Giáo trình cây ăn trái - chương 2

Tham khảo luận văn - đề án giáo trình cây ăn trái - chương 2, khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình cây ăn trái - chương 2Giáo trình cây ăn trái 32 CHÆÅNG 2. CÁY CAM QUYÏT (Citrus spp.)A. GIAÏ TRË, NGUÄÖN GÄÚC, PHÁN LOAÛI VAÌ GIÄÚNG TRÄÖNG.1. GIAÏ TRË DINH DÆÅÎNG VAÌ SÆÍ DUÛNG. Traïi cam quyït âæåüc sæí duûng räüng raîi vç coï chæïa nhiãöu cháút dinh dæåîng cáönthiãút cho cå thãø, nháút laì vitamin C. Vë chua nheû vaì håi âàõng (bæåíi) giuïp dãù tiãu hoïa vaìtuáön hoaìn cuía maïu .Voí traïi giaìu pectin âæåüc sæí duûng laìm xu xoa, mæït, keûo, laìm thuäúcnam hay trêch láúy tinh dáöu. Traïi âæåüc chãú biãún thaình nhiãöu loaûi saín pháøm nhæ næåïcgiaíi khaït, xy rä, mæït, ræåüu bäø...Baíng 5. Thaình pháön dinh dæåîng cuía cam, quyït, chanh, bæåíi.Thaình pháön Cam Chanh Quyït BæåíiNæåïc (%) 87,5 87,5 88,5 83,4Tro (%) 0,5 0,5 0,6 0,4Protein (%) 0,5 0,3 0,4 0,5Carbohydrat (%) 8,4 3,6 8,6 15,3Xå (%) 1,4 1,3 0,8 0,7Nàng læåüng (calo) 43 18 43 59Muäúi Ca 34 40 35 30Khoaïng P 23 22 17 19(mg/100g) Fe 0,4 0,6 0,4 0,7 A 0,3 0,3 0,6 0,02Vitamine B1 0,08 0,04 0,08 0,05(mg/100g) B2 0,03 0,01 0,03 0,01 PP 0,2 0,01 0,02 0,1 C 48 40 55 422. NGUÄÖN GÄÚC, PHÁN BÄÚ, PHÁN LOAÛI VAÌ GIÄÚNG TRÄÖNG.2..1. Nguäön gäúc vaì phán bäú. Tanaka (1954) khi nghiãn cæïu vãö caïc loaìi cam quyït åí phæång Âäng âaî âãö nghë1 säú giaí thuyãút vãö sæû phán chia ranh giåïi phaït sinh cuía noï åí Âäng Nam AÏ Cháu, trongâoï sæû phaït sinh cuía mäüt vaìi loaìi cam quyït cuîng nhæ nhæîng loaìi thán cáûn âæåüc phánbäú tæì biãn giåïi âäng bàõc cuía ÁÚn Âäü qua Miãún Âiãûn vaì 1 vuìng phêa nam cuía âaío Haíi 33Nam. Nhæîng loaìi náöy bao gäöm chanh táy, chanh ta, thanh yãn, bæåíi, cam ngoüt, camchua. ÅÍ cháu Áu, thanh yãn (citron) laì loaûi traïi âáöu tiãn trong giäúng Citrus âæåüc biãútâãún, träöng åí vuìng vënh Ba Tæ, âæåüc mä taí trong khoaíng 300 nàm træåïc cäng nguyãnvaì coï leî âæåüc träöng khäng muäün hån 500 nàm træåïc cäng nguyãn. Sau âoï, thanh yãnâaî âæåüc träöng åí YÏ vaì nhæîng vuìng áúm aïp hån åí cháu Áu (Webber, 1967). Cam chua (sour orange) hay cam âàõng âæåüc phaït triãøn trong thãú kyí thæï 10 åíphêa âäng Âëa Trung Haíi vaì muäün hån åí cháu Phi vaì phêa nam cháu Áu. Chanh táy (lemon), chanh ta (lime) vaì bæåíi (pummelo) cuîng âæåüc phán bäútrong kiãøu tæång tæû nhæ trãn åí næía âáöu thãú kyí thæï 12. Cam ngoüt (sweet orange) âaî âæåüc giåïi thiãûu tæì Trung Quäúc vaì phäø biãún åí cháuÁu båíi ngæåìi Bäö Âaìo Nha, coï leî trong thãú kyí thæï 16. Màûc duì cam ngoüt âaî âæåüc träöngåí cháu Áu træåïc khi âæåüc ngæåìi Bäö Âaìo Nha du nháûp thãm vaìo nhæng chuïng âaîkhäng âæåüc sæí duûng räüng raîi. Caïc giäúng cam ngoüt náöy âaî nhanh choïng tråí thaìnhhaìng hoïa quan troüng cuía ngæåìi Bäö Âaìo Nha, phán bäú räüng raîi âãún nhæîng quäúc giaÂëa Trung Haíi vaì tråí thaình näøi tiãúng våïi tãn goüi laì cam Bäö Âaìo Nha. Quyït (mandarin, tangerine) cuîng âaî âæåüc träöng åí Trung Quäúc vaì Nháût trongthåìi gian ráút såïm. Cáy quyït âáöu tiãn âæåüc mang tåïi næåïc Anh nàm 1805 vaì âæåüc phäøbiãún tæì âáy âãún Âëa Trung Haíi. Nhiãöu taïc giaí cho ràòng, háöu hãút caïc giäúng quyït haìnghoaï coï nguäön gäúc åí Trung Quäúc, Nháût Baín hoàûc Âäng Nam AÏ cháu, riãng quyïtSatsuma coï nguäön gäúc hoaìn toaìn åí Nháût Baín. Bæåíi chuìm (grapefruit) hay coìn goüi laì bæåíi voí dênh, coï nguäön gäúc phaït sinh åíWest Indies, coï leî âáy laì 1 loaìi lai cuía bæåíi (pummelo). Sæû quan troüng cuía cam quyït träöng troüt trãn thãú giåïi âæåüc chæïng minh båíi sæûphán bäú räüng raîi vaì saín xuáút âaûi traì. Hiãûn nay, cam quyït âæåüc träöng nhiãöu nåi trongvuìng khê háûu nhiãût âåïi vaì aï nhiãût âåïi, nåi coï âáút âai thêch håüp vaì âuí áøm, khäng quaïlaûnh âãø laìm chãút cáy. Theo thäúng kã cuía FAO, trãn thãú giåïi coï khoaíng 49 næåïc saín xuáút cam quyït, coïdiãûn têch träöng khoaíng 2,8 triãûu ha. Caïc næåïc saín xuáút nhiãöu cam laì Myî, Braxin, Táy ...