Giáo trình Dinh dưỡng trẻ em: Phần 2 - BS Lê Mai Hoa
Số trang: 107
Loại file: pdf
Dung lượng: 2.44 MB
Lượt xem: 14
Lượt tải: 0
Xem trước 10 trang đầu tiên của tài liệu này:
Thông tin tài liệu:
Tiếp nối phần 1, phần 2 của cuốn Giáo trình Dinh dưỡng trẻ em gồm 4 chương còn lại. Nội dung của 4 chương giới thiệu đến người học các kiến thức cơ bản về dinh dưỡng trẻ em tuổi nhà trẻ - mẫu giáo, một số bệnh thường gặp ở trẻ em do dinh dưỡng không hợp lí, dinh dưỡng giúp điều trị một số bệnh nhiễm khuẩn thường gặp ở trẻ em, hoạt động dinh dưỡng trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho trẻ em. Cuối mỗi phần đều có câu hỏi ôn tập để củng cố kiến thức.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Dinh dưỡng trẻ em: Phần 2 - BS Lê Mai Hoa Ch−¬ng III Dinh d−ìng trÎ em tuæi nhµ trÎ, mÉu gi¸o I - §¹i c−¬ng vÒ dinh d−ìng ®èi víi trÎ em 1. TÇm quan träng cña dinh d−ìng ®èi víi trÎ em C¬ thÓ trÎ em lµ c¬ thÓ ®ang lín vµ ®ang tr−ëng thµnh, kh¸i niÖm lín chØ sù t¨ng vÒ kÝch th−íc, bao gåm sù ph¸t triÓn vÒ thÓ chÊt. Kh¸i niÖm tr−ëng thµnh chØ sù hoµn thiÖn vÒ cÊu t¹o, chøc n¨ng, bao gåm c¶ sù ph¸t triÓn vÒ t©m thÇn, vËn ®éng. VÒ mÆt sinh häc, sù lín vµ tr−ëng thµnh cña c¬ thÓ ®ßi hái ph¶i ®−îc cung cÊp ®Çy ®ñ n¨ng l−îng, c¸c chÊt dinh d−ìng vµ chÊt xóc t¸c ®Ó kiÓm so¸t sù biÖt ho¸, t¨ng kÝch th−íc sè l−îng tÕ bµo... NÕu thiÕu dinh d−ìng, c¬ thÓ sÏ chËm lín, chËm ph¸t triÓn. KÐo dµi t×nh tr¹ng trªn dÉn ®Õn sôt c©n, tiªu hao tæ chøc vµ suy dinh d−ìng. Ng−îc l¹i, nÕu thõa dinh d−ìng sÏ lµm t¨ng nguy c¬ m¾c c¸c bÖnh bÐo ph×, tim m¹ch, huyÕt ¸p,... V× vËy, dinh d−ìng hîp lý lµ vÊn ®Ò v« cïng cÇn thiÕt ®èi víi søc khoÎ trÎ em. ViÖc cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè dinh d−ìng cho c¬ thÓ trÎ em phô thuéc vµo hai vÊn ®Ò: Thø nhÊt: KiÕn thøc hiÓu biÕt cña c¸c bËc cha mÑ, nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c nu«i d¹y trÎ vÒ nhu cÇu dinh d−ìng trÎ em, nu«i con b»ng s÷a mÑ, chÕ ®é ¨n bæ sung hîp lý,... Thø hai: Sù cung cÊp thøc ¨n cho trÎ em bao gåm sè l−îng, chÊt l−îng thøc ¨n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu c¬ b¶n vÒ dinh d−ìng cho trÎ em. Mét ®øa trÎ b×nh th−êng, ®−îc nu«i d−ìng ®Çy ®ñ vµ hîp lý sau 6 th¸ng sÏ t¨ng gÊp hai lÇn, sau mét n¨m sÏ t¨ng gÊp 3 lÇn, sau 2 n¨m t¨ng gÊp 