậtngữ chủ nghĩahiệnthựcrađờivàokhoảngnhữngnăm40–50thế kỉXIXkhicácđịchthủvănchươngcủanhàvănPhápChampfluerygọinhữngsáng tácphêphánsắccạnhcủaônglà“chủ nghĩahiệnthực”.Champfluerychấp nhậncáchgọinàyvàđặttênchocuốnsáchtậphợpcácbàibáocủamìnhlàChủnghĩahiệnthực(Réalisme,1857),mặcdùônggiảithíchnóphầnlớntheotinh thầnchủnghĩatựnhiênvàphilịchsử.Ở Nga,thuậtngữ nàyđượcnhàphêbìnhvănhọcP.V.Annenkovápdụnglần đầuvàovănhọcnăm1849.Vàvớiýnghĩalàmộtnguyêntắcsángtáccơ bản,thuậtngữ nàytrở nênthôngdụng ở NgavàchâuÂutừ nhữngnăm60thế kỉXIX.Chủ nghĩahiệnthực,hiểutheocáchnày,cónộidungchặtchẽ,xácđịnhtrêncơsởcácnguyêntắcmĩhọcsau: Môtả cuộcsốngnhư nóvốncóvàbằngđiểnhìnhhóacácsự kiệncủathựctếđờisống. Thừanhậnsựtácđộngqualạigiữatínhcáchvàhoàncảnh. Coitrọngnhữngchitiếtcụthểvàchínhxáctrongviệcmôtả conngườivàcuộcsống,coitrọngyếutốkháchquan.*ChủnghĩahiệnthựcphêphánThờikìđầu,chủ nghĩahiệnthựcxuấthiệnnhư mộtkẻ đồngminhvớichủnghĩalãngmạntrongtháiđộ phản ứngvớitrậttự xãhộiđươngthời.Vìthế,trongthờikìnày,rấtkhócóthểphânbiệtrạchròiranhgiớigiữachủnghĩahiệnthựcvàchủ nghĩalãngmạn(MiếngdalừacủaBandăc,TuviệnthànhPácmơcủaStăngđan,cáctiểuthuyếtcủaV.Huygô,vàphầnnàocủaĐíchkenx).Mộtsốmôtip lãng mạn được chuyển đổi thành môtip hiện thực (Đỏ và đen củaStăngđan,môtipanhchàngcóđịavịthấphènyêutiểuthưquýtộc)Nhưngtừnhữngnăm40củathếkỉXIXtrởđi,chủnghĩahiệnthựcđoạntuyệthẳnvề nguyêntắcsángtạovớichủ nghĩalãngmạnvàmangmộtcảmhứng mới:cảmhứngphântíchphêphántrongsự cảmnhậnvề thựctạiđờisống. Đếnđây,chủ nghĩahiệnthựccóthêmtêngọikhác:chủ nghĩahiệnthựcphêphán.Đâylàtêngọiướclệ,dùngđểchỉmộtkhuynhhướngcủachủnghĩahiệnthực,đạttớiđỉnhcaoởthếkỉXIXvàcònpháttriểntiếptụcởthếkỉXX;vàcũnglà têngọiphươngphápsángtáccủakhuynhhướngnày.ThuậtngữnàyđượcđềxuấtbởiM.Gorkivớidụngýphânbiệtkiểuchủnghĩahiệnthựcnàyvớikiểumới:chủnghĩahiệnthựcxãhộichủnghĩa.Cũngcómộtthuậtngữtươngđươngkhácđượcdùnglà“chủnghĩahiệnthựctưsản”,nhưng têngọinàykhôngđượcnhiềungườiđồngtìnhvì ...