Giáo trình Cá & Bệnh cá - Ts. Nguyễn Thị Thu Hè

Giáo trình Cá & Bệnh cá - Ts. Nguyễn Thị Thu Hè nhằm trang bị những hiểu biết cơ bản về các yếu tố ảnh hưởng đến nuôi cá, phòng trị bệnh cá, nâng cao năng suất cá nuôi trong các thủy vực. Khi học xong người học có thể chỉ đạo, hướng dẫn kỹ thuật và trực tiếp thực hiện các hoạt động nuôi cá.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Cá & Bệnh cá - Ts. Nguyễn Thị Thu Hè TRƯ NG ð I H C TÂY NGUYÊN KHOA CHĂN NUÔI THÚ Y TS. NGUY N TH THU HÈ GIÁO TRÌNH CÁ & B NH CÁ (Tài li u lưu hành n i b ) Student:………………………………. Class:…………………… BUÔN MA THU T, NĂM 2008 L I NÓI ð U Ngày nay, nuôi cá nói riêng và nuôi tr ng th y s n nói chung ñang có s chú ý và quan tâm c a các ban ngành. nhi u d án, phát tri n nuôi cá là m t h p ph n r t quan tr ng, góp ph n ñáng k trong vi c c i thi n ñ i s ng ngư i dân. Trong lĩnh v c nuôi cá không th không quan tâm ñ n vi c phòng tr b nh cá, nh t là trong các ao nuôi thâm canh, m t ñ quá dày, s d ng nhi u th c ăn, phân bón. Nghiên c u các y u t môi trư ng nh hư ng t i ñ i s ng, năng su t th y v c và phòng, tr b nh cho cá là nh ng v n ñ cơ b n c a môn h c “Cá và b nh cá” - môn h c cho sinh viên ngành Thú y, trư ng ð i h c Tây Nguyên. Giáo trình này nh m trang b nh ng hi u bi t cơ b n v các y u t nh hư ng ñ n nuôi cá, phòng tr b nh cá, nâng cao năng su t cá nuôi trong các th y v c. Khi h c xong ngư i h c có th ch ñ o, hư ng d n k thu t và tr c ti p th c hi n các ho t ñ ng nuôi cá. ðây là giáo trình ñư c c u t o phù h p v i trình ñ c a sinh viên ngành thú y và k ho ch, th i gian phân b c a Trư ng. Nó d a trên thành t u c a nhi u môn h c, g n nh t là môn Nuôi tr ng th y s n. Sau khi h c, yêu c u ngư i h c nh n th c ñư c nh ng v n ñ sau: Hi u ñư c nh ng v n ñ cơ b n nh t c a giáo trình, cách b c c gi a các chương và tính lôgich c a chương trình. Bi t áp d ng nh ng ki n th c ñã h c ñ gi i thích nh ng hi n tư ng b nh lý c a cá x y ra trong các ao nuôi, bi t phòng và tr b nh cá, không ng ng nâng cao trình ñ k thu t ñ góp ph n gi i quy t và nâng cao năng su t cá nuôi. Môn h c này t i các trư ng khác bao g m hai môn: Sinh thái h c c a cá và B nh h c cá. C hai môn hi n nay ñư c gi ng nhi u trư ng trên th gi i. Vi t Nam môn h c ñư c gi ng Trư ng ð i h c Th y s n, Khoa Th y s n trong các trư ng ð i h c Nông nghi p trên c nư c, các Trư ng Trung c p và cao ñ ng th y s n, các Vi n Nuôi tr ng th y s n và m t s ban ngành có liên quan. T i Trư ng ð i h c Tây Nguyên, giáo trình Cá và b nh cá ñư c so n theo m t k t c u riêng, phù h p v i yêu c u môn h c và phù h p v i s phát tri n c a ngành th y s n trong giai ño n hi n nay. Giáo trình ch c ch n có nh ng thi u sót, chúng tôi mong có s góp ý c a t t c nh ng ngư i quan tâm ñ n nuôi tr ng th y s n nói chung và phòng tr b nh cá nói riêng ñ giáo trình ñư c ngày càng hoàn thi n. Tác gi TS. Nguy n Th Thu Hè 1 CHƯƠNG M ð U 1. ð t v n ñ Mu n nuôi cá ñ t năng su t cao yêu c u ph i n m ñư c và tìm cách kh c ph c các y u t môi