4 lÇn so víi c©n nÆng lóc míi sinh. Sau ®ã, mçi n¨m trÎ t¨ng kho¶ng 2kg. VÒ chiÒu cao, trÎ s¬ sinh cã chiÒu cao trung b×nh 49-50cm, ®Õn 1 tuæi chiÒu cao t¨ng gÊp 1,5 lÇn so víi lóc míi sinh kho¶ng 75cm, sau ®ã trung b×nh 1 n¨m trÎ t¨ng tõ 5-7cm/n¨m cho tíi lóc dËy th×. Bé x−¬ng vµ c¬ h×nh thµnh, ph¸t triÓn tõ thêi kú bµo thai, vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh mÏ sau khi sinh. Nhê ®ã trÎ thay ®æi dÇn h×nh d¸ng, c¬ thÓ c©n ®èi dÇn, c¸c vËn ®éng cña trÎ ngµy cµng phong phó, khÐo lÐo. Sù myelin ho¸ c¸c sîi thÇn kinh, kiÓm so¸t vËn ®éng tù ®éng hoµn thiÖn vµo kho¶ng 3-4 tuæi. Sù ph¸t triÓn cña n·o b¾t ®Çu tõ thêi kú bµo thai, sau khi sinh tiÕp tôc ph¸t triÓn nhanh, ®Õn 2 tuæi ®¹t 75%, ®Õn 5-6 tuæi ®¹t 90% khèi l−îng n·o ng−êi lín. Tõ 0-5 tuæi lµ thêi kú hoµn chØnh hÖ thèng thÇn kinh trung −¬ng vµ vá n·o, quyÕt ®Þnh n¨ng lùc trÝ tuÖ t−¬ng lai cña trÎ. Do ®ã, dinh d−ìng hîp lý, ch¨m sãc, gi¸o dôc cã khoa häc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho trÎ ph¸t triÓn vµ tr−ëng thµnh, gãp phÇn quan träng trong viÖc t¹o ra mét thÕ hÖ mÇm non khoÎ m¹nh, th«ng minh, x©y dùng ®Êt n−íc trong t−¬ng lai. Tõ l©u, c¸c nhµ khoa häc ®· chøng minh 75 ®−îc ¶nh h−ëng vµ mèi quan hÖ qua l¹i chÆt chÏ gi÷a dinh d−ìng, søc khoÎ vµ sù ph¸t triÓn nh− sau (h×nh 3.1): ph¸t triÓn Dinh d−ìng søc kháe H×nh 3.1. S¬ ®å quan hÖ gi÷a dinh d−ìng, søc khoÎ vµ sù ph¸t triÓn 2. T×nh tr¹ng dinh d−ìng cña trÎ em trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam 2.1. T×nh h×nh dinh d−ìng cña trÎ em trªn thÕ giíi HiÖn nay trªn thÕ giíi, ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn, t×nh tr¹ng trÎ em bÞ m¾c c¸c bÖnh do thiÕu dinh d−ìng cã tû lÖ cao. C¸c bÖnh nµy ®· ¶nh h−ëng tíi sù ph¸t triÓn thÓ chÊt, trÝ tuÖ cña trÎ. Héi nghÞ dinh d−ìng quèc tÕ häp ë R«ma th¸ng 12 n¨m 1992 −íc tÝnh 20% d©n sè c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn l©m vµo c¶nh thiÕu ®ãi, 192 triÖu trÎ em suy dinh d−ìng do thiÕu protein vµ n¨ng l−îng, thiÕu nhiÒu c¸c chÊt vi l−îng: 40 triÖu ng−êi thiÕu vitamin A; 2000 triÖu ng−êi thiÕu m¸u thiÕu s¾t; 1000 triÖu ng−êi thiÕu ièt; 19% trÎ s¬ sinh c©n nÆng d−íi 2500g (ë c¸c n−íc ph¸t triÓn lµ 6%); 120/1000 trÎ d−íi 5 tuæi tö vong liªn quan tíi suy dinh d−ìng (ë c¸c n−íc ph¸t triÓn lµ 20/1000). Ng−îc