Giáo dục khai phóng và một số mô hình ứng dụng tại trường Đại học Thủ đô Hà Nội

Bài viết trình bày một số ưu điểm nổi bật của giáo dục khai phóng ở các trường đại học. Thông qua phân tích giáo dục khai phóng tại trường Đại học Fulbright Việt Nam, chúng tôi đề xuất một số mô hình vận dụng giáo dục khai phóng và đào tạo tại Trường Đại học Thủ đô Hà Nội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo dục khai phóng và một số mô hình ứng dụng tại trường Đại học Thủ đô Hà Nội20 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI GIÁO DỤC KHAI PHÓNG VÀ MỘT SỐ MÔ HÌNH ỨNG DỤNG TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI Nguyễn Văn Tuấn Trường Đại học Thủ đô Hà Nội Tóm tắt: Trong báo cáo này, chúng tôi trình bày một số ưu điểm nổi bật của giáo dục khai phóng ở các trường đại học. Thông qua phân tích giáo dục khai phóng tại trường Đại học Fulbright Việt Nam, chúng tôi đề xuất một số mô hình vận dụng giáo dục khai phóng vào đào tạo tại Trường Đại học Thủ đô Hà Nội. Từ khóa: Giáo dục, khai phóng, đại học hai giai đoạn. Nhận bài ngày 10.5.2020; gửi phản biện, chỉnh sửa, duyệt đăng ngày 24.6.2020 Liên hệ tác giả: Nguyễn Văn Tuấn; Email: nvtuan@daihocthudo.edu.vn1. MỞ ĐẦU Hiệp hội các trường Cao đẳng và Đại học Mỹ (Association of American Colleges andUniversities) đã nêu khái niệm giáo dục khai phóng (Liberal Arts Education) là một triết lígiáo dục cung cấp cho các cá nhân một nền tảng kiến thức rộng và những kĩ năng có thểchuyển đổi được, và một cảm nhận mạnh mẽ về các giá trị, đạo đức, và sự can dự vào đờisống công dân,... [7]. Theo Lê Hà thì “Giáo dục khai phóng là mô hình giáo dục bậc đại học hiện đang đượcáp dụng rộng rãi tại Hoa Kì, các quốc gia tiên tiến có nền giáo dục phát triển tại châu Âu,châu Á với đặc trưng là đào tạo linh hoạt, chú trọng cả chiều rộng và chiều sâu của mônhọc, khuyến khích các môn liên ngành, tăng cường khả năng lựa chọn cho sinh viên” [3]. Như vậy, theo các quan điểm trên thì giáo dục khai phóng ở bậc đại học có một số đặcđiểm cơ bản sau: - Sinh viên được trang bị các kiến thức nền khá rộng; - Các kiến thức liên ngành được cung cấp cho sinh viên trong quá trình đào tạo; Trên cơ sở kiến thức nền và các kiến thức liên ngành được trang bị rộng sinh viên sẽđược trang bị cách kiến thức ngành đào tạo sâu sắc. Ngoài ra, tư tưởng của giáo dục khai phóng còn được hiểu là phát huy tối đa năng lực,sở thích và nguyện vọng cá nhân trong việc chọn ngành nghề đào tạo. Điều này, theo ĐinhVũ Trang Ngân, Giám đốc chương trình Cử nhân tại Đại học Fulbright Việt Nam thì giáoTẠP CHÍ KHOA HỌC  SỐ 41/2020 21dục khai phóng chú trọng về nghệ thuật tự do. Bao gồm: Tư duy tự do, suy nghĩ tự do vàlựa chọn tự do [2]. Để minh họa, chúng ta lấy chương trình dào tạo (CTĐT) của Trường Đại học Fulbright Việt Nam. Theo sơ đồ 1, cụ thể, trước khi đi vào ngành đào tạo trong hai năm đầu sinh viên được trang bị kiến thức của các môn thuộc bốn nhóm sau [2]: Nhân văn (Humanities): Văn học, Ngôn ngữ học, Lịch sử, Triết học,… Khoa học xã hội (Social Sciences): Nhân chủng học, Kinh tế học, Xã hội học, Tâm lí học, Luật,… Khoa học tự Hình 1. Minh họa về giáo dục đại nhiên (Natural Sciences): Toán, Hoá, Sinh, Vật lí, học khai phóng Địa lí, Khoa học Trái đất, Khoa học Môi trường,… Nghệ thuật (Creative Arts): Lịch sử nghệ thuật, Kịch sân khấu, Âm nhạc, Nghệ thuật thị giác,… Với kiến thức nền được trang bị trên đây, không khó chúng ta có thể rút ra kết luận: Sinh viên đào tạo theo chương trình giáo dục khai phóng có đủ kiến thức nền toàn diện để dễ dàng Sơ đồ 1. Khái quát chương trình thích nghi với các môi trường khác nhau trong làm giáo dục khai phóng tại Đại học việc cũng như đủ sức đáp ứng với những thay đổi Fulbright Việt Nam của cuộc sống. Chương trình giáo dục khai phóng đáp ứng với mục tiêu đào tạo theo Luật Giáo dục [2]: “Mục tiêu giáo dục nhằm phát triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mĩ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức công dân; có lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, ...