Giáo trình Chăn nuôi lợn: Phần 2 - Nguyễn Quang Linh

Tiếp nội dung phần 1, Giáo trình Chăn nuôi lợn: Phần 2 được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Kỹ thuật chăn nuôi lợn nái sinh sản; kỹ thuật chăn nuôi lợn con; kỹ thuật chăn nuôi lợn thịt; quản lý và tổ chức đàn, xây dựng thiết kế chuồng trại chăn nuôi lợn. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Chăn nuôi lợn: Phần 2 - Nguyễn Quang Linh Chương 5 KỸ THUẬT CHĂN NUÔI LỢN NÁI SINH SẢNI. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỢN NÁI Chăn nuôi lợn nái có ý nghĩa rất quan trọng, bởi vì đàn lợn náithường chiếm tỷ lệ cao trong tổng đàn (10 - 14% so với tổng đàn). Ở nướcta có khoảng 2,5 triệu lợn nái (2002) năng suất sinh sản vẫn còn thấp(trung bình một lợn nái chỉ mới sản xuất được khoảng 15 - 18 lợn thịtxuất chuồng/năm). Vấn đề thâm canh tốt đàn lợn nái, tăng số lợn con caisữa/ nái/ năm, giảm bớt số đầu lợn nái mà vẫn đảm bảo đủ số lợn connuôi thịt trong năm, nâng cao hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi lợn náiđang là vấn đề đặt ra rất bức thiết trong chăn nuôi lợn nái hiện nay. Nhưngđể đạt được yêu cầu như tăng số lợn con cai sữa/nái/năm và tăng chấtlượng đàn lợn con cai sữa, chăn nuôi lợn nái sinh sản cần có các biệnpháp kỹ thuật liên hoàn và được áp dụng từ khâu chọn lọc con giống tốtđể nuôi đến khâu nuôi tốt lợn nái trong các giai đoạn hậu bị, có chửa vànuôi con. Phần này sẽ cung cấp những nét chủ yếu về đời sống sinh sảncủa lợn nái, giải phẫu sinh sản, chu kỳ và các giai đoạn. Phân tích chi tiếtvề sự sinh sản và công tác quản lý các hoạt động sinh sản của lợn nái.1. Các giai đoạn sinh sản Đời sống sinh sản của lợn nái có thể bắt đầu sớm nhất khi nó đạt tớisự thành thục về tính (lần rụng trứng đầu tiên thường khoảng 6 - 7 thángtuổi đối với lợn ngoại, 4 tháng đối với lợn nội), mặc dù việc phối giốnglần đầu xảy ra chậm hơn ít nhất một chu kỳ động dục 21 ngày. Mỗi khiđược phối giống có kết quả, lợn nái tiếp tục một chu kỳ sinh sản gồm: Cóchửa (114 ngày), tiết sữa (thường 3 - 4 tuần nhưng có thể kéo dài tới 8tuần ở trong khu vực chăn nuôi nông hộ), giai đoạn từ cai sữa tới phốigiống lại có kết quả (giai đoạn chờ phối) khoảng 5 - 7 ngày, có thể dàihơn tùy theo giống, cá thể và kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng. 155 Lợn nái hậu bị được chọn hay Lợn nái đẻ sau bắt đầu gây dựng 114 ngày chửa Lợn nái hậu bị Lợn nái sau cai xuất hiện động sữa chọn nuôi dục 6 - 7 tháng hậu bị tuổi (3 tuần) Tỷ lệ lợn nái hậu Lợn nái được phối Loại thải bị được phối giống sau 29 - 35 giống sau khi cai sữa tuần tuổi lợn con (7 ngày) Sơ đồ 5.1. Quá trình thay đổi và chu chuyển của lợn nái2. Giải phẫu cơ quan sinh dục cái Bộ máy sinh dục của lợn cái gồm hai buồng trứng nằm trongxoang chậu, đường sinh dục bao gồm ống dẫn trứng và vòi trứng (vòipha lốp), tử cung, cổ tử cung, âm đạo và âm môn. Trước khi trứng rụngtừng cái một, buồng trứng có sự phát triển, bên trong các bọc chứa tế bàotrứng và các chất dịch gọi là bao noãn. Trong khoảng thời gian 16 - 17ngày đầu của chu kỳ động dục, những bao noãn này phát triển chậm tớilúc đạt kích thước 4 mm. Tiếp theo, trong khoảng ngày thứ 4 - 5 trướckhi trứng rụng các bao noãn phát triển một cách nhanh chóng để đạt kíchthước tối đa 8 - 10mm. Sự rụng trứng xảy ra khoảng 40h sau giờ xuấthiện động dục và trứng được phóng vào ống dẫn trứng. Trong ống dẫntrứng chúng sớm được thụ tinh (1/3 phía trên ống dẫn trứng) và phát triểnthành hợp tử trước khi vận chuyển đến sừng tử cung làm tổ khoảng 4ngày sau. Từ đây, hợp tử (vẫn là tổ chức sống tự do trong tử cung) pháttriển nhanh chóng nhờ ảnh hưởng của các tiết dịch tử cung. Sau thụ thaitừ 12 - 16 ngày, phôi phát triển và làm tổ ở niêm mạc tử cung lợn mẹ đến22 ngày. 156 Hình 5.2. Bộ máy sinh dục của lợn cái Khi tế bào trứng được thụ tinh để tạo thành hợp tử, sau 11 - 14ngày thì hợp tử có thể ổn định vị trí để làm tổ trên niêm mạc tử cung pháttriển ở giai đoạn đầu gọi là phôi thai. Từ đây, phôi thai sẽ nhận đượcnguồn dinh dưỡng trực tiếp do máu lợn mẹ cung cấp qua nhau thai chotới khi được đẻ ra ngoài. Cuối cùng, phôi được phát triển thành bào thailợn vào khoảng 39 ngày sau khi phối giống, từ khi xương bắt đầu pháttriển bào thai sẽ không được tái hấp thu đến tổ chức con mẹ, nếu bị chếtsẽ trở thành thai gỗ lúc đẻ. Như vậy, quá trình phát triển của bào thai lợnđược chia thành 3 giai đoạn: - Giai đoạn 1 là giai đoạn tiền phôi, từ 1 - 22 ngày. Đây là giaiđoạn ổn định làm tổ trên niêm mạc tử cung và hinh thành một số cơ quanban đầu như não bộ và tim thai. - Giai đoạn 2 là giai đoạn phôi thai, từ 23 - 39 ngày. Đây là giaiđoạn hình thành các cơ quan mần móng của cơ thể lợn. - Giai đoạn 3 là giai đoạn bào thai, từ ngày 40 - 114 ngày. Đây làgiai đoạn phát triển về khối lượng và kích thước của bào thai.3. Sinh lý sinh sản của lợn Hầu hết, các tổ chức chính trong cơ quan sinh dục của lợn cái đãđược mô tả ở phần trên ...