l¹i, víi t×nh tr¹ng thiÕu dinh d−ìng ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn th× ë c¸c n−íc ph¸t triÓn cã nÒn kinh tÕ cao, trÎ em dÔ bÞ m¾c c¸c bÖnh thõa dinh d−ìng do ¨n qu¸ nhiÒu thøc ¨n cã chÊt l−îng cao. HËu qu¶ cña sù thõa dinh d−ìng sÏ g©y bÖnh bÐo ph× lµ nguyªn nh©n g©y nªn c¸c bÖnh x¬ v÷a ®éng m¹ch, cao huyÕt ¸p, ®¸i ®−êng, thiÓu n¨ng tim m¹ch,... lµ nguyªn nh©n dÉn tíi gi¶m tuæi thä. VÝ dô: Møc tiªu thô n¨ng l−îng ë ViÔn §«ng 2300 calo, ch©u ¢u: 3000 calo, Mü: 3100 calo, óc: 3200 calo, ë Ph¸p: 20% d©n sè bÞ bÐo ph×. 2.2. T×nh h×nh dinh d−ìng cña trÎ em ViÖt Nam Do ®Êt n−íc ph¶i tr¶i qua nhiÒu n¨m chiÕn tranh, tr×nh ®é kinh tÕ cßn thÊp kÐm, tû lÖ d©n sè t¨ng cao vµ sù hiÓu biÕt vÒ dinh d−ìng trong nh©n d©n cßn kÐm, v× vËy ë n−íc ta trÎ em bÞ m¾c bÖnh suy dinh d−ìng cao. Nguyªn nh©n cña bÖnh nµy lµ do khÈu phÇn ¨n thiÕu n¨ng l−îng, thiÕu protein vµ thiÕu lipit. 76 Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mÆc dï ®Êt n−íc ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong viÖc gi¶m tû lÖ tö vong s¬ sinh vµ trÎ nhá, ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Dinh dưỡng trẻ em: Phần 2 - BS Lê Mai Hoa Ch−¬ng III Dinh d−ìng trÎ em tuæi nhµ trÎ, mÉu gi¸o I - §¹i c−¬ng vÒ dinh d−ìng ®èi víi trÎ em 1. TÇm quan träng cña dinh d−ìng ®èi víi trÎ em C¬ thÓ trÎ em lµ c¬ thÓ ®ang lín vµ ®ang tr−ëng thµnh, kh¸i niÖm lín chØ sù t¨ng vÒ kÝch th−íc, bao gåm sù ph¸t triÓn vÒ thÓ chÊt. Kh¸i niÖm tr−ëng thµnh chØ sù hoµn thiÖn vÒ cÊu t¹o, chøc n¨ng, bao gåm c¶ sù ph¸t triÓn vÒ t©m thÇn, vËn ®éng. VÒ mÆt sinh häc, sù lín vµ tr−ëng thµnh cña c¬ thÓ ®ßi hái ph¶i ®−îc cung cÊp ®Çy ®ñ n¨ng l−îng, c¸c chÊt dinh d−ìng vµ chÊt xóc t¸c ®Ó kiÓm so¸t sù biÖt ho¸, t¨ng kÝch th−íc sè l−îng tÕ bµo... NÕu thiÕu dinh d−ìng, c¬ thÓ sÏ chËm lín, chËm ph¸t triÓn. KÐo dµi t×nh tr¹ng trªn dÉn ®Õn sôt c©n, tiªu hao tæ chøc vµ suy dinh d−ìng. Ng−îc l¹i, nÕu thõa dinh d−ìng sÏ lµm t¨ng nguy c¬ m¾c c¸c bÖnh bÐo ph×, tim m¹ch, huyÕt ¸p,... V× vËy, dinh d−ìng hîp lý lµ vÊn ®Ò v« cïng cÇn thiÕt ®èi víi søc khoÎ trÎ em. ViÖc cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè dinh d−ìng cho c¬ thÓ trÎ em phô thuéc vµo hai vÊn ®Ò: Thø nhÊt: KiÕn thøc hiÓu biÕt cña c¸c bËc cha mÑ, nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c