Giáo trình chăn nuôi cơ bản - Chương 2

Tham khảo tài liệu 'giáo trình chăn nuôi cơ bản - chương 2', khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình chăn nuôi cơ bản - Chương 2 z  Giáo trình chăn nuôi cơ bản - Chương 2 CHƯƠNG II GI NG V T NUÔI Trong chương này, chúng ta s ñ c p ñ n nh ng khái ni m cơ b n v v t nuôi, gi ng, dòng v t nuôi. Trên cơ s các căn c phân lo i khác nhau, các gi ng v t nuôi ñư c phân lo i thành các nhóm nh t ñ nh. Các nhóm v t nuôi khác nhau trong cùng m t căn c phân lo i ñòi h i nh ng ñ nh hư ng s d ng, ñi u ki n chăn nuôi và qu n lý khác nhau. Ph n cu i cùng c a chương nh m gi i thi u sơ lư c v các gi ng v t nuôi ch y u hi n ñang ñư c s d ng trong s n xu t chăn nuôi nư c ta. ð tìm hi u chi ti t thêm v ngu n g c, năng su t, hư ng s d ng c a các gi ng v t nuôi này, có th tham kh o tài li u trong trang Web c a Vi n Chăn nuôi: www.vcn.vnn.vn I. M t s khái ni m cơ b n v v t nuôi 1.1. S thu n dư ng v t nuôi T t c nh ng loài gia súc, gia c m hi n nay ñ u có ngu n g c là ñ ng v t hoang dã và ñã ñư c thu n dư ng do ban tay và trí óc c a con ngư i. Trư c khi tr thành nh ng v t nuôi như hi n nay, nh ng ñ ng v t hoang rã ñã ph i tr i qua m t quá trình ch n l c, hu n luy n và c i ti n nuôi dư ng lâu dài. + Th i gian và nơi thu n dư ng v t nuôi. Theo c sinh v t h c và ñ a c s h c, loài chim và ñ ng v t có vú b c cao xu thi n vào ñ i trung sinh (125 tri u năm). L ch s thu n dư ng gia súc mãi v sau m i b t ñ u và g n li n v i l ch s văn hoá c a loài ngư i. Nghiên c u các b xương loài v t ñư c khai qu t, phân tích l p ñ t bao b c ho c các d u v t còn l i t xưa, ngư i ta có th bi t ñư c tu i c a nhi u loài v t, k c nh ng loài v t ñã ti t ch ng t hàng ch c v n năm nay Cũng do ñó mà ngư i ta bi t r ng th i ñ i ñ ñá cũ, lúc loài ngư i m i bi t dùng nh ng công c thô sơ b ng ñá, b ng xương và s d ng l a, thì chó là súc v t ñ u tiên ñư c thu n dư ng kho ng 1 v n ñ n 1 v n rư i năm nay. + Nh ng thay ñ i c a loài v t qua quá trình thu n dư ng. V t nuôi hi n nay ñã tr i qua m t quá trình thu n dư ng lâu dài. S thu n dư ng ñó không ph i là m t s ng u nhiên. S thu n dư ng v t nuôi lúc ñ u ch là m t vi c không có ý th c rõ r t, sau d n d n m i tr thành m t công vi c hoàn toàn có m c ñích có k ho ch, có phương pháp, có k thu t và tr i qua nhi u ñ i ñã tr thành m t vi c ch n l c có ý nghĩa l n trong ñ i s ng c a con ngư i. S thu n dư ng b t ñ u b ng vi c b t thú hoang hu n luy n , khai thác nó, bi n ñ i nó thành gia súc, gia c m và ngày nay ñã ñ n m t giai ño n cao là t o nên nh ng ph m gi ng gia súc, gia c m cao s n có hư ng s n xu t nh t ñ nh như cho th t, cho s a cho tr ng… - 51 - Tr i qua m t quá trình thu n dư ng lâu dài ñó, v t nuôi ñã b t ngu n t ñ ng v t hoang dã ñã có nh ng thay ñ i như sau: + Thay ñ i v kh năng s n xu t ðây là m t s thay ñ i quan tr ng và có ích nh t ñ i v i ñ i s ng con ngư i. Bò r ng là m t con v t