Giáo trình Chăn nuôi trâu bò (ĐH Nông nghiệp I HN) - Chương 10

Chương 10 CHĂN NUÔI TRÂU BÒ CÀY KÉOChương này giới thiệu về cơ sở khoa học của sự co cơ như là một kết quả của sự chuyển hóa năng lượng từ hóa năng sang động năng để tạo ra sức kéo cho trâu bò
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Chăn nuôi trâu bò (ĐH Nông nghiệp I HN) - Chương 10 Chương 10 CHĂN NUÔI TRÂU BÒ CÀY KÉO Chương này dành ph n ñ u gi i thi u v cơ s khoa h c c a s co cơ như là m t k tqu c a s chuy n hoá năng lư ng t d ng hoá năng thành cơ năng ñ t o ra s c kéo chotrâu bò. ð ñánh giá kh năng lao tác c a trâu bò nhi u ch tiêu quan tr ng s ñư c ñưa rañ có th l a ch n cho phù h p v i t ng m c tiêu nghiên c u và ñi u ki n c th . Các nhân tchính nh hư ng t i s c kéo và kh năng làm vi c c a trâu bò cũng ñư c phân tích. Các bi npháp nuôi dư ng và chăm sóc ñ c thù ñ i v i trâu bò cày kéo ñư c nh n m nh trong chươngnày. Cu i cùng là các bi n pháp nâng cao s c kéo và năng su t cày kéo c a trâu bò.I. CƠ S KHOA H C C A S CO CƠ1.1. C u trúc cơ b n c a cơ vân S i cơ ñư c b c b i Toàn b cơ trong cơ th ñ ng v t có mô liên k t Bó s i cơ ñư c b cth chia làm hai nhóm l n là cơ vân và cơ b i mô liên k ttrơn. ð i v i gia súc lao tác, s c kéo ñư ct o ra nh s co c a cơ vân. Cơ vân ñư cc u t o t các bó cơ trong ñó g m nhi u s icơ t p h p l i (hình 10.1). ðư ng kính c as i cơ ph thu c vào ch c năng c a cơ, bi n Cơ ñư c b c b iñ ng t 10 ñ n 100 micromet và kéo dài v b c mô liên k ttoàn b bó cơ. M i s i cơ ñư c n i v i m tñ u mút th n kinh v trí g n gi a s i cơ. M i s i cơ, bó cơ và b p cơ ñư c baob c b i màng b c mô liên k t (sarcolemma) Gânbao g m có màng bào tương và m t l p Màng xươngm ng polysaccharit bao quanh vi huy t Xươngqu n. Phía ngoài cùng c a màng này là m tl p collagen m ng. ñ u m i s i cơ, nh ngl p b m t c a màng sarcolemma l ng vàonh ng s i gân. Các s i gân t p h p thành bó Hình 10.1: C u trúc c a cơ vângân cơ và sau ñó bám vào xương. (Sjaastad et al., 2005)1.2. C u trúc phân t c a các thành ph n co du i cơ M i s i cơ bao g m vài trăm ñ n vài ngàn myofibrin. M i myofibrin ch a kho ng 1500myosin và 3000 actin x p c nh nhau (hình 10.2). ðó là nh ng protein có phân t lư ng caoñáp ng cho s co cơ. Dư i kính hi n vi ñi n t có th th y băng d y là myosin và băng m nglà actin. S di chuy n c a hai băng này l ng vào nhau t o ra băng sáng và băng t i. Băng sángch ch a actin ñư c g i là băng I, băng t i ch a myosin và ph n g i c a ñ u cu i s i actin lênmyosin g i là băng A. Bên sư n s i myosin còn có c u n i b t ngu n t b m t s i myosind c theo toàn b s i tr chính gi a. Ngư i ta bi t có m i quan h qua l i gi a c u n i và s iTrư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Chăn nuôi Trâu Bò --------------------------------------------- 241actin gây nên s co du i. S i actin bám vào ñĩa Z và kéo dài c 2 bên màng này. ðĩa Z ñi tmyofibrin này ñ n myofibrin khác g n các myofibrin v i nhau qua toàn b s i cơ. Băng I Băng A Băng I ðư ng M ðĩa Z Hình 10.2: C u trúc vi th c a myofibrin (Sjaastad et al., 2005) Ph n c a myofibrin n m gi a hai ñĩa Z ñư c g i là sarcomere. ð dài sarcomere lúcdu i hoàn toàn là 2 micromet. tr ng thái này s i actin hoàn toàn g i lên s i myosin và t oñư c l c co l n nh t. Khi s i cơ du i vư t quá ñ dài ngh ngơi, ñ u c a s i actin ñư c kéo rañ l i vùng sáng gi a băng A, g i là vùng H. Băng H này ít xu t hi n trong ho t ñ ng ch cnăng bình thư ng c a s i cơ. Myofibrin ñư c treo lơ l ng bên trong s i cơ và bao quanh b i ch t gian bào ñư c g ilà bào tương. D ch bào tương ch a kh i lư ng l n kali, magne, photphat và các enzym. Có vôvàn ty th n m gi a và song song v i myofibrin, ñó là thành ph n c n thi t cho s co cơ vì nólà cơ quan t o ra ATP. Trong bào tương có m t túi m r ng g i là túi bào tương. Túi này có c u trúc ñ c bi t.M t trong nh ng ñ c trưng c a túi bào tương là ch a các ion canxi v i n ng ñ r t cao ñcung c p cho quá trình co cơ. Myosin là thành ph n ch y u c a myofibrin. S i myosin bao g m x p x 200 phân tmyosin có phân t lư ng 490.000. Phân t myosin bao g m hai ph n meromyosin nh vàmeromyosin n ng. Meromyosin nh bao g m hai chu i peptit xo n v i nhau theo ki u helix.Meromyosin n ng ngư c l i bao g m hai ph n: ñ u tiên là chu i helix kép gi ng nhưmeromyosin nh , th hai là m t chi c ñ u g n vào ñi m cu i c a helix kép. ð u ñư c c u t ob ng hai kh i protein c u myosin ñ c bi t r t linh ñ ng hai ñi m: ñi m n i gi ameromyosin n ng và m ...