Giáo trình Chăn nuôi trâu bò: Chương mở đầu - ĐH Nông nghiệp I Hà Nội

Giáo trình Chăn nuôi trâu bò với Chương mở đầu Giới thiệu chung về chăn nuôi trâu bò, trong chương này nhằm khái quát về tầm quan trọng của ngành chăn nuôi trâu bò trong đời sống kinh tế xã hội, những đặc thù về sinh học và sinh thái cơ bản của trâu bò. Chương này cũng cung cấp cho sinh viên 1 tầm nhìn tổng quan về tình hình và xu thế của ngành chăn nuôi trâu bò trước khi đi sâu vào những vấn đề kỹ thuật cụ thể trong các chương sau đó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Chăn nuôi trâu bò: Chương mở đầu - ĐH Nông nghiệp I Hà Nội B GIÁO D C VÀ ðÀO T O TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P I HÀ N I PGS.TS. NGUY N XUÂN TR CH (Ch biên) PGS.TS. MAI TH THƠM - GVC. LÊ VĂN BAN GIÁO TRÌNH CHĂN NUÔI TRÂU BÒ Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Chăn nuôi Trâu Bò --------------------------------------------- 5 Chương m ñ u GI I THI U CHUNG V CHĂN NUÔI TRÂU BÒ Chương m ñ u này nh m khái quát v t m quan tr ng c a ngành chăn nuôi trâu bò trong ñ i s ng kinh t -xã h i, nh ng ñ c thù v sinh h c và sinh thái cơ b n c a trâu bò mà con ngư i có th khai thác nh m s n xu t ra nh ng s n ph m có giá tr cao d a trên nh ng ngu n th c ăn ít b c nh tranh nh t. M t khác, chương này cũng nh m cung c p cho sinh viên m t t m nhìn t ng th v tình hình và xu th c a ngành chăn nuôi trâu bò trong nư c và trên Th gi i trư c khi ñi vào nh ng v n ñ k thu t c th trong các chương sau ñó. I. VAI TRÒ VÀ Ý NGHĨA C A CHĂN NUÔI TRÂU BÒ 1.1. Cung c p th c ph m Trâu bò cung c p hai lo i th c ph m có giá tr cao ñ i v i con ngư i là th t và s a. Th t trâu bò ñư c x p vào lo i th t ñ có giá tr dinh dư ng cao. Th t trâu béo cung c p 2558 Kcal/kg, lo i trung bình là 2080 Kcal/kg. S a ñư c x p vào lo i th c ph m cao c p vì nó hoàn ch nh v dinh dư ng và r t d tiêu hoá. Năm 2004 toàn th gi i s n xu t trên 62 tri u t n th t trâu bò và kho ng 620 tri u t n s a, trong ñó 80-90% t trâu bò. Trâu bò là nh ng gia súc nhai l i có kh năng bi n th c ăn r ti n như cây c , rơm r thành hàng trăm thành ph n khác nhau c a th t và s a. M c s ng càng ñư c c i thi n thì nhu c u c a con ngư i v th t và s a trâu bò càng tăng lên. 1.2. Cung c p s c kéo Trâu bò ñư c s d ng t lâu ñ i nay vào m c ñích cung c p s c kéo ñ làm ñ t ph c v tr ng tr t. Ngoài vi c làm ñ t, trâu bò còn ñư c s d ng ñ kéo xe v n chuy n hàng hoá và các m c ñích lao tác khác như kéo g , kéo nư c, kéo c i xay, v.v... L i th c a s c kéo trâu bò là có th ho t ñ ng b t kỳ ñ a bàn nào và s d ng t i ña ngu n th c ăn t nhiên t i ch và các ph ph m nông nghi p làm ngu n cung c p năng lư ng. Trâu bò t o ra s c kéo nh năng lư ng l y t c và các ph ph m cây tr ng, mà năng lư ng trong cây c (hoá năng) l i ñư c c ñ nh tr c ti p ngu n năng lư ng vô t n c a m t tr i thông qua quá trình quang h p. Do v y, s d ng s c kéo c a trâu bò giúp tránh ñư c các cu c kh ng ho ng gây ra b i các ngu n năng lư ng hoá th ch ñang ñư c khai thác c n ki t d n. Th c t v i t c ñ tăng giá d u ngày càng tăng cao như hi n nay thì s c kéo c a trâu bò l i tr nên có nhi u ưu th so v i s c kéo cơ gi i và vi c khai thác trâu bò cày kéo s có