Giáo án y học Tiệt trủng - Khử trùng

Mục tiêu - Trình bày được khái niệm tiệt trùng, khử trùng - Nêu đước các biện pháp khử trùng, tiệt trùng thường được sử dụng và ứng dụng của các biện pháp này - Trình bày các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tiệt trùng, khử trùng
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo án y học " Tiệt trủng - Khử trùng " Pham Hong Nhung １.9.0９ M c tiêuTrình bày ñư c khái ni m ti t trùng, khtrùng.Nêu ñư c các bi n pháp kh trùng, ti ttrùng thư ng ñư c s d ng và ng d ngc a các bi n pháp này.Trình bày các y u t nh hư ng ñ n quátrình ti t trùng, kh trùng. 1 L ch s phát tri nTh i kỳ c ñ i: ñã s d ng nhi u bi n phápki m soát VSV như phơi khô, hun khói, mu i,d m, phơi n ng…S d ng gia v trong n u nư ng, ư p xác…Gi a nh ng năm 1800, Semmelweiss vàLister ñã s d ng k thu t vô trùng ñ ch ngb i nhi m v t thương ph u thu t. Khái ni mTi t trùng (Sterilization) là tiêu di t t t c cácd ng vi sinh v t s ng, k c nha bào, ho c táchb chúng hoàn toàn kh i v t c n ti t trùng.Kh trùng (Disinfection) là làm cho v t ñư c khtrùng không còn kh năng gây nhi m trùng (chtiêu di t m m b nh mà không ph i t t c các visinh v t). 2 Khái ni m ch t trong vi sinh Ch t là hi n tư ng liên quan ñ n s ch m d t quá trình s ng c a sinh v t. D u hi u s ng sinh v t b c cao rõ ràng. VSV ch c u trúc t m t hay m t vài t bào nên d u hi u ch t khó phát hi n. S m t kh năng sinh s n vĩnh vi n th m chí trong ñi u ki n t i ưu cho s phát tri n là ñ nh nghĩa cái ch t trong vi sinh.Các y u t nh hư ng ñ n m c ñ tiêu di t vi sinh v t D ng vi sinh v t S lư ng vi sinh v t N ng ñ ch t hóa ch t Th i gian tác d ng Nhi t ñ pH 3D ng vi sinh v t Most resistant Bacterial spores Mycobacteria Nonlipid viruses Fungi Bacteria Lipid viruses Least resistant 4 Cơ ch ho t ñ ng c a các ch t ch ng vi sinh v tPhân lo i: D a vào b n ch t: Tác nhân v t lý, hóa hc D a vào m c ñ ch n l c: tác nhân ít ch n l c, ch n l c trung bình, và ch n l c cao ðích tác ñ ng 1 VÁCH 2 MÀNG T BÀO 3 QUÁ TRÌNH SINH T NG H P A. NUCLEIC VÀ PROTEIN 4 THAY ð I CH C NĂNG C A PROTEIN 5 Các bi n pháp kh trùng và ti t trùngBi n pháp v t lý: Nhi t Lc B cxBi n pháp hóa h c Ch t sát trùng Ch t ch ng nhi m trùng 6 Healthcare setting Food productionEveryday life Microbiology lab 7 Nhi t Có 2 d ng nhi t ñư c s d ng: Hơi nư c nóng (65-135ºC) Khí nóng khô (160-vài nghìn ºC) Cách th c ho t ñ ng: Hơi nư c nóng: gây ñông vón nên làm bi n tính màng bào tương; phá h y DNA, RNA, ribosome Khí nóng khô: oxi hóa t bào; bi n t t c thành tro khi nhi t ñ caoCác bi n pháp dùng hơi nư c nóng Hơi nư c áp su t cao: Autoclave 121ºC 1atm trong 30 phút Phương pháp Tyndal ðun sôi 100ºC trong 30 phút Phương pháp Pasteur 63-66ºC trong 30 phút 71,5ºC trong 15 giây 134ºC trong 1-2 giây (ultrahigh temperature) 8 AutoclaveCác bi n pháp dùng khí nóng khô ð t trên ng n l a Lò s y (170°C, 2 gi ) 9 Ki m tra ch t lư ngChú ý Luôn luôn ph i ki m tra ch t lư ng ti t trùng b ng các ch ñi m chuyên bi t. Ki m tra thư ng xuyên b ng ch ñi m hóa h c Ki m tra ñ nh kỳ b ng phương pháp sinh h c 10 L c vô trùngðư c s d ng ti t trùng cho ch t khí vàch t l ng không dùng nhi t ñư cKích thư c l l c 0,02-8 µmMàng l c: cellulose acetate, các v t li uplastic như nylon, tefloneL c ti t trùng không có tính ch c ch nnên ch s d ng khi không dùng ñư cbi n pháp khác 11 B cxB c x là d ng năng lư ng phát ra t các ho tñ ng c a nguyên tCó 2 lo i: B c x ñi n t : tia gamma, tia UV B c x h t: dòng electron t c ñ caoTia gamma: làm ñ t gãy c u trúc nguyên t c aphân t hình thành nên các ñ t bi n DNATia UV: ñưa nguyên t lên tr ng thái năng lư ngcao làm hình thành các liên k t b t thư ng trongDNA gây ñ t bi n 1213 Nhóm halogenTác d ng sát khu n do ph n ng oxy hóa vàhalogen hóa các ch t h u cơS oxy hóa nhóm S-H trong các amino acid vàS-S trong enzym làm b t ho t các enzymPh tác d ng r ng và th i gian tác d ng ng n ...