Giáo trình đại cương về Điệu trị Ung thư - Chương 12

Chương XIIĐIỀU TRỊ GIẢM ĐAU TRONG UNG THƯMục tiêu học tập 1. Giúp sinh viên đánh giá được mức độ đau trong ung thư. 2. Sử dụng các thuốc giảm đau theo tiêu chuẩn quốc tếI. ĐẠI CƢƠNGBệnh nhân ung thư cần được giảm đau ở tất cả các giai đoạn bệnh của họ. Nhiều nghiên cứu đã chứng tỏ rằng khoảng 75% bệnh nhân ung thư ở giai đoạn muộn đều có đau ở mức độ trung bình hoặc đau dữ dội. Ở Việt Nam có khoảng 79% bệnh nhân ung thư có đau kể từ lúc được chẩn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình đại cương về Điệu trị Ung thư - Chương 12 1Chương XII ĐIỀU TRỊ GIẢM ĐAU TRONG UNG THƯMục tiêu học tập 1. Giúp sinh viên đánh giá được mức độ đau trong ung thư. 2. Sử dụng các thuốc giảm đau theo tiêu chuẩn quốc tếI. ĐẠI CƢƠNG Bệnh nhân ung thư cần được giảm đau ở tất cả các giai đoạn bệnh của họ. Nhiều nghiêncứu đã chứng tỏ rằng khoảng 75% bệnh nhân ung thư ở giai đoạn muộn đều có đau ở mức độtrung bình hoặc đau dữ dội. Ở Việt Nam có khoảng 79% bệnh nhân ung thư có đau kể từ lúc được chẩn đoán. Nhiềutác giả cho rằng đau ở bệnh nhân ung thư không được đánh giá đúng mức bởi nhiều lý do: + Thầy thuốc không đánh giá đúng mức độ đau của bệnh nhân. + Thầy thuốc nghi ngờ về cảm giác đau của bệnh nhân. + Bệnh nhân không báo sự đau đớn của họ vì sợ làm phiền thầy thuốc hay nếu cóbáo thì không được xử trí gì hoặc đôi khi sợ sử dụng thuốc giảm đau. Tất cả bệnh nhân phải được điều trị khi có xuất hiện đau để làm giảm sự đau đớn và cảithiện chất lượng cuộc sống ở tất cả các giai đoạn trong quá trình bệnh tật của họ. Thuốc điều trị đau gồm: + Loại bỏ hoàn toàn cơn đau hoặc ít nhất cũng làm giảm mức độ trầm trọng củacơn + Đau tới một mức độ có thể chịu đựng được. 2 + Phòng ngừa cơn đau tái phát + Làm giảm đau để bệnh nhân có thể thực hiện được các sinh hoạt hằng ngày. Điều trị giảm đau tùy thuộc vào đáp ứng của từng cá thể với những phương pháp như:điều trị bằng thuốc, gây tê, phẫu thuật thần kinh, tâm lý học. Song bài này chủ yếu tập trung vàođiều trị bằng thuốc bởi vì trong lĩnh vực này đã có sự hiểu biết đầy đủ và kinh nghiệm lâm sàngvề phương hướng điều trị chung cho tất cả bệnh nhân ung thư có đau. Các thử nghiệm đã cho thấy rằng thuốc có hiệu quả trong phần lớn bệnh nhân, nếu nóđược sử dụng chính xác: đúng thuốc, đúng liều vào đúng giai đoạn.II. VÀI NÉT LỊCH SỬ Lịch sử phát triển của điều trị triệu chứng bắt đầu từ thế kỷ 18 Baptiste Godinot thành lập viện ung thư đầu tiên, nhận điều trị những khối u hoại tử, thốirữa Năm 1842 Jeanne Garnier, một quá phụ trẻ thành lập hospice để cống hiến cuộc đời củahọ cho những bệnh nhân không thể điều trị được. Quan điểm chăm sóc triệu chứng hiện đại đến từ Cicely Saunders, bà đã thành lậpChristopher Hospice chăm sóc cho những bệnh nhân nghèo đang hấp hối. Bà là người đầu tiên sửdụng Morphin để điều trị đau cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. Elisabeth Kuble- Ross, thầy thuốc thụy sĩ sống ở Chicago, bà nghiên cứu các bước củaquá trình hấp hối và kêu gọi mọi người giúp đở họ. Pro. Maurice Abiven là người đầu tiên đưa chương trình giảng dạy chăm sóc triệu chứngvào các trường Đại học. 3 Cicely Saunders Elisabeth Kuble-Ross Pro. Maurice AbivenIII. CÁC NGUYÊN NHÂN GÂY ĐAU Đau ở những bệnh ung thư có thể là do: Gây nên bởi chính bản thân ung thư (rất phổ biến). Bản thân ung thư gây đau do các cơchế : + Xâm lấn tới tổ chức phần mềm. + Thâm nhiễm tới nội tạng. + Thâm nhiễm tới xương. + Chèn ép thần kinh. + Tổn thương thần kinh. + Tăng áp lực nội sọ. Liên quan tới ung thư: ví dụ như co cơ, sưng nề bạch mạch, táo bón, viêm loét do nằmlâu). Mô bị thương tổn do do bội nhiễm, do thiếu máu cục bộ... 4 Liên quan tới điều trị ung thư: ví dụ như đau do sẹo mạn tính sau phẫu thuật, viêm niêmmạc do điều trị bằng hóa chất. Gây ra bởi một rối loạn đồng thời: ví dụ như thoái hóa cột sống, viêm xương khớp. Nhiều bệnh nhân ung thư ở giai đoạn muộn, đau nhiều do sự phối hợp đồng thời nhiềunguyên nhân trên.IV. ĐÁNH GIÁ VÀ PHÂN LOẠI ĐAU DO UNG THƢ1. Đánh giá đau Là một bước quan trọng có tính chất quyết định trong kiểm soát đau do ung thư. Phảikhám toàn diện, cần tìm hiểu thêm có bệnh khác cùng đi kèm với ung thư hay không, phải đánhgiá chức năng gan thận, theo dõi ảnh hưởng của thuốc giảm đau lên sự hấp thu, chuyển hóa và bàitiết. Phim X quang và CT-Scanner về các vùng liên quan và xạ hình xương cũng cần thiết để sosánh với các kết quả khám trước đây để theo dõi diễn biến bệnh và dự đoán, tiên lượng bệnh. Khai thác bệnh sử của cơn đau Thời gian - Đau bắt đầu từ khi nào? - Cơn đau kéo dài bao lâu - Đau xuất hiện thường xuyên hay đau từng cơn ...