Giáo trình Công nghệ sửa chữa ô tô - Trường ĐH Công nghiệp Quảng Ninh

Giáo trình "Công nghệ sửa chữa ô tô" cung cấp cho học viên những nội dung về: nguyên nhân giảm tuổi bền của ô tô; phương pháp sửa chữa ô tô; vệ sinh công nghiệp; các công nghệ sửa chữa ô tô; lắp ráp và thử nghiệm xe; ý nghĩa kinh tế và phương pháp công nghệ sửa chữa chi tiết;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Công nghệ sửa chữa ô tô - Trường ĐH Công nghiệp Quảng Ninh BỘ CÔNG THƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP QUẢNG NINH Nguyễn Văn Hậu GIÁO TRÌNH CÔNG NGHỆ SỬA CHỮA Ô TÔ (LƯU HÀNH NỘI BỘ) Quảng Ninh- 2017 LỜI NÓI ĐẦU Để đáp ứng kịp thời yêu cầu của nhiệm vụ đào tạo, Trường ĐHCN Quảng Ninh tổ chức biên soạn cuốn giáo trình Công nghệ sửa chữa. Sách được dùng làm tài liệu giảng dạy và học tập cho sinh viên chuyên ngành Công nghệ Kỹ thuật Ô tô trong nhà trường và làm tài liệu tham khảo cho những người làm công tác kĩ thuật trong ngành ô tô, kỹ thuật viên thiết kế. Trong quá trình biên soạn chúng tôi đã rất cố gắng để cuốn sách đảm bảo được tính khoa học, hiện đại và gắn liền với thực tế về sự phát triển của ngành công nghiệp sản xuất ô tô. Nhưng do khả năng có hạn và những hạn chế về thời gian và những điều kiện khách quan khác, cuốn giáo trình chắc chắn sẽ không tránh khỏi những khiếm khuyết. Chúng tôi mong nhận được ý kiến đóng góp của các bạn đọc và đồng nghiệp để lần tái bản sau được hoàn chỉnh hơn. Nhóm tác giả CHÖÔNG I NGUYÊN NHÂN GIẢM TUỔI BỀN CỦA Ô TÔ 1.1. Khái niệm về hƣ hỏng của ô tô. 1.2. Nguyên nhân Trong quaù trình söû duïng oâ toâ, tính naêng kyõ thuaät cuûa caùc boä phaän daàn daàn bò thay ñoåi. Quaù trình thay ñoåi aáy coù theå keùo raát daøi, nhöõng nguyeân nhaân taùc ñoäng trong quaù trình laøm vieäc dieãn bieán theo qui luaät töï nhieân (qui luaät maøi moøn töï nhieân, laõo hoùa, quaù trình oâ xy hoùa…) nhöng cuõng coù khi thay ñoåi traïng thaùi xaûy ra ñoät ngoät khoâng theo qui luaät (keït vôõ baùnh raêng, gaõy xeùc maêng…) gaây hö hoûng naëng. 1.3. Các dạng hƣ hỏng. Quaù trình laøm vieäc xaûy ra ôû taát caû caùc boä phaän: ñoäng cô, thuøng, beä, heä thoáng treo… ñeàu lieân quan vaø theå hieän döôùi söï thay ñoåi cuûa caùc daïng naêng löôïng nhaát ñònh nhö: cô naêng, nhieät naêng, aùp naêng cuûa caùc daïng chaát loûng, khí… Quaù trình thay ñoåi tính naêng kyõ thuaät cuûa caùc boä phaän trong oâ toâ theå hieän döôùi hình thöùc thay ñoåi caùc daïng naêng löôïng noùi treân, trong ñieàu kieän laøm vieäc bình thöôøng ñeàu do nguyeân nhaân hao moøn beà maët vaø giaûm ñoä beàn do quaù trình lyù hoùa gaây neân. Vieäc nghieân cöùu ma saùt vaø moøn raát quan troïng vaø caàn thieát, ñeå naém ñöôïc baûn chaát vaø qui luaät hao moøn caùc chi tieát trong oâ toâ giuùp ta tìm caùc bieän phaùp khaéc phuïc ñeå naâng cao tuoåi beàn söû duïng cuûa chuùng. 1.2. Ma saùt vaø moøn 1.2.1. Ma saùt a/ Khaùi nieäm veà ma saùt Söï hoaït ñoäng cuûa nhieàu cô caáu maùy coù lieân quan tôùi söï chuyeån ñoäng töông ñoái cuûa beà maët tieáp xuùc cuûa caùc chi tieát maùy vaø taïo neân ma saùt treân beà maët ñoù. Trong ña soá caùc tröôøng hôïp ma saùt ñeàu gaây neân nhöõng chi phí voâ ích veà naêng löôïng ñoàng thôøi taïo neân hao moøn chi tieát maùy. b/ Phaân loaïi ma saùt + Theo söï chuyeån ñoäng töông ñoái giöõa hai vaät theå ta coù: - Ma saùt tröôït (hình 1.1a) - Ma saùt laên (hình 1.1b) - Ma saùt quay (hình 1.1c) 1 Hình 1.1. Phaân loaïi ma saùt theo chuyeån ñoäng töông ñoái giöõa hai vaät ma saùt. + Theo traïng thaùi beà maët ma saùt cuûa chi tieát vaø tính chaát cuûa vaät lieäu boâi trôn (hình 1.2). - Ma saùt khoâ (ma saùt ngoaøi), heä soá ma saùt f = 0,1 loaïi ma saùt naøy sinh ra giöõa hai beà maët tieáp xuùc chæ coù moät lôùp khoâng khí khoâ (khoâng coù chaát boâi trôn naøo khaùc). Thí duï: Ma saùt giöõa caùc ñóa cuûa ly hôïp vôùi baùnh ñaø vaø ñóa eùp, giöõa maù phanh vaø tang troáng… - Ma saùt giôùi haïn (ma saùt trong) heä soá ma saùt f = 0,001 loaïi ma saùt naøy phaùt sinh giöõa hai beà maët chuyeån ñoäng cuûa chi tieát coù toàn taïi moät lôùp daàu boâi trôn raát moûng, lôùp daàu naøy toàn taïi ñöôïc laø do söùc huùt giöõa chuùng vaø caùc phaàn töû kim loaïi. So vôùi ma saùt khoâ thì ma saùt giôùi haïn vaãn toát hôn, nhöng ma saùt giôùi haïn khoâng coù lôïi neáu ñeå caùc chi tieát maùy laøm vieäc laâu döôùi daïng ma saùt naøy. Thí duï ma saùt treân caùc beà maët raêng cuûa caëp baùnh raêng aên khôùp hoaëc khi khôûi ñoäng maùy hoaëc toác ñoä quay chaäm maø phuï taûi lôùn. - Ma saùt öôùt (ma saùt trong) coøn goïi laø ma saùt thuûy ñoäng hoïc, heä soá ma saùt f = 0,0001. Loaïi ma saùt naøy phaùt sinh khi hai beà maët chi tieát tieáp xuùc coù moät lôùp daàu nhôøn hoaøn toaøn caùch ly chuùng, lôùp daàu daøy hôn 5μK. Trong tröôøng hôïp naøy söùc caûn ma saùt lôùn hay beù tuøy theo tính chaát cuûa daàu nhôøn maø khoâng lieân quan gì ñeán tính chaát vaø ñaëc tính cuûa beà maët tieáp xuùc. Thí duï ma saùt giöõa caùc oå ñôõ cuûa truïc khuyûu. - Ma saùt nöûa khoâ: laø hình thöùc ma saùt hoãn hôïp giöõa ma saùt giôùi haïn vaø ma saùt khoâ, loaïi ma saùt naøy xuaát hieän ôû phaàn treân cuûa xy lanh vaø xeùc maêng hôi ôû haønh trình noå cuûa ñoäng cô. - Ma saùt nöûa öôùt: laø hình thöùc ma saùt hoãn hôïp giöõa ma saùt giôùi haïn vaø ma saùt öôùt, loaïi ma saùt naøy xuaát hieän giöõa caùc goái ñôõ cuûa truïc khuyûu khi môùi khôûi ñoäng maùy. 2 Hình 1.2. Phaân loaïi ma saùt theo chaát boâi trôn. 1.1.2. Moøn a/ Caùc khaùi nieäm + Quaù trình moøn laø quaù trình phaù hoaïi beà maët vaø beà maët kim loaïi cuûa caùc chi tieát tieáp xuùc khi noù chuyeån ñoäng töông ñoái do keát quaû cuûa löïc ma saùt keøm theo quaù trình lyù hoùa phöùc taïp. + Löôïng hao moøn laø keát quaû cuûa quaù trình moøn laøm thay ñoåi kích thöôùc, hình daùng, khoái löôïng hoaëc traïng thaùi beà maët chi tieát, moøn phaù huûy töông quan ñoäng hoïc cuûa caùc khaâu laép gheùp. + Ñoä ...