Giáo trình đo đạc và chỉnh lý số liệu thủy văn - Chương 4

Đo lưu lượng nước (*) Lưu lượng nước là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang vuông góc với hướng chảy bình quân trong thời gian 1 giây, ký hiệu là Q (m3/s). Các phương pháp xác định lưu lượng nước bao gồm : + Phương pháp “lưu tốc - diện tích” + Phương pháp thể tích + Phương pháp dùng các công trình đập tràn + Phương pháp ứng dụng các công nghệ hiện đại như siêu âm , phóng xạ .v.v Trong đó phương pháp “lưu tốc - diện tích” được sử dụng rộng rãi ở các trạm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình đo đạc và chỉnh lý số liệu thủy văn - Chương 4 Ch−¬ng IV §o l−u l−îng n−íc (*) L−u l−îng n−íc lµ l−îng n−íc ch¶y qua mÆt c¾t ngang vu«ng gãc víi h−íng ch¶y b×nh qu©n trong thêi gian 1 gi©y, ký hiÖu lµ Q (m3/s). C¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh l−u l−îng n−íc bao gåm : + Ph−¬ng ph¸p “l−u tèc - diÖn tÝch” + Ph−¬ng ph¸p thÓ tÝch + Ph−¬ng ph¸p dïng c¸c c«ng tr×nh ®Ëp trµn + Ph−¬ng ph¸p øng dông c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh− siªu ©m , phãng x¹ .v.v Trong ®ã ph−¬ng ph¸p “l−u tèc - diÖn tÝch” ®−îc sö dông réng r·i ë c¸c tr¹m thuû v¨n. Dïng ph−¬ng ph¸p “l−u tèc - diÖn tÝch”®Ó x¸c ®Þnh l−u l−îng n−íc thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh 2 yÕu tè thµnh phÇn : Tèc ®é dßng ch¶y vµ diÖn tÝch mÆt c¾t ( ∗ ) . Cßn c¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh l−u l−îng kh¸c hoÆc lµ kh«ng thÝch hîp ®èi víi viÖc ®o ®¹c ngoµi s«ng hoÆc ë n−íc ta ch−a cã ®iÒu kiÖn ®Ó phæ cËp dông cô ®o ®¹c . Do ®ã néi dung chñ yÕu cña ch−¬ng nµy sÏ tr×nh bµy kü viÖc x¸c ®Þnh l−u l−îng b»ng ph−¬ng ph¸p “l−u tèc - diÖn tÝch”. § 4-1. C«ng tr×nh vμ m¸y mãc ®o l−u l−îng n−íc I- M¸y ®o l−u tèc ( m¸y l−u tèc ) 1. Nguyªn lý chung cña m¸y l−u tèc : M¸y l−u tèc lµm viÖc dùa vµo nguyªn lý chung sau ®©y: D−íi t¸c dông cña dßng n−íc, bé phËn c¶m øng cña m¸y quay, l−u tèc cµng lín th× m¸y quay cµng nhanh. Nhê c¬ cÊu b¸o vßng quay vµ bé phËn tÝn hiÖu ta biÕt ®−îc tæng vßng quay N cña bé phËn c¶m øng trong thêi gian ®o T. Tõ ®ã tÝnh ®−îc tèc ®é vßng quay trung b×nh n cña bé phËn ph¶n øng. Tõ quan hÖ (n ~ v) cña mçi m¸y ta sÏ cã l−u tèc v tõ gi¸ trÞ n. 2. CÊu t¹o cña mét sè lo¹i m¸y ®o l−u tèc : M¸y ®o l−u tèc cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau cã thÓ ph©n lµm 2 lo¹i chñ yÕu : Lo¹i trôc ®øng vµ lo¹i trôc ngang . Lo¹i trôc ®øng nh− m¸y cèc quay LS68 Lo¹i trôc ngang nh− m¸y c¸nh qu¹t : Ж-3, ΓP-21, ΓP-99, LS25-1A, LS25-3A... Sau ®©y sÏ chØ giíi thiÖu c¸c bé phËn chÝnh cña 2 lo¹i m¸y ®iÓn h×nh : M¸y c¸nh qu¹t Ж-3, vµ m¸y cèc quay LS68. (∗) Trong thùc tÕ viÖc x¸c ®Þnh l−u l−îng n−íc lµ “ §o l−u tèc, ®o diÖn tÝch mÆt c¾t ngang, tÝnh l−u l−îng n−íc” (1). Do ®ã thuËt ng÷ “§o l−u l−îng n−íc” (2) lµ ch−a thËt chÝnh x¸c, ta cã thÓ coi thuËt ng÷ (2) lµ thuËt ng÷ quy −íc, gäi t¾t cho thuËt ng÷ (1) http://www.ebook.edu.vn 46 2 23 a) 4 3 6 5 1 22 10 17 7 9 8 21 11 8 16 12 15 13 14 b) 18 19 20 H×nh 4-1. M¸y ®o l−u tèc Ж-3 a) CÊu t¹o chung; b) bé phËn b¸o vßng quay 1. c¸nh qu¹t; 2. vá æ trôc; 3. khíp nèi; 4. ®Çu d©y kh«ng c¸ch ®iÖn; 5. ®Çu d©y c¸ch ®iÖn víi th©n m¸y; 6. th©n m¸y; 7. æ chøa ®Çu c¾m ®iÖn; 8. ®Çu c¾m ®iÖn; 9. èc h·m; 10. trôc m¸y; 11,16. thanh kÑp ®øng; 12,15. b¨ng kÑp ngoµi æ bi; 13. æ trôc bªn trong; 14. æ trôc ngoµi; 17. èc h·m bi; 18. b¸nh xe r¨ng; 19. chèt c«ng t¾c; 20. c«ng t¾c lß xo; 21. èc gi÷ lß xo; 22. trôc dÉn ®iÖn; 23. ®u«i m¸y a. Bé phËn c¶m øng cña m¸y Ж-3 lµ c¸nh qu¹t, cña m¸y LS68 gåm mét hÖ thèng “phÔu” ghÐp l¹i gäi lµ cèc quay. b. C¬ cÊu b¸o vßng quay cßn gäi lµ c¬ cÊu tÝnh to¸n sè vßng quay bao gåm mét b¸nh xe r¨ng th−êng cã 20 r¨ng. Trªn b¸nh xe cã mét sè ®iÓm tiÕp ®iÖn, cßn gäi lµ chèt c«ng t¾c (xem h×nh 4-1) a) b) 2 3 1 7 6 9 4 ...