tính b n v ng cao. 1.3. Cung c p phân bón và ch t ñ t Phân trâu bò là lo i phân h u cơ có kh i lư ng ñáng k . Kho ng 1/3 kh i lư ng v t ch t khô trâu bò ăn vào ñư c th i ra ngoài dư i d ng phân. Hàng ngày m i trâu trư ng thành th i ra t 15-20 kg phân, bò trư ng thành 10-15 kg. Phân trâu bò ch a kho ng 75-80% nư c, 5- 5,5% khoáng, 10% axit photphoric, 0,1% kali, 0,2% canxi. M c dù ch t lư ng không cao như phân l n, nhưng nh có kh i lư ng l n phân trâu bò ñã ñáp ng m t ph n r t l n nhu c u phân h u cơ cho n n nông nghi p h u cơ. Hi n nay nhi u vùng, nh t là nh ng vùng tr ng cà phê phân trâu bò ñư c bán v i giá khá cao ñ làm phân bón. Nhi u nơi ngư i ta nuôi trâu bò v i ñích l y phân là chính. Ngoài vi c dùng làm phân bón, trên Th gi i phân trâu bò còn ñư c dùng làm ch t ñ t. T i m t s nư c Tây Nam Á như n ð , Pakistan, phân ñư c tr n v i rơm băm, n m thành bánh và phơi n ng khô, d tr và s d ng làm ch t ñ t quanh năm. Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Chăn nuôi Trâu Bò --------------------------------------------- 6 1.4. Cung c p nguyên li u cho công nghi p ché bi n và th công m ngh Ngoài vi c cung c p th c ph m cho con ngư i, s c kéo và phân bón cho nông nghi p, ngành chăn nuôi trâu bò còn s n xu t ra m t s ph ph m mà con ngư i có th khai tác s d ng. S ng trâu n u ñư c gia công ch bi n c n th n có th tr thành nhi u m t hàng m ngh khác nhau. S ng trâu có nhi u hình d ng, có màu t ñen tuy n ñ n màu m t ong nh t. S ng trâu ñ m l y r t to và r ng có kh năng cung c p cho các ngh nhân và các th th công m t s lư ng nguyên li u ñáng k ñ t o ra các m t hàng như cúc áo, trâm cài, lư c, thìa, dĩa, cán và bao da, các vòng s ñeo, ñ trang trí, kim ñan, móc áo…S ng trâu còn ñư c dùng làm tù và. T i vi n b o tàng Raffles Singapo có m t ngai s ng trâu c a vua Kenlautan Sultan Mohamed, m t ngai làm b ng s ng trâu, ghép t nhi u m nh g t dũa, ch m tr và ph i m t 3 năm m i làm xong cái ngai này. Da trâu bò là ngu n nguyên li u ch y u cho các nhà máy thu c da. Da trâu bò có th dùng làm áo da, găng tay, bao súng, dây lưng, giày, dép, c p… nhi u vùng nông thôn ngư i ta còn dùng da trâu làm th c ph m. Nh ñ dày, s c b n và kh năng u n m m c a nó mà lông trâu thích h p cho vi c s n xu t bàn ch i m ngh và lau chùi m t s máy móc quang h c. 1.5. Ý nghĩa kinh t -xã h i và văn hoá c a chăn nuôi trâu bò V i vi c khai thác nh ng vai trò nói trên c a trâu bò thì chăn nuôi trâu bò trư c k t là m t ho t ñ ng kinh t . Trong ho t ñ ng kinh t này trâu bò có th coi như là ”nhà máy sinh h c” v i nguyên li u là cây c và s n ph m là th t, s a, s c kéo, phân bón kèm theo các ph ph m khác. Nguyên li u cho ho t ñ ng này d s n xu t còn th trư ng s n ph m thì h t s c r ng l n. ð y m nh phát tri n chăn nuôi trâu bò cho phép khai thác t i ña các ngu n tài nguyên thiên nhiên s n có, k c nh ng ngu n năng lư ng có th tái t o ñang b b phí gây ô nhi m môi trư ng như rơm r và các ph ph m cây tr ng khác, ñ t o ra nh ng s n ph m có giá tr cao cho xã h i. Chăn nuôi trâu bò do v y mà ñã tr thành k sinh nhai, là m t phương ti n xoá ñói gi m nghèo, là công c ñ góp ph n phát tri n b n v ng. Th c t ñã cho th y ñ i v i nhi u ngư i nghèo thì cho vay ti n ...