nu«i d¹y trÎ vÒ nhu cÇu dinh d−ìng trÎ em, nu«i con b»ng s÷a mÑ, chÕ ®é ¨n bæ sung hîp lý,... Thø hai: Sù cung cÊp thøc ¨n cho trÎ em bao gåm sè l−îng, chÊt l−îng thøc ¨n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu c¬ b¶n vÒ dinh d−ìng cho trÎ em. Mét ®øa trÎ b×nh th−êng, ®−îc nu«i d−ìng ®Çy ®ñ vµ hîp lý sau 6 th¸ng sÏ t¨ng gÊp hai lÇn, sau mét n¨m sÏ t¨ng gÊp 3 lÇn, sau 2 n¨m t¨ng gÊp 4 lÇn so víi c©n nÆng lóc míi sinh. Sau ®ã, mçi n¨m trÎ t¨ng kho¶ng 2kg. VÒ chiÒu cao, trÎ s¬ sinh cã chiÒu cao trung b×nh 49-50cm, ®Õn 1 tuæi chiÒu cao t¨ng gÊp 1,5 lÇn so víi lóc míi sinh kho¶ng 75cm, sau ®ã trung b×nh 1 n¨m trÎ t¨ng tõ 5-7cm/n¨m cho tíi lóc dËy th×. Bé x−¬ng vµ c¬ h×nh thµnh, ph¸t triÓn tõ thêi kú bµo thai, vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh mÏ sau khi sinh. Nhê ®ã trÎ thay ®æi dÇn h×nh d¸ng, c¬ thÓ c©n ®èi dÇn, c¸c vËn ®éng cña trÎ ngµy cµng phong phó, khÐo lÐo. Sù myelin ho¸ c¸c sîi thÇn kinh, kiÓm so¸t vËn ®éng tù ®éng hoµn thiÖn vµo kho¶ng 3-4 tuæi. Sù ph¸t triÓn cña n·o b¾t ®Çu tõ thêi kú bµo thai, sau khi sinh tiÕp tôc ph¸t triÓn nhanh, ®Õn 2 tuæi ®¹t 75%, ®Õn 5-6 tuæi ®¹t 90% khèi l−îng n·o ng−êi lín. Tõ 0-5 tuæi lµ thêi kú hoµn chØnh hÖ thèng thÇn kinh trung −¬ng vµ vá n·o, quyÕt ®Þnh n¨ng lùc trÝ tuÖ t−¬ng lai cña trÎ. Do ®ã, dinh d−ìng hîp lý, ch¨m sãc, gi¸o dôc cã khoa häc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho trÎ ph¸t triÓn vµ tr−ëng thµnh, gãp phÇn quan träng trong viÖc t¹o ra mét thÕ hÖ mÇm non khoÎ m¹nh, th«ng minh, x©y dùng ®Êt n−íc trong t−¬ng lai. Tõ l©u, c¸c nhµ khoa häc ®· chøng minh 75 ®−îc ¶nh h−ëng vµ mèi quan hÖ qua l¹i chÆt chÏ gi÷a dinh d−ìng, søc khoÎ vµ sù ph¸t triÓn nh− sau (h×nh 3.1): ph¸t triÓn Dinh d−ìng søc kháe H×nh 3.1. S¬ ®å quan hÖ gi÷a dinh d−ìng, søc khoÎ vµ sù ph¸t triÓn 2. T×nh tr¹ng dinh d−ìng cña trÎ em trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam 2.1. T×nh h×nh dinh d−ìng cña trÎ em trªn thÕ giíi HiÖn nay trªn thÕ giíi, ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn, t×nh tr¹ng trÎ em bÞ m¾c c¸c bÖnh do thiÕu dinh d−ìng cã tû lÖ cao. C¸c bÖnh nµy ®· ¶nh h−ëng tíi sù ph¸t triÓn thÓ chÊt, trÝ tuÖ cña trÎ. Héi nghÞ dinh d−ìng quèc tÕ häp ë R«ma th¸ng 12 n¨m 1992 −íc tÝnh 20% d©n sè c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn