Giáo trình đo đạc và chỉnh lý số liệu thủy văn - Chương 9

Chính lý số liệu lưu lượng nước vùng sông ảnh hưởng triều Vùng sông ảnh hưởng triều kể từ cửa sông giáp biển tới ranh giới vùng sông ảnh hưởng lũ thuần túy. Ranh giới này luôn thay đổi tùy thuộc cường độ triều và cường độ lũ. Tên gọi vùng sông ảnh hưởng triều chưa thể hiện đúng thực chất của chế độ thủy văn vùng này. Thật vậy, vùng sông không ảnh hưởng triều chỉ chịu tác động thuần túy mưa lũ, nhưng vùng sông ảnh hưởng triều luôn luôn chịu tác động đồng thời của hai nguồn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình đo đạc và chỉnh lý số liệu thủy văn - Chương 9 Ch−¬ng IX ChÝnh lý sè liÖu l−u l−îng n−íc vïng s«ng ¶nh h−ëng triÒu Vïng s«ng ¶nh h−ëng triÒu kÓ tõ cöa s«ng gi¸p biÓn tíi ranh giíi vïng s«ng ¶nh h−ënglò thuÇn tóy. Ranh giíi nµy lu«n thay ®æi tïy thuéc c−êng ®é triÒu vµ c−êng ®é lò. Tªn gäi vïng s«ng ¶nh h−ëng triÒu ch−a thÓ hiÖn ®óng thùc chÊt cña chÕ ®é thñy v¨nvïng nµy. ThËt vËy, vïng s«ng kh«ng ¶nh h−ëng triÒu chØ chÞu t¸c ®éng thuÇn tóy m−a lò,nh−ng vïng s«ng ¶nh h−ëng triÒu lu«n lu«n chÞu t¸c ®éng ®ång thêi cña hai nguån n−íc lµm−a lò vµ thñy triÒu (kÓ c¶ trong mïa kiÖt vÉn cã l−îng n−íc th−îng l−u ch¶y ra biÓn). Do ®ã chÕ ®é thñy v¨n vïng triÒu thùc chÊt lµ chÕ ®é thñy v¨n phøc hîp cña m−a lò vµthñy triÒu. (Xem thªm tiÕt §4-4 môc I ch−¬ng IV) §9-1. Ph©n lo¹i ¶nh h−ëng triÒu §Ó dÔ dµng cho c«ng viÖc chØnh lý sè liÖu l−u l−îng cã thÓ chia møc ®é ¶nh h−ëngtriÒu thµnh ba lo¹i sau : ¶nh h−ëng triÒu yÕu, ¶nh h−ëng triÒu trung b×nh vµ ¶nh h−ëng triÒum¹nh, mçi møc ®é ¶nh h−ëng cã ®Æc ®iÓm thñy v¨n thñy lùc kh¸c nhau vµ c¸ch chØnh lýkh¸c nhau. Lo¹i ¶nh h−ëng triÒu trung b×nh x¶y ra vµo thêi gian giao nhau gi÷a hai thêi kú¶nh h−ëng triÒu m¹nh vµ ¶nh h−ëng triÒu yÕu, do ®ã viÖc ph©n thªm thêi kú triÒu trung b×nhnh»m môc ®Ých vËn dông ph−¬ng ph¸p chØnh lý l−u l−îng phï hîp cho c¸c thêi kú trongn¨m. I. ¶nh h−ëng triÒu yÕu 1. ChÕ ®é mùc n−íc • Mïa lò dao ®éng theo d¹ng lò thuÇn tóy (theo quy luËt m−a lò) • Mïa kiÖt mùc n−íc dao ®éng theo d¹ng triÒu (lªn xuèng theo chu kú ngµy vµ chu kúnöa th¸ng theo tuÇn tr¨ng nh−ng biªn ®é nhá). 