to l n, nhưng s c tăng trong ch m, kh năng tích lu m kém, còn th t thì r t dai. S a c a nó cũng ch ñ cung c p cho con bú. Trái l i hi n nay có nh ng bò s a cho t 5000-6000kg s a m t chu kỳ có con cho ñ n 10.000-19.000kg trong m t năm. Có loài bò th t tăng tr ng nhanh ñ n m t năm tu i ñã ñ t 500kg và hơn. L n r ng thì l n ch m, ñ ít, còn l n nhà thư ng tăng tr ng nhanh ñ 12 con trung bình trong m t l a, có con ñ ñ n 14-18 con/l a. Gà r ng thì ñ ít, kho ng 50 tr ng 1 năm còn gà nhà hi n nay trung bình ñ trên, dư i 300 qu tr ng 1 năm. ðó là m t thành công l n trong vi c thu n dư ng v t nuôi. + S c s n xu t c a v t nuôi ti n theo hư ng nh t ñ nh Không nh ng s c s n xu t c a v t nuôi so v i ñ ng v t hoang dã ñư c thay ñ i, ñư c nâng cao rõ r t mà còn ñi vào nh ng hư ng nh t ñ nh, theo nhu c u ñ i s ng c a con ngư i. So v i th i kỳ m i b t ñ u thu n dư ng, ch y u ch nh m ñ ăn th t, sau ñó m i ñ cày, kéo và l y s a thì hi n nay v t nuôi ñã chia theo ph m gi ng, m i ph m gi ng có nh ng ñ c tính s n xu t và hư ng s n xu t riêng. Như hư ng bò s a, bò th t. L n hư ng m , hư ng n c và siêu n c. Gà v t ñ tr ng cho hư ng chuyên th t, chuyên tr ng… Ngoài nh ng thay ñ i cơ b n trên v t nuôi còn có nh ng thay ñ i v ngo i hình, tính tình và ch c năng c a các b ph n. Như ho t ñ ng c a b máy sinh d c c a gia súc cũng khác thú hoang. Thú hoang thư ng sinh s n theo mùa còn gia súc có th sinh s n quanh năm, có các chu kỳ ñ ng d c ñ u ñ n. M t s ñ c tính m i gia súc là tính thành th c s m, m c ñ v béo nhanh, kh năng s d ng và tiêu hoá các ch t dinh dư ng tăng, th i kỳ có ch a ng n, nhưng tính mi n d ch thì kém. ð c bi t s thu n dư ng ñã nh hư ng ñ n các ph n x th n kinh và tính tình con v t, như có th nuôi chu ng, th rông, ăn thô, ăn tinh, s ng vùng nóng, vùng l nh, làm vi c n ng, v béo l y m , l y th t… Có th nói r ng nh ng thay ñ i c a ñ ng v t hoãng dã ñ tr thành v t nuôi mà t n t i ñ n nay là do m t s y u t sau ñây. + Trong ñi u ki n s ng chung v i ngư i (th c ăn ñư c ngư i cung c p, khí h u ñi u hoà ñư c chu ng tr i…), v t nuôi nói chung ñã thay ñ i v ngo i hình l n th ch t và thích nghi v i hoàn c nh ñó. + Do con ngư i thư ng ch n l c nh ng con v t có ích phù h p v i nhu c u c a ñ i s ng thư ng xuyên ñào th i nh ng con v t không h p v i m c ñích nói trên, nên v t nuôi hi n nay có nh ng ngo i hình và ñ c tính khác nhau rõ r t như bò s a cao s n, l n siêu th t, gà hư ng tr ng, gà hư ng th t. - 52 - + Do con ngư i dùng v t nuôi ñ s n xu t, nên ngo i hình, ch c năng c a m t s b ph n cơ th ñã cơ b n thay ñ i, như bò s a cao s n có b u vú r t to. Gà ñ tr ng ñ u nh mình thanh. Nh ng thay ñ i này d n d n làm cho v t nuôi khác xa thu t c a chúng, ñáp ng ñư c nhu c u c a ñ i s ng con ngư i 1.2. Khái ni m v v t nuôi ch y u Khái ni m v t nuôi ñ c p ñây ñư c gi i h n trong ph m vi các ñ ng v t ñã ñư c thu n hoá và chăn nuôi trong lĩnh v c nông nghi p. Chúng t ...