l©m vµo c¶nh thiÕu ®ãi, 192 triÖu trÎ em suy dinh d−ìng do thiÕu protein vµ n¨ng l−îng, thiÕu nhiÒu c¸c chÊt vi l−îng: 40 triÖu ng−êi thiÕu vitamin A; 2000 triÖu ng−êi thiÕu m¸u thiÕu s¾t; 1000 triÖu ng−êi thiÕu ièt; 19% trÎ s¬ sinh c©n nÆng d−íi 2500g (ë c¸c n−íc ph¸t triÓn lµ 6%); 120/1000 trÎ d−íi 5 tuæi tö vong liªn quan tíi suy dinh d−ìng (ë c¸c n−íc ph¸t triÓn lµ 20/1000). Ng−îc l¹i, víi t×nh tr¹ng thiÕu dinh d−ìng ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn th× ë c¸c n−íc ph¸t triÓn cã nÒn kinh tÕ cao, trÎ em dÔ bÞ m¾c c¸c bÖnh thõa dinh d−ìng do ¨n qu¸ nhiÒu thøc ¨n cã chÊt l−îng cao. HËu qu¶ cña sù thõa dinh d−ìng sÏ g©y bÖnh bÐo ph× lµ nguyªn nh©n g©y nªn c¸c bÖnh x¬ v÷a ®éng m¹ch, cao huyÕt ¸p, ®¸i ®−êng, thiÓu n¨ng tim m¹ch,... lµ nguyªn nh©n dÉn tíi gi¶m tuæi thä. VÝ dô: Møc tiªu thô n¨ng l−îng ë ViÔn §«ng 2300 calo, ch©u ¢u: 3000 calo, Mü: 3100 calo, óc: 3200 calo, ë Ph¸p: 20% d©n sè bÞ bÐo ph×. 2.2. T×nh h×nh dinh d−ìng cña trÎ em ViÖt Nam Do ®Êt n−íc ph¶i tr¶i qua nhiÒu n¨m chiÕn tranh, tr×nh ®é kinh tÕ cßn thÊp kÐm, tû lÖ d©n sè t¨ng cao vµ sù hiÓu biÕt vÒ dinh d−ìng trong nh©n d©n cßn kÐm, v× vËy ë n−íc ta trÎ em bÞ m¾c bÖnh suy dinh d−ìng cao. Nguyªn nh©n cña bÖnh nµy lµ do khÈu phÇn ¨n thiÕu n¨ng l−îng, thiÕu protein vµ thiÕu lipit. 76 Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mÆc dï ®Êt n−íc ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong viÖc gi¶m tû lÖ tö vong s¬ sinh vµ trÎ nhá, ...
Tìm kiếm theo từ khóa liên quan:
Giáo trình Y học Dinh dưỡng trẻ em Một số bệnh thường gặp ở trẻ em Chăm sóc sức khỏe cho trẻ em Bệnh nhiễm khuẩn Hoạt động dinh dưỡngGợi ý tài liệu liên quan:
-
Phương pháp phát hiện sớm tật ở mắt ở trẻ
5 trang 187 0 0 -
HƯỚNG DẪN ĐIÊU KHẮC RĂNG (THEO TOOTH CARVING MANUAL / LINEK HENRY
48 trang 163 0 0 -
Access for Dialysis: Surgical and Radiologic Procedures - part 3
44 trang 152 0 0 -
Giáo trình Nhi khoa - ĐH Y Dược
139 trang 100 0 0 -
53 trang 54 0 0
-
Giáo trình Dinh dưỡng trẻ em (in lần thứ sáu): Phần 1
100 trang 51 0 0 -
Giáo trình Nhi khoa (Tập 1): Phần 1
50 trang 48 0 0 -
Khi nào nên tập cho bé đánh răng
3 trang 41 0 0 -
Lý thuyết y khoa: Tên thuốc MEPRASAC HIKMA
5 trang 39 0 0 -
'Chế độ' đặc biệt giúp con học thi đạt điểm cao
3 trang 38 0 0