Giáo dục môi trường cho cộng đồng tại các khu bảo tồn thiên nhiên (Tài liệu hướng dẫn cho cán bộ làm công tác giáo dục môi trường ở các Khu bảo tồn thiên nhiên)

Nội dung cuốn sách Giáo dục môi trường cho cộng đồng tại các khu bảo tồn thiên nhiên (Tài liệu hướng dẫn cho cán bộ làm công tác giáo dục môi trường ở các Khu bảo tồn thiên nhiên)" bao gồm hai phần chính như sau: Tìm hiểu đặc điểm của cộng động địa phương và các phương pháp tiếp cận trong giáo dục môi trường đối tượng này; các bài giảng áp dụng đối với cộng đồng địa phương ở các khu bảo tồn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo dục môi trường cho cộng đồng tại các khu bảo tồn thiên nhiên (Tài liệu hướng dẫn cho cán bộ làm công tác giáo dục môi trường ở các Khu bảo tồn thiên nhiên) TS Nguyễn Đức Kháng (Chủ biên) TS Nguyễn Bá Thụ, TS Trần Thế Liên Lê Văn Lanh, Bùi Xuân Trường, Sầm Thị Thanh Phương GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG CHO CỘNG ĐỒNG TẠI CÁC KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN (Tài liệu hướng dẫn cho cán bộ làm công tác giáo dục môi trường ở các Khu bảo tồn thiên nhiên) NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN - 2008 LÔØI GIÔÙI THIEÄU Heä thoáng khu baûo toàn thieân nhieân cuûa Vieät Nam baét ñaàu ñöôïc hình thaønh töø khi thaønh laäp Vöôøn quoác gia Cuùc Phöông naêm 1962. Cho ñeán nay, ñöôïc söï quan taâm cuûa Chính phuû vaø cuûa caùc caáp, caùc ngaønh, heä thoáng khu baûo toàn thieân nhieân cuûa Vieät Nam khoâng ngöøng ñöôïc môû roäng veà dieän tích vaø soá löôïng. Ñeán nay, Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân ñang trình Thuû töôùng Chính phuû pheâ duyeät danh muïc heä thoáng röøng ñaëc duïng sau raø soaùt, quy hoaïch laïi ñeán naêm 2020, bao goàm 164 khu vôùi toång dieän tích töï nhieân laø 2.265.753,88 ha, trong ñoù coù: 30 Vöôøn quoác gia vôùi toång dieän tích 1.077.236,13ha; 69 khu baûo toàn thieân nhieân vôùi toång dieän tích 1.099.736,11ha; 45 khu röøng baûo veä caûnh quan vôùi toång dieän tích 78.129,39ha vaø 20 khu röøng nghieân cöùu thöïc nghieäm khoa hoïc vôùi toång dieän tích 10.652,25ha. Caùc khu baûo toàn naøy ñaõ thöïc söï trôû thaønh ‘kho baùu’ cuûa quoác gia, phaùt huy toát vai troø baûo veä thieân nhieân, phoøng hoä moâi tröôøng, goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc. Muïc tieâu cuûa vieäc thaønh laäp heä thoáng caùc Khu baûo toàn thieân nhieân laø ñeå baûo toàn caùc giaù trò taøi nguyeân thieân nhieân cuûa ñaát nöôùc, ñaëc bieät quan taâm ñeán baûo toàn ña daïng sinh hoïc trong ñoù coù caùc loaøi quyù hieám, caùc heä sinh thaùi ñaëc thuø nhaèm phuïc vuï cho hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc, giaùo duïc moâi tröôøng, nghæ ngôi vaø phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vì lôïi ích cuûa caùc theá heä hoâm nay vaø muoân ñôøi con chaùu mai sau. Vieäc thieát laäp ñöôïc moät heä thoáng khu baûo toàn thieân nhieân laø moät thaønh coâng ñaùng keå trong hoaøn caûnh ñaát nöôùc ñaõ traûi qua chieán tranh vaø ñieàu kieän kinh teá coøn ngheøo naøn. Tuy nhieân, vieäc baûo veä vaø phaùt trieån heä thoáng Khu baûo toàn thieân nhieân ôû Vieät Nam cuõng gaëp nhieàu khoù khaên. Trong ñoù, trình ñoä quaûn lyù caùc khu baûo toàn coøn haïn cheá laø moät lyù