2. ChÕ ®é l−u l−îng H−íng ch¶y mïa lò vµ mïa kiÖt theo mét chiÒu tõ nguån ra phÝa cöa s«ng (ch¶y xu«i) II. ¶nh h−ëng triÒu trung b×nh 1. ChÕ ®é mùc n−íc C¶ mïa lò vµ mïa kiÖt ®Òu dao ®éng theo d¹ng triÒu190 http://www.ebook.edu.vn 2. ChÕ ®é l−u l−îng • Mïa lò h−íng ch¶y mét chiÒu tõ nguån ra cöa s«ng (ch¶y xu«i) • Mïa kiÖt h−íng ch¶y hai chiÒu (ng−îc vµ xu«i) xen kÏ trong tõng chu kú triÒu III. ¶nh h−ëng triÒu m¹nh 1. ChÕ ®é mùc n−íc C¶ mïa lò vµ kiÖt ®Òu dao ®éng theo d¹ng triÒu 2. ChÕ ®é l−u l−îng C¶ mïa lò vµ kiÖt ®Òu cã h−íng ch¶y hai chiÒu xen kÏ trong tõng chu kú triÒu. §9-2. ChØnh lý l−u l−îng n−íc khi ¶nh h−ëng triÒu yÕu I. Yªu cÇu vÒ sè liÖu thùc ®o • Sè liÖu mùc n−íc cÇn ph¶i ®o theo chÕ ®é 24 lÇn trong ngµy vµ liªn tôc trong n¨m • Sè liÖu l−u l−îng cÇn cã 40-100 lÇn ®o trong n¨m vµ cã thÓ ®o theo ph−¬ng thøc ®ochËm (sö dông mét m¸y l−u tèc vµ mét thuyÒn ®o lÇn l−ît tõng thñy trùc) nh− vïng kh«ng¶nh h−ëng triÒu. Sè liÖu nµy thèng kª theo d¹ng b¶ng (8-1). II. Néi dung chØnh lý sè liÖu l−u l−îng C¨n cø sè liÖu mùc n−íc vµ l−u l−îng thùc ®o (môc 1) tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c néi dungsau : 1. TÝnh l−u l−îng giê øng víi mùc n−íc giê 2. TÝnh l−u l−îng b×nh qu©n ngµy (365 hoÆc 366 trÞ sè) 3. TÝnh ®Æc tr−ng dßng ch¶y n¨m gåm Q n¨m, Wn¨m, Qmax vµ Qmin (kh«ng tÝnh líp dßng ch¶y - yn¨m vµ m« ®uyn dßng ch¶y n¨m Mn¨m v× ®èi víi vïng triÒu nh÷ng ®Æc tr−ng nµy kh«ng cã ý nghÜa thùc dông). 4. KiÓm tra tÝnh hîp lý - tæng hîp sè liÖu, thuyÕt minh vµ göi l−u tr÷. III. Ph−¬ng ph¸p tÝnh l−u l−îng giê §èi víi tr¹m ¶nh h−ëng triÒu yÕu cã thÓ tÝnh l−u l−îng giê øng víi mùc n−íc giê theochØ dÉn sau : 1. Mïa kiÖt H−íng ch¶y xu«i nh−ng do ¶nh h−ëng triÒu h×nh thµnh vïng n−íc d©ng phÝa h¹ l−u, do Q = f (H) . Tuy nhiªn cÇn l−u ý®ã sö dông quan hÖ m« ®uyn l−u l−îng ~ mùc n−íc ΔH mchän tr¹m tÝnh ®é dèc vÒ phÝa h¹ l−u tr¹m ®o l−u l−îng. 191 http://www.ebook.edu.vn 2. Mïa lò NÕu sè liÖu ®o l−u l−îng nhiÒu cã thÓ sö dông quan hÖ Q = f(H) ph©n nh¸nh. Tr−ênghîp cã Ýt sè liÖu ®o l−u l−îng kh«ng ®ñ vÏ Q = f(H) ph©n nh¸nh cã thÓ sö dông quan hÖ m« Q = f (H) mïa lò sÏ kh«ng trïng víi®uyn l−u l−îng mùc n−íc. CÇn chó ý r»ng quan hÖ ΔH mmïa kiÖt v× nguyªn nh©n thay ®æi ®é dèc kh«ng ph¶i do ¶nh h−ëng triÒu mµ bëi ®é dèc phôgia (biÕn d¹ng sãng lò). Ngoµi quan hÖ m« ®uyn - mùc n−íc cã thÓ sö dông t−¬ng quanQgiê = f(ΔHgiê) sÏ tr×nh bµy trong tiÕt (9-4). C¸c néi dung tiÕp theo nh− tÝnh l−u l−îng b×nh qu©n ngµy, tÝnh ®Æc tr−ng dßng ch¶yn¨m ... thùc hiÖn t−¬ng tù phÇn Q = f(H) æn ®Þnh (xem tiÕ ...