Giáo trình kỹ thuật môi trường part 2

Chuỗi chuyển hóa năng lượng từ thực vật qua một loạt các sinh vật khác tạo nên một dây chuyền thức ăn. Phần dây chuyền thức ăn trong đó một nhóm các sinh vật sử dụng thức ăn theo cùng một cách gọi là bậc dinh dưỡng. ví dụ tất cả các động vật ăn cỏ như châu chấu, trâu, bò… là cùng một bậc dinh dưỡng. Sự sắp xếp các bậc dinh dưỡng trong một hệ sinh thái gọi là cấu trúc dinh dưỡng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình kỹ thuật môi trường part 2 Kyõ thuaät moâi tröôøng - 10 - Chuoãi chuyeån hoùa naêng löôïng töø thöïc vaät qua moät loaït caùc sinh vaät khaùc taïo neân moät daây chuyeàn thöùc aên. Phaàn daây chuyeàn thöùc aên trong ñoù moät nhoùm caùc sinh vaät söû duïng thöùc aên theo cuøng moät caùch goïi laø baäc dinh döôõng. ví duï taát caû caùc ñoäng vaät aên coû nhö chaâu chaáu, traâu, boø… laø cuøng moät baäc dinh döôõng. Söï saép xeáp caùc baäc dinh döôõng trong moät heä sinh thaùi goïi laø caáu truùc dinh döôõng. Caùc heä sinh thaùi thöôøng coù töø 3 ñeán 6 baäc dinh döôõng, nghóa laø moãi daây chuyeàn thöùc aên coù töø 3 ñeán 6 caùc sinh vaät coù cuøng moät kieåu tieáp nhaän thöùc aên. Do coù toån thaát naêng löôïng ôû moãi söï chuyeån hoùa neân daây chuyeàn thöùc aên caøng ngaén thì hieäu suaát söû duïng naêng löôïng thöùc aên caøng cao. Caáu truùc dinh döôõng coù xu höôùng phöùc taïp daàn töø caùc vuøng cöïc traùi ñaát ñeán mieàn oân ñôùi vaø xích ñaïo. ÔÛ caùc vuøng naøy ñeå moâ taû caáu truùc dinh döôõng ngöôøi ta dung khaùi nieäm löôùi thöùc aên thay cho daây chuyeàn thöùc aên. ví duï ôû bieån nam cöïc thöôøng chæ coù daây chuyeàn thöùc aên ngaén, coù khi chæ goàm hai baäc dinh döôõng nhö thöïc vaät troâi noåi – caù voi. Trong khu röøng oân ñôùi coù theå tôùi 40—50 loaøi chim duøng haøng traêm loaøi coân truøng laøm thöùc aên, ñeán khu röøng nhieät ñôùi coù tôùi haøng traêm loaøi chim duøng haøng ngaøn loaøi coân truøng laøm thöùc aên. Caùc heä sinh thaùi coù caáu truùc ñôn giaûn thöôøng deã bò toån thöông hôn so vôùi caùc heä sinh thaùi coù caáu truùc phöùc taïp khi xaûy ra moät söï thay ñoåi sinh thaùi naøo ñoù. Do ñoù heä sinh thaùi phöùc taïp coù moät söï an toaøn vaø tính beàn vöõng sinh thaùi hôn caùc heä sinh thaùi ñôn giaûn. Nhö vaäy tính oån ñònh cuûa moät heä sinh thaùi tæ leä vôùi ñoä phöùc taïp trong caáu truùc dinh döôõng cuûa noù. Moät trong nhöõng taùc ñoäng sinh thaùi chuû yeáu do con ngöôøi gaây ra laøm cho heä sinh thaùi bò ñôn giaûn hoùa. Ví duï trong noâng nghieäp ñaõ thay theá haøng traêm loaïi caây coû töï nhieân baèng moät loaïi caây troàng. Nhö theá, caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi nhaèm phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi phaûi haïn cheá ñeán möùc toái thieåu nhöõng taùc ñoäng xaáu vaø phaùt huy nhöõng taùc ñoäng tích cöïc ñeán heä sinh thaùi môùi coù theå coù söï phaùt trieån beàn vöõng. §3 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG 1 - Taùc ñoäng ñoái vôùi moâi tröôøng Ngay töø khi xuaát hieän con ngöôøi ñaõ taùc ñoäng vaøo moâi tröôøng ñeå soáng; song trong suoát quaù trình lòch söû, nhöõng taùc ñoäng ñoù laø khoâng ñaùng keå. Chæ ñeán khi hình thaønh khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng ngheä cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa no,ù con ngöôøi môùi taùc ñoäng ñaùng keå vaøo moâi tröôøng vaø ngaøy caøng maïnh meõ. Ñeán nay con ngöôøi ñaõ laøm chuû toaøn boä haønh tinh, caùc nhaân toá xaõ hoäi vaø tieán boä kyõ thuaät, coâng ngheä ñaõ taùc ñoäng leân moâi tröôøng laøm cho hieäu quaû choïn loïc töï nhieân giaûm tôùi möùc thaáp nhaát, caùc heä sinh thaùi töï nhieân daàn daàn chuyeån thaønh heä sinh thaùi nhaân taïo hoaëc bò ñôn giaûn hoùa. Traùi ñaát - moâi tröôøng töï nhieân laø neàn taûng cho söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa con ngöôøi, noù cung caáp moïi nhu caàu veà vaät chaát vaø naêng löôïng. Vôùi söï gia taêng daân soá vaø gia taêng veà nhu caàu vaät chaát vaø naêng löôïng, con ngöôøi sau khi söû duïng hoaøn traû laïi moâi tröôøng döôùi daïng caùc chaát thaûi khoâng ngöøng taêng leân. Cuøng vôùi caùc quaù Traàn Kim Cöông Khoa Vaät lyù Kyõ thuaät moâi tröôøng - 11 - trình coâng nghieäp vaø ñoâ thò hoùa, nhöõng taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng neáu khoâng kieåm soaùt ñöôïc seõ daãn ñeán tình traïng phaù huûy chính moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi. Nhöõng hoaït ñoäng chính laøm oâ nhieãm hoaëc gaây taùc ñoái vôùi moâi tröôøng coù theå chia laøm 5 loaïi : a - Khai thaùc taøi nguyeân Taøi nguyeân thieân nhieân laø moät yeáu toá cuûa quaù trình saûn xuaát, laø ñoái töôïng lao ñoäng vaø cô sôû vaät chaát cuûa saûn xuaát. Cuøng vôùi söï gia taêng daân soá vaø phaùt trieån cuaû khoa hoïc kyõ thuaät, con ngöôøi ñaõ khai thaùc taøi nguyeân vôùi cöôøng ñoä raát lôùn. Caùc chu trình vaät chaát töï nhieân bò phaù huyû, nhieàu heä sinh thaùi töï nhieân bò maát oån ñònh, caáu truùc vaät lyù sinh quyeån bò thay ñoåi. Vieäc khai thaùc röøng quaù möùc daãn ñeán vieäc taøn phaù röøng vaø thay ñoåi caáu truùc thaûm thöïc vaät treân traùi ñaát. Haäu quaû tieáp theo laø laøm haøm löôïng CO2 trong khoâng khí taêng vaø O2 giaûm, nhieät ñoä khoâng khí taêng, xoùi moøn, luõ luït, haïn haùn v.v… Caùc ngaønh coâng nghieäp khai khoùang, khai moû ñaõ ñöa moät löôïng lôùn caùc chaát pheá thaûi ñoäc haïi töø loøng ñaát vaøo sinh quyeån laøm oâ nhieãm taàng nöôùc maë ...