do ñaùng keå, nhaän thöùc veà hoaït ñoäng baûo toàn cuûa coäng ñoàng coøn thaáp, theâm vaøo ñoù neàn kinh teá coøn ngheøo naøn laø moät caûn trôû khoâng nhoû trong vieäc ñaàu tö vaø phaùt trieån heä thoáng naøy. Ñeå khaéc phuïc nhöõng toàn taïi ñang aûnh höôûng ñeán hieäu quaû cuûa coâng taùc quaûn lyù vaø baûo veä heä thoáng khu baûo toàn, vieäc ñaàu tieân phaûi giaûi quyeát laø giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc baûo toàn cho coäng ñoàng, trong ñoù coù caû ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi ñang hoaït ñoäng trong lónh vöïc naøy. Cho ñeán nay, maëc duø ñaõ coù raát nhieàu caùc taøi lieäu giaùo duïc moâi tröôøng cuûa caùc nhoùm taùc giaû vaø toå chöùc lieân quan, song vaãn chöa coù moät taøi lieäu giaùo duïc moâi tröôøng naøo daønh cho coäng ñoàng ñòa phöông ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc giaùo duïc moâi tröôøng taïi caùc Khu baûo toàn. Vì vaäy, söï ra ñôøi cuûa cuoán saùch seõ laø moät coâng cuï hoã trôï ñaéc löïc vaø höõu ích cho nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc giaùo duïc moâi tröôøng cho coäng ñoàng ñòa phöông taïi caùc Khu baûo toàn. 1 Noäi dung cuoán saùch bao goàm hai phaàn chính: (1) Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa coäng ñoàng ñòa phöông vaø caùc phöông phaùp tieáp caän trong giaùo duïc moâi tröôøng ñoái vôùi ñoái töôïng naøy. (2) Caùc baøi giaûng aùp duïng ñoái vôùi coäng ñoàng ñòa phöông ôû caùc Khu baûo toàn. Vì ñaây laø laàn xuaát baûn ñaàu tieân, neân cuoán saùch khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Ñeå naâng cao chaát löôïng cuûa cuoán saùch vaø ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa thöïc teá, nhoùm taùc giaû raát mong seõ nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp quyù baùu töø phía baïn ñoïc. Cuoán saùch naøy ñöôïc xuaát baûn laø moät phaàn keát quaû cuûa döï aùn “Khoùa taäp huaán trong nöôùc naâng cao naêng löïc veà baûo toàn thieân nhieân, giaùo duïc moâi tröôøng vaø du lòch sinh thaùi cho caùc Khu baûo toàn thieân nhieân Vieät Nam”. Döï aùn do Cô quan hôïp taùc quoác teá Nhaät Baûn (JICA) taøi trôï, Cuïc Kieåm laâm – Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân (CARD) vaø Hieäp hoäi Vöôøn quoác gia vaø Khu baûo toàn thieân nhieân Vieät Nam (VNPPA) cuøng phoái hôïp thöïc hieän. Nhaân dòp xuaát baûn cuoán saùch, chuùng toâi xin chaân thaønh caûm ôn söï taøi trôï cuûa chính phuû Nhaät Baûn cho döï aùn naøy. Nhoùm taùc giaû 2 MUÏC LUÏC Lôøi giôùi thieäu ........................................................................................................................................... 1 Muïc luïc ................................................................................................................................................... 3 MUÏC LUÏC HÌNH....................................................................................................................................... 6 MUÏC LUÏC BAÛNG...................................................................................................................................... 6 CHÖÔNG I: GIAÙO DUÏC MOÂI TRÖÔØNG CHO COÄNG ÑOÀNG ......................................................................... 7 I.1. Khaùi nieäm ...