Giáo trình Đại cương địa lý Việt Nam: Phần 1

Phần 1 cuốn giáo trình Đại cương địa lý Việt Nam trình bày các nội dung: Vị trí địa lý và phạm vi lãnh thổ Việt Nam, đặc điểm tự nhiên Việt Nam, đặc điểm dân cư, dân tộc Việt Nam, các ngành kinh tế Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Đại cương địa lý Việt Nam: Phần 1 ĐAI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯ Ờ N G ĐẠI H Ọ C s ư PHẠM PGS.TS. DƯƠNG QUỲNH PHƯ ƠNG (Chủ biên) ThS. PIIẠ M THU TH Ủ V , ThS. N GHIÊM VĂN LONG, TS. NGUYẺN T H Ị BÌNII GIÁO TRÌNH ĐẠI CƯƠNG ĐỊÁ Lí VIỆT NAM • • • NHÀ XUÁT BẢN ĐẠI H Ọ C TH Á I NGUYÊN NĂM 2016 Đ H TN -2016 L Ờ I N Ó I Đ ẦU Dụi CUOTIỊỊ Địa lí Việt N am là một học phần có tính khoa học liên ngành, là mân học cùa ngành Địa lí và mới được bô sung vào chiỉưng trình đào tạo ngành học sư phạm Lịch sứ nhằm mục liêu đoi mới chumig trình đào tạo. Việc biên soạn Giáo trình “Đại cương fìịa lí Việt N am ” được thực hiện với mong muốn có một giáo trình cơ bàn để cập đến vấn để Vị tri địa lí và phạm vi lãnh thổ; Địa lí tự nhiên Việt Nam; Đặc điềm dân cư, dân tộc; Các ngành kinh tế và các vùng kinh tế - xã hội của Việt Nam phù hợp với ngành học Địa li, Lịch sừ, phục vụ cho công lác đào tạo ờ Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên. Đ ồng thời, đây cũng là nguồn tài liệu tham khao cho sinh viên các ngành học khác có liên quan. về phân công biên soạn, PGS.TS Duưng Quỳnh Phương (chủ biên) biên soạn chương 1,3,4,5; TS. Nguyễn Thị Bình biên soạn chuuiìg 4; ThS Phạm Thu Thúy biên soạn chương 2; ThS Nghiêm Văn Long biên soạn chương 5. Trong quá trình biên soạn và xuất bán giáo trình này, nhóm lác giá đã sử dụng nguồn thông tin tư liệu từ các công trình nghiên củV cùa các tác giá: Lẽ Thông, Nguyễn M inh Tuệ (Trường Đại học S ư phạm Hà Nội); Đo Thị Minh Đức, Nguyễn Viết Thịnh (Trường Đại học S ư phạm Hà Nội); Đặng Day Lợi, Nguyễn Thục Nhu (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội); Nguyễn Xuân Trường, Duxrng Quỳnh Phương, Vũ N hư Vân (Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên), và mội số tác giá khác. Nhóm tác già cũng nhận được sự giúp đỡ, góp ý về chuyên môn cùa các cơ quan, đồng nghiệp và các chuyên gia trong lĩnh vực liên quan. Nhóm tác già xin chăn thành cám ơn tất cà sự giúp đỡ nhiệt Itnh vù lìiệu qua dù. M ặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng việc biên soạn giáo trình không thế tránh khoi những hạn chế, thiếu sót, nhóm tác già mong muốn nhận đuực những ý kiến đóng góp cùa độc giá đế giáo tr ình được hoàn thiện hơn. Trăn trọng cám ơn. Tháng 9 năm 2016 NHÓM TÁC GIẢ 3 M ỤC LỤC C hương 1. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THÒ VIỆT N A M ................ 9 1.1. Vị tri địa lí và phạm vi lãnh thổ Việt N am ........................................................9 1 1 1 Vị tri địa li...................................................................................................... 9 1.1.2. Phạm vi lãnh th ồ ...........................................................................................9 1.2. Vai trò, ý nghĩa cùa vị trí địa lí......................................................................... 14 1.2.1. VỊ trí địa lí tác động tới môi trường và tài nguyên thiên n h iên ...........14 1.2.2. Vị trí địa lí đối với sụ hình thành quốc gia - dân tộ c......................15 1.2.3. Vị trí địa lí ảnh hường trực tiếp đến sự phát triển kinh tế -xã hội 15 ChUT)Hg 2. ĐẶC ĐIỂM T ự NHIÊN V Ệ T NAM...................................................... 17 2.1. Lịch sử phát triển của tự nhiên Việt N a m ....................................................... 17 2 11 Giai đoạn Tiền C am bri............................................................................. 17 2.1.2. Giai đoạn c ổ Kiến tạ o .............................................................................. 18 2 13 Giai đoạn Tân Kiến tao ............................................................................. 19 2 2 Địa hình Việt N a m ..............................................................................................21 2.2.1. Đặc điểm chung của địa hình Việt N am ..................................................21 2.2.2. Các kiểu địa h ìn h ........................................................................................24 2.2.3. Các khu vực địa h ìn h ................................................................................. 26 2.3 . Khí hậu Việt N am ............................................................................................... 29 2.3.1. Các nhân tố chi phối khíhậu Việt N am .................................................. 29 2.3.2. Đặc điểm chung của khíhậu Việt N am ...................................................34 2.4 Thủy văn Việt N am ............................................................................................ 37 2.4.1. Đặc điểm chung cùa sông ngòi Việt N a m .............................................. 37 2.4.2. Hồ và nước ngầm .........................................................................................40 2.4.3. Đặc điểm hài văn Việt Nam.........................................................................41 2.5. Thổ nhưỡng Việt N am ........................................................................................42 2.5.1. Thổ nhưỡng Việt Nam có sự phân hóa đa dạng và phức tạp............... 42 2.5.2. Đất Feralit là sản phẩm chù yếu của quá trinh phong hóa và hình thánh đất ở Việt N am ............................................................................................ 45 2.6 Sinh vật Việt N a m .............................................................................................. 47 4 2.6.1 Giới sinh vật tự nhiên Việt Nam rất phong phú và đa d ạ n g ..................47 2.6.2 Sinh vật V iệt Nam ...