trư ng nh hư ng x u ñ n ñ i s ng cá, ñ m b o các y u t k thu t t ng h p như môi trư ng nư c s ch, s lư ng, ch t lư ng con gi ng t t, th c ăn ñ y ñ , phòng b nh và ñ ch h i cho cá k p th i. Trong ñi u ki n ao nuôi do m t ñ cá dày, th c ăn cho cá nhi u, phân bón dư th a d gây ô nhi m cho ao nuôi, vì v y cá nuôi d b m c b nh hơn cá ngoài các th y v c t nhiên. Trong th i gian qua b nh cá liên ti p x y ra trong các ao nuôi c a các h gia ñình gây ra nh ng t n th t l n trong s n xu t ngh cá. ð giúp cho ngư i nuôi cá tránh ñư c nh ng r i ro v b nh, c n ph i trang b ki n th c phòng và ch a b nh cá cho ngư i nuôi. ðây là các ki n th c ñư c ñúc k t t nh ng kinh nghi m s n xu t và các k t qu nghiên c u trong m t th i gian dài, hy v ng s giúp cho nh ng ngư i quan tâm có ñư c nh ng hi u bi t cơ b n v cá và các b nh cá ñang xu t hi n trong các thu v c, t ñó có nh ng bi n pháp h u hi u ñ phòng tr . ðây là môn khoa h c t ng h p k th a thành t u c a nhi u môn h c khác: Môn gi i ph u, phân lo i, t ch c mô phôi, sinh lý, sinh thái h c c a cá ñ làm cơ s ñi sâu nghiên c u phát hi n b nh cá chính xác. Môn h c th y lý, th y hóa, vi sinh v t, ñ c ñi m sinh h c c a cá s cung c p ñư c nh ng ki n th c ñ xác ñ nh nguyên nhân gây b nh cá. Hi u sâu ñ c tính lý hóa h c c a thu c s có cơ s s d ng thu c t t hơn. K thu t nuôi cũng là căn c ñ ch a b nh cá có hi u qu cao. Vì th mu n nghiên c u b nh cá cũng c n ph i tham kh o các môn h c khác và hi u sâu v chúng. 2. L ch s phát tri n c a khoa h c cá và b nh cá Trên th gi i, ngh nuôi cá ñã có t lâu ñ i. Khi con ngư i bi t nuôi cá ñã chú ý ñ n năng su t cũng như s n lư ng cá nuôi. Tuy nhiên ngư i ta ch chú ý ñ n th c ăn và chăm sóc cá khi nuôi, ít ngư i suy nghĩ ñ n vi c phòng và tr b nh cá. Khoa h c b nh cá còn r t tr , cu i th k 18 m i b t ñ u phát tri n. ð u tiên các nhà khoa h c ch phát hi n ra b nh cá và mô t phân lo i ký sinh trùng ký sinh trên cơ th cá, mãi cu i th k 19 vi khu n gây b nh cá m i b t ñ u ñư c nghiên c u. Th k 20 ñ i ngũ cán b khoa h c k thu t l n m nh d n, các k t qu nghiên c u v b nh ký sinh trùng, b nh truy n nhi m cá ñư c công b ngày càng nhi u. K t qu nghiên c u ñã thu ñư c nh ng thành t u ñáng k , ñã tìm ra nguyên nhân gây b nh cho cá và có các bi n pháp phòng tr h u hi u góp ph n nâng cao năng su t cá nuôi. Cu i th k 20 m t s công trình nghiên c u b nh cá, tôm do vi rút, vi khu n gây ra ñã ñư c công b . Vi t Nam, trư c hòa bình l p l i mi n B c 1954, m t s nông dân ñã bi t nuôi cá và phòng tr b nh m t cách ñơn gi n như d n t y ao nuôi trư c khi th cá, v t cá b t v nuôi ph i l c cá d cá t p. Sau 1954, ñ t nư c b chia làm hai mi n, mi n B c phát tri n nuôi tr ng th y s n, ñ i ngũ cán b ñư c ñào t o c trong và ngoài nư c. Năm 1960, t nghiên c u b nh cá ñ u tiên ñư c thành l p Vi t Nam. Công tác nghiên c u b nh cá phát hi n ra b nh ký sinh trùng m neo và b nh n m th y mi b t ñ u vào năm 1961 t i các ao nuôi thu c thành ph Hà N i. Năm 1968, công trình nghiên c u b nh cá ñ u tiên ...