Giáo trình công nghệ vi sinh vật trong sản xuất nông nghiệp và xử lý ô nhiễm môi trường - Chương 7

Chế phẩm vi sinh vật dùng trong xử lý và cải tạo môi trườngHiện nay rác thải sinh hoạt, phế thải và nước thải trong chế biến, sản xuất nông công nghiệp là một cản trở rất lớn trong sự phát triển mạnh mẽ của toàn xã hội. Phế thải không chỉ làm ô nhiễm môi trường sinh thái, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm đất, gây độc hại đến sức khỏe con người, vật nuôi và cây trồng mà còn làm mất đi cảnh quan văn hoá đô thị và nông nghiệp nông thôn. Vấn đề ô nhiễm môi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình công nghệ vi sinh vật trong sản xuất nông nghiệp và xử lý ô nhiễm môi trường - Chương 7 Ch−¬ng bÈy ChÕ phÈm vi sinh vËt dïng trong xö lý vµ c¶i t¹o m«i tr−êng HiÖn nay r¸c th¶i sinh ho¹t, phÕ th¶i vµ n−íc th¶i trong chÕ biÕn, s¶n xuÊt n«ng c«ng nghiÖplµ mét c¶n trë rÊt lín trong sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña toµn x· héi. PhÕ th¶i kh«ng chØ lµm «nhiÔm m«i tr−êng sinh th¸i, « nhiÔm nguån n−íc, « nhiÔm ®Êt, g©y ®éc h¹i ®Õn søc kháe conng−êi, vËt nu«i vµ c©y trång mµ cßn lµm mÊt ®i c¶nh quan v¨n ho¸ ®« thÞ vµ n«ng nghiÖp n«ngth«n. VÊn ®Ò « nhiÔm m«i sinh ngµy cµng trë lªn trÇm träng trªn ph¹m vi toµn cÇu. ViÖc sö dôngqu¸ møc thuèc b¶o vÖ thùc vËt, ph©n ho¸ häc ch¼ng nh÷ng g©y hËu qu¶ nÆng nÒ ®èi víi ®Êt ®ai vµsøc khoÎ céng ®ång, mµ cßn lµ qu¸ l·ng phÝ v× c©y trång chØ cã kh¶ n¨ng sö dông ®−îc 40-50%l−îng ph©n ho¸ häc bãn vµo ®Êt, do ®ã l¹i cµng g©y « nhiÔm m«i tr−êng nÆng nÒ h¬n. A. Nguån gèc phÕ th¶i vµ biÖn ph¸p xö lýI. Nguån gèc phÕ th¶i * PhÕ th¶i lµ g×? PhÕ th¶i lµ s¶n phÈm lo¹i bá ®−îc th¶i ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, s¶nxuÊt, chÕ biÕn cña con ng−êi. PhÕ th¶i cã nhiÒu nguån kh¸c nhau: R¸c th¶i sinh ho¹t; r¸c th¶i ®« thÞ; tµn d− thùc vËt; phÕth¶i do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn n«ng c«ng nghiÖp; phÕ th¶i tõ c¸c nhµ m¸y c«ng nghiÖp nh−:nhµ m¸y giÊy, khai th¸c chÕ biÕn than, nhµ m¸y ®−êng, nhµ m¸y thuèc l¸, nhµ m¸y bia, n−íc gi¶ikh¸t, c¸c lß mæ, c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ ®å hép... ViÖt Nam lµ n−íc n«ng nghiÖp cã nguån phÕ th¶i sau thu ho¹ch rÊt lín, rÊt ®a d¹ng. Ch−¬ngtr×nh 1 triÖu tÊn ®−êng ®· ®Ó l¹i hµng chôc v¹n tÊn b· mÝa, mïn mÝa vµ tµn d− phÕ th¶i tõ s¶nxuÊt, chÕ biÕn mÝa ra ®−êng. Ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu cµ phª ®· th¶i ra m«i tr−êngh¬n 20 v¹n tÊn vá/n¨m. Trªn ®ång ruéng, n−¬ng r·y hµng n¨m ®Ó l¹i hµng triÖu tÊn phÕ th¶i lµr¬m r¹, lâi ng«, c©y s¾n, th©n l¸ thùc vËt... Ngoµi ra cßn cã tíi hµng triÖu tÊn r¸c th¶i sinh ho¹t.TÊt c¶ nguån phÕ th¶i nµy mét phÇn bÞ ®èt, cßn l¹i trë thµnh r¸c th¶i, phÕ th¶i g©y « nhiÔmnghiªm träng m«i tr−êng vµ nguån n−íc, trong khi ®Êt ®ai l¹i thiÕu trÇm träng nguån dinh d−ìngcho c©y vµ hµng n¨m chóng ta ph¶i bá ra hµng triÖu ®«la ®Ó mua ph©n ho¸ häc ë n−íc ngoµi. PhÕ th¶i ®−îc xÕp thµnh 3 nhãm sau: + PhÕ th¶i h÷u c¬. + PhÕ th¶i r¾n. + PhÕ th¶i láng.II. BiÖn ph¸p xö lý phÕ th¶i Nh×n chung cã 4 biÖn ph¸p xö lý phÕ th¶i sau: 1. BiÖn ph¸p ch«n lÊp Ch«n lÊp lµ ph−¬ng ph¸p xö lý l©u ®êi, cæ ®iÓn vµ ®¬n gi¶n nhÊt. Ph−¬ng ph¸p nµy ®ßi háinhiÒu diÖn tÝch ®Êt, vµ thêi gian xö lý l©u, cã mïi h«i thèi, sinh ra c¸c khÝ ®éc nh− CH4, H2S,NH3 rß rØ, lµm « nhiÔm ®Êt, « nhiÔm nguån n−íc. ë nhiÒu n−íc ®Ó chèng rß rØ ng−êi ta x©y bÓlín, nh−ng rÊt tèn kÐm vµ thêi gian sö dông bÓ kh«ng ®−îc l©u. BiÖn ph¸p nµy ngµy cµng béc lénhiÒu khiÕm khuyÕt. 2. BiÖn ph¸p ®èt §©y lµ biÖn ph¸p t¹m thêi khi l−îng phÕ th¶i qu¸ nhiÒu. BiÖn ph¸p nµy g©y « nhiÔm m«itr−êng kh«ng khÝ rÊt nhiªm träng, g©y hiÖu øng nhµ kÝnh vµ c¸c lo¹i bÖnh ®−êng h« hÊp, mÆtkh¸c biÖn ph¸p nµy rÊt tèn nguyªn liÖu ®èt. 3. BiÖn ph¸p th¶i ra hå s«ng ngßi vµ ®æ ra biÓn §©y lµ biÖn ph¸p rÊt nguy hiÓm, g©y « nhiÔm kh«ng khÝ, nguån n−íc, tiªu diÖt sinh vËt sèngd−íi n−íc, g©y « nhiÔm toµn cÇu. 4. BiÖn ph¸p sinh häc HiÖn nay, biÖn ph¸p sinh häc ®Ó xö lý phÕ th¶i lµ biÖn ph¸p tèi −u nhÊt, ®ang ®−îc tÊt c¶ c¸cn−íc sö dông. BiÖn ph¸p sinh häc lµ dïng c«ng nghÖ vi sinh vËt ®Ó ph©n huû phÕ th¶i. Muèn thùc hiÖn ®−îcbiÖn ph¸p nµy, ®iÒu quan träng nhÊt lµ ph¶i ph©n lo¹i ®−îc phÕ th¶i, v× trong phÕ th¶i cßn nhiÒuphÕ liÖu khã ph©n gi¶i nh−: tói polyetylen, vá chai lä b»ng thuû tinh vµ nhùa, c¸c lo¹i phÕ liÖu r¾nbÒn ph©n gi¶i l©u. b. ChÕ phÈm vi sinh vËt xö lý phÕ th¶i h÷u c¬ tõ r¸c th¶i sinh ho¹t, phÕ th¶i n«ng nghiÖp sau thu ho¹chI. Xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t, R¸c th¶i ®« thÞ b»ng c«ng nghÖ VI SINH VËT 1. Thµnh phÇn cña r¸c th¶i sinh ho¹t Kh¸c víi r¸c th¶i phÕ th¶i c«ng nghiÖp, r¸c th¶i sinh ho¹t lµ mét tËp hîp kh«ng ®ång nhÊt.TÝnh kh«ng ®ång nhÊt biÓu hiÖn ngay ë sù kh«ng kiÓm so¸t ®−îc cña c¸c nguyªn liÖu ban ®Çudïng cho sinh ho¹t vµ th−¬ng m¹i. Sù kh«ng ®ång nhÊt nµy t¹o ra mét sè ®Æc tÝnh rÊt kh¸c biÖttrong c¸c thµnh phÇn cña r¸c th¶i sinh ho¹t. Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm râ nhÊt ë phÕ th¶i ®« thÞ ViÖt Nam lµ thµnh phÇn c¸c chÊt h÷u c¬chiÕm tû lÖ rÊt cao 55- 65%. Trong phÕ th¶i ®« thÞ c¸c cÊu tö phi h÷u c¬ (kim lo¹i, thuû tinh, r¸cx©y dùng...) chiÕm kho¶ng 12-15%. PhÇn cßn l¹i lµ c¸c cÊu tö kh¸c. C¬ cÊu thµnh phÇn c¬ häctrªn cña phÕ th¶i ®« thÞ kh«ng ph¶i lµ nh÷ng tû lÖ bÊt biÕn, mµ cã biÕn ®éng theo c¸c th¸ng trongn¨m vµ thay ®æi theo møc sèng cña céng ®ång. ë c¸c n−íc ph¸t triÓn, do møc sèng cña ng−êi d©n cao cho nªn tû lÖ thµnh phÇn h÷u c¬ trongr¸c th¶i sinh ho¹t th−êng chØ chiÕm 35-40%. So víi thÕ giíi th× r¸